Irak’ın en güçlü siyasi gruplarından biri olan, Şii lider Mukteda el Sadr’a bağlı Sadr Hareketi, 2018’deki federal seçimleri öncesinde Şiilerin yanı sıra Sünnileri ve Kürtleri de kucaklayan bir ittifak arayışında. Araştırmacı ve analist Muhammed Habib, Irak merkezli internet sitesi Niqash’ta çıkan yazısında bu ittifakı ve ittifakın potansiyelini değerlendiriyor.
Sadr Hareketi, son aylarda önemli siyasi hamleler yapıyor: Bakanlarını hükümetten çekti, yolsuzluk karşıtı protestolara katılıyor ve daha da ilginci, mezhepsel ayrılıklara dayanmayan; Şii ve Sünni Müslümanların yanı sıra dindar ve sekülerleri kucaklayan bir ittifak kurmaya çalışıyor.
Son birkaç haftadır seküler siyasi gruplarla görüşmeler yapan Sadr hareketi, söz konusu ittifakı kurmaya başarırsa bu, Irak tarihinde bir ilk olacak. Niqash sitesine konuşan Sadr Hareketi milletvekili Ali Shawaileh, “Sadr Hareketi, mezhepsel ittifakları kıran ilk siyasi grup olacak ve bunu başarmak için şu ana kadar birçok taviz verdik. Başbakan Abadi’nin teknokratları hükümete alabilmesi için bakanlarımızı hükümetten çektik ancak diğer siyasi partiler boşalan makamların mezhep kotalarına göre doldurulması konusunda ısrarcı oldu” diyor.
Sadr Hareketi ile seküler gruplar arasında devam eden müzakerelerin iki temel konusu var: İlki, kısa ömürlü olmayan bir ittifakı nasıl kuracakları ve 2018 seçimlerinde nasıl yarışacakları. İkincisi ise her Cuma Bağdat başta olmak üzere birçok ilde düzenlenen protestoları ve bu protestoların yarattığı baskının nasıl sürekli kılınacağı.
İttifakın ortak paydası Maliki nefreti
İttifak kurmaya çalışan bu iki grup arasında gözle görülür ideolojik farklılıklar olsa da bazı önemli ortak paydalara da sahipler. Bu ortak paydaların en hayati olanı ise Irak eski Başbakanı Nuri el Maliki’ye duydukları nefret. Sadr Hareketi’nden üst düzey isimlerin Maliki’yi eleştirmediği bir hafta geçmiyor. Mukteda el Sadr’ın kendisi de Mayıs ayında bir televizyon kanalına verdiği röportajda bir daha asla Maliki’ye oy vermeyeceğini zira Maliki’nin “ülkeyi sattığını” söyledi.
Seküler gruplar da Maliki’den hiç hazzetmiyor. Maliki’nin Cuma protestolarını düzenleyenlere olan düşmanlığı bilinen bir şey zira protestocuları dağıtmak için orduyu kullanmış, birçoğunu tutuklatmıştı.
Irak’ta 2003 yılından beri iktidarda Şii partiler var. 2005, 2009 ve 2014 seçimlerinde mecliste çoğunluğu elde ettiler. Geçmişte Maliki, Sünniler ve Kürtler de dahil olmak üzere Irak siyasetinin bütün gruplarıyla bağı olduğu iddiasıyla iktidara talipti. Ancak Maliki, Şii ittifakının desteğini arkasına aldığı için 2018’de iktidara dönmek istiyor. IŞİD’le mücadele eden gönüllü savaşçılar olarak ortaya çıkan ancak bugün yarı resmi emniyet güçlerine dönüşen ve İran’la bağları olan Şii milisler de seçimlerde Maliki’yi destekleycek.
Sadr Hareketi, Irak’ta hâlâ oldukça güçlü
Ancak Sadr Hareketi söz konusu Şii ittifakının içerisinde bulunmuyor. Bu da Maliki’nin kazanması halinde 30 sandalyeyi ve böylece mecliste çoğunluğu kaybetmesi manasına geliyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Nisan ayında Mukteda el Sadr’ın yeğeni Ahmet el Sadr yeni siyasi ittfaklar kurmak için Sünni ve Kürt partileriyle bir dizi görüşme yaptı. Ancak Maliki’nin önderliğindeki koalisyonla hiç görüşmedi.
Sadr Hareketi’nin Irak’ta hâlâ güçlü olduğuna şüphe yok. Mukteda el Sadr, birkaç saat içerisinde yüz binlerce Iraklıyı sokaklara dökebilecek tek Şii lider. Diğer Şii partilerin, özellikle de İran’a yakın olanların böyle bir gücü bulunmuyor. Bugün Sadr Hareketi’nin gücünün dayandığı üç nokta var: El Sadr, Bağdat ve güneydeki illerdeki yoksul Şiiler arasında çok popüler. Öte yandan eskiden Mehdi Ordusu olarak bilinen şimdiyse Selam Tugayları adını alan Sadr Hareketi’nin silahlı güçleri büyük önem arz ediyor. Son olaraksa, hareketin siyasi kanadı olan Ahrar, hem federal hem de yerel düzeyde oldukça etkin. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda, Sadr Hareketi, sivil, Sünni ve Kürt partilerle ittifak kurabilirse önümüzdeki Irak seçimlerindeki önemi daha da artacak.
Uzmanların ve analistlerinse aklında tek bir soru var: İran’la eskiden beri olan bağı göz önünde bulundurulduğunda Sadr Hareketi acaba Truva atı mı?
