Türkiye, Rusya ve İran’ın Dışişleri Bakanları, Suriye’deki sorunların siyasi çözümü için Moskova’da toplandı. Rusya’nın Türkiye Büyükelçisi’nin Ankara’da suikast sonucu öldürülmesinin gölgesinde yapılan toplantıda varılan mutabakat bildirgesi açıklandı. Ortak metinde üç ülkenin Suriye’deki sorunun siyasi yollardan çözümü konusunda garantörlük edeceği yer aldı. Suriye’nin seküler bir devlet olduğuna ve toprak bütünlüğü ile egemenliğine saygının vurgulandığı metinde, Suriye hükümeti ile muhalifler arasında ateşkes görüşmelerine başlanması kararına yer verildi.
Üçlü görüşme sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu “Suriye’de kalıcı bir ateşkes sağlanması için çabalarımızı birlikte sürdürmeye devam edeceğiz” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise “Üç ülke de Suriye’de önceliğin rejim değişikliği olmadığı konusunda mutabık” diye konuştu.
Mutabakat metninin tamamı
Görüşmeler sonrasında varılan mutabakat anlaşmasının tam metni ise şöyle:
İran İslam Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlarının; Suriye’deki anlaşmazlığı bitirecek siyasi sürecin canlandırılması için mutabık kaldıkları adımlar konusundaki ortak açıklama, Moskova, 20 Aralık 2016
“İran İslam Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanları 20 Aralık 2016 tarihinde Moskova’da toplanarak aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır:
- İran, Rusya ve Türkiye; çok sayıda etnik yapı barındıran, çok dinli, mezhepsel olmayan, demokratik ve laik bir devlet olarak Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne olan saygılarını yinelerler.
- İran, Rusya ve Türkiye; Suriye’deki anlaşmazlığın askeri bir çözümü olmadığına inanmaktadırlar. Bu bildirinin tarafları Birleşmiş Milletler’in, krizin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararına uygun olarak çözülmesi konusundaki önemli rolünü tanırlar. Bakanlar ayrıca, Uluslararası Suriye Destek Grubu’nun kararlarını da dikkate almaktadırlar. Taraflar uluslararası toplumun tüm üyelerini söz konusu belgelerde yer alan anlaşmaların uygulanmasını önündeki engellerin kaldırılması için iyi niyetle işbirliği yapmaya teşvik ederler.
- İran, Rusya ve Türkiye, Doğu Halep’teki sivillerin gönüllü tahliyesi ve silahlı muhaliflerin organize bir şekilde çekilmesi için gösterilen ortak çabaları memnuniyetle karşılamaktadırlar. Bakanlar ayrıca Fua’a, Kefraya, Zabadai ve Madaya’daki sivillerin kısmi tahliyelerini de memnuniyetle karşılamaktadırlar. Taraflar, bu sürecin kesintiye uğramadan, emin ve güvenli bir şekilde tamamlanmasının sağlanmasını taahhüt ederler. Bakanlar Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Dünya Sağlık Örgütü temsilcilerine tahliyelerin gerçekleştirilmesi sırasındaki yardımlarından dolayı şükranlarını ifade ederler.
- Bakanlar, ateşkesin genişletilmesi, insani yardımın engellenmemesi ve sivillerin ülkenin tümünde serbest dolaşımlarının önemi konusunda anlaşmışlardır.
- İran, Rusya ve Türkiye; Suriye hükümeti ile muhalefet arasında müzakere edilecek müstakbel bir anlaşmayı kolaylaştırmaya ve garantör olmaya hazır olduklarını ifade ederler. Taraflar, mevcut durum üzerinde etkisi olan tüm diğer ülkeleri aynı yönde davranmaya davet etmektedirler.
- Taraflar, bu anlaşmanın, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı uyarınca Suriye’deki siyasi sürecin yeniden başlaması için gerekli ivmeyi yaratacak bir araç olduğu konusunda güçlü bir inanca sahiptirler.
- Bakanlar, Kazakistan Devlet Başkanı’nın konuyla ilgili toplantıların Astana’da yapılmasıyla ilgili nazik teklifini dikkate aldıklarını ifade ederler.
- İran, Rusya ve Türkiye; IŞİD/DAEŞ ve El Nusra’ya karşı birlikte mücadele etme ve diğer silahlı muhalif grupları bunlardan ayırma konusundaki kararlılıklarını yinelerler.”
