15 Temmuz darbe girişiminin ilk saatlerinde Alman medyasındaki yansıması Onur Fişek tarafından derlenmiştir.
1. ZEIT ONLINE
Alman medyasının önemli gazetelerinden “Die Zeit” (Zaman)’ın internet versiyonu Zeit Online darbe girişimini ilk olarak 15 Temmuz gecesi saat 22:15’te “Türk Askeri Yönetime El Koyduğunu Açıkladı” başlığıyla duyurdu. Gazete, haberin ilk satırlarında, darbecilerin yaptığı açıklamada demokratik düzenin ve insan haklarının korunacağının ve uluslararası anlaşmalara sadık kalınacağının vurgulandığını belirtiyor. Binali Yıldırım’ın yaptığı ilk açıklamaya da kısaca yer verilirken, haber Erdoğan’ın son zamanlarda otoriterleştiği ve ülkenin IŞİD militanları ve “Kürt isyancıları” tarafından yapılan saldırılara maruz kaldığı yönündeki iddialarla bitiriliyor.
Kaynak: Zeit.de
Zeit Online ikinci haberini gece yarısı saat 00:47’de yayınlıyor. Haberin başlığı oldukça ilginç: “Türk ordusu ilk defa darbe yapmıyor.” 1980 darbesinden bir fotoğrafla birlikte, Türkiye’nin darbe kronolojisi, 2003 yılına dair Balyoz iddiaları ve 2007’deki e-muhtıra eklenerek veriliyor. Her iki haber için yapılan okuyucu yorumlarına bakıldığında Alman kamuoyunun darbeye destek verdiği, otoriterleşen Erdoğan’dan kurtulmak için tek çarenin bu askeri darbe olduğu yönünde ortak bir görüşe sahip oldukları görülüyor. İlk haberde üst kırmızı başlık “Türkiye” iken, ikinci haberde “Darbe”, aşağıda incelenen üçüncü haberde de “Türkiye’de Askeri Darbe” olarak yer alıyor.
Kaynak: Zeit.de
Sabah saatlerine doğru saat 06:17’de, yani darbe girişiminin başarısız olduğu kesinleşmeye yakın yapılan haber de bir önceki haber gibi oldukça manidar. Haberin başlığı kısa ve öz: “Planlanmış Kaos? (Geplantes Chaos?)”. Haberde ilk etapta darbenin, başkanlık sisteminin getirilmesi için Erdoğan’ın kendisi tarafından planlanmış olma ihtimalinin yüksek olduğundan bahsediliyor. Bir sonraki paragrafta ise, hükümetin, Erdoğan’ın otokratik düzenini reddeden Gülen hareketini suçladığı belirtiliyor. Seküler ve Gülen hareketine bağlı olan askeriyedeki kadroların son zamanlarda Türk siyaset arenasında yeterince temsil edilmediği, bu iki grubun da pro-demokratik Gezi Eylemleri sırasında Erdoğan’a karşı direnenleri desteklemediği de belirtilen diğer hususlar.
Kaynak: Zeit.de
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
2. SÜDDEUTSCHE ZEITUNG
Almanya’nın güneyindeki Baden Württemberg ve Bayern eyaletlerinde en etkin gazete olan
Süddeutsche Zeitung (Güney Almanya Gazetesi), 15 Temmuz gecesi saat 22:15’de Ankara’da hareketli dakikaların yaşandığı son dakika haberini geçtikten bir saat sonra “Ordu Darbe Yaptı” başlığıyla yayınladığı ikinci haberde darbeciler tarafından yayınlanan bildiride uluslararası hukuka bağlı kalınacağının ve anlaşmalarının devam edeceğinin belirtildiği bildiriliyor. Bildirideki Atatürk ve ilkeleri vurgusundan ise bahsedilmiyor. Haberin sonunda Erdoğan’ın yeni anayasa için güç elde etmeye çalıştığı ve hükümeti bu anlamda güçsüzleştirmeye çalıştığı iddiası da yer alıyor.
1 saat ardından yayınlanan bir diğer bilgi notunda, Erdoğan’ın darbeden Amerika’da yaşayan vaiz Fethullah Gülen’i sorumlu tuttuğu bildiriliyor. Alman medyasının Gülen hakkındaki haberlerinin çoğu 16 Temmuz akşamından itibaren yayınlanmaya başlıyor. Bu yazıda sadece darbe girişiminin ilk saatlerinde yapılan haberler derleniyor.
Süddeutsche Zeitung 16 Temmuz öğlen saat 14:09’da yayınladığı yorum yazısının başlığı: “Her şeye kadir olan Erdoğan”. Erdoğan’ın hakimiyetinde Türkiye’nin otoriterleştiği, fakat kendisinin her halükarda seçilmiş Cumhurbaşkanı olduğu, dolayısıyla da zor da olsa demokratik bir yolla değiştirilmesinin mümkün olduğu alt başlığıyla yayınlanan yorum yazısında, çok ilginç bir şekilde, Erdoğan’ın şimdiye kadar yaptıklarının, halkın darbe girişiminin ilk saatlerinde kendisine değil de askere destek vermesini sağladığı ifade ediliyor.
Darbe girişiminin sorgulanmadığı yorum yazısında, basın özgürlüğünün bittiği, yüzlerce gazetecinin hapishanede olduğu belirtiliyor. Daha ilk paragrafta, darbeyi sevinçle karşılayan vatandaşlardan söz ediliyor. Darbecilerin kendileri açısından darbe yapmak için yeterli neden bulunduğunu ve bu darbe girişiminin de Erdoğan’ın sınırları açtığının bir göstergesi olduğunu ifade eden Thorsten Denkler, Erdoğan’ın bu darbe girişiminden daha güçlü çıkacağını da belirtiyor.
Kaynaklar: sueddeutsche.de, sueddeutsche.de, sueddeutsche.de
3. SPIEGEL ONLINE
Haftalık haber dergisi “Der Spiegel” ile bilinen yine Almanya’nın en bilindik yayın organlarından „Spiegel Online“ internet gazetesi, Türkiye’de gerçekleşen olayları “Recep Tayyip Erdoğan’a darbe” başlığıyla canlı blog yoluyla paylaştı. Askerin yönetime el koyduğu, köprüyü kapattığı, Ankara’da F16’ları uçurduğu aktarılıyor. Canlı blog başlar başlamaz gelen okuyucu yorumlarında, farklı kişiler tarafından, Türkiye’nin Erdoğan ile bir geleceğinin olmadığı, yeni ve modern bir Türkiye’nin inşasının gerekliliği belirtiliyor. Darbe girişiminin başarılı olması temennisinde bulunan yüzlerce okuyucu, kendi ifadeleriyle “Kürtlere karşı sürdürülen iç savaşın” bu yolla biteceğine inanıyor.
Kaynak: Spiegel.de
Spiegel Online tarafından kaleme alınan ilk haber gece saat 00:35’te “Türkiye’de Darbe: Erdoğan halkı direnişe çağırıyor” başlığıyla yayınlanıyor. İstanbul’da tankların, Ankara’da F16 görüntülendiği bir video ile servis edilen haberde, NTV ve DHA’nın TSK’nın yönetime el koyduğunu yayınladığı söyleniyor. Obama, Alman Hükümeti ve Cem Özdemir’in reaksiyonlarının da yer aldığı haberin, zaman ilerledikçe güncellendiği anlaşılıyor. Haberin alt başlığında ise kanlı çatışmaların yaşandığından bahsediliyor.
Kaynak: Spiegel.de
4. FRANKFURTER ALLGEMEINE ZEITUNG
Frankfurt merkezli, Almanya’nın en köklü gazetesi Frankfurter Allgemeine haberi en geç duyuranlardan. Darbe girişimi saat gece 00:35 sıralarında “Askerler, Tanklar ve Eylemciler Sokaklarda” başlıklı bir fotoğraf galerisiyle duyuruluyor. Havayolu şirketlerinin uçuşları durduğu gibi genel haberleri geçersek, ilk ciddi haber yorum formunda sabah saat 06:37’de “Desteksiz Darbe Girişimi” başlığıyla yayınlanıyor. Darbe girişimi öncesi ve birkaç gün sonrası Türkiye aleyhine çok sert haberler yayınlamaktan çekinmeyen gazetenin, darbe girişiminin ilk saatlerinde diğer Alman gazetelerden ayrışarak olayları ilk etapta “darbe” değil de “darbe girişimi” olarak tanımlaması dikkat çekici. Bir süre İstanbul’da yaşamış, öncesinde Arapça-Farsça ve Türkçe İslami İlimler öğrenimi görmüş gazeteci Rainer Hermann tarafından kaleme alınan yorum yazısında, halkın Erdoğan’dan bıkmalarına rağmen darbe girişimine yeterince destek vermediği mevzubahis yapılıyor.
Oldukça az kayda değer haber yayınlanan FAZ, 16 Temmuz öğleden sonra diğer medya kuruluşlarının çizgisine gelmeye başlıyor. “İntikam Zamanı” diye yayınlanan yorum yazısı, sokaklarda askerlerin Erdoğan taraftarları tarafından linç edildiği, artık Erdoğan’ın ne isterse yapabileceği ve hakimlerin tutuklanmasıyla bu sürece başlandığı alt başlığıyla yayınlanıyor. Yazıda, Erdoğan’ın darbe girişimini Allah’ın bir lütfu olarak gördüğü, dolayısıyla bunu fırsata çevireceği belirtiliyor. Geceye ilişkin notlarda ise, Allahu Ekber! ve Kafirler! nidalarından söz ediliyor. Yorum yazısı, Reuters tarafından fotoğraflanan bir linç girişimi görüntüsüyle birlikte yayınlanıyor.
Kaynak: Faz.net
