Avrupa Birliği (AB) yüksek mahkemesi niteliğindeki Avrupa Adalet Divanı (AAD), bir Alman mahkemesi tarafından, şeriat usulü boşanan bir çiftin boşanmalarının Almanya’da tanınıp tanınamayacağıyla ilgili olarak kendisine sevk edilen bir davada, son sözü Alman mahkemelerinin söyleyebileceği yönünde karara vardı. ADD’nin konuyla ilgili aldığı ilk karar olma niteliği taşıyan söz konusu karar emsal teşkil ediyor.
ADD, kararında ‘üçlü talak’ olarak anılan ve erkeğin üç kez ‘boş ol !’ demesiyle gerçekleşmiş sayılan şeriat usulü boşanmayı, özel boşanma olarak nitelendirdi ve üçüncü devletlerin buna doğrudan taraf olamayacağını belirtti. Kararda, Münih’teki mahkemenin atıf yaptığı Roma III tüzüğündeki düzenlemelerle ilgili olarak şöyle denildi: “Dini mahkeme önünde tek taraflı olarak bildirilen boşanma ilanları, söz konusu düzenlemelerin parçası sayılamaz; konu, Alman yasalarına göre çözülmek durumundadır”.
Dosyayı ADD’ye taşıyan mahkeme ise alacağı karara dair yorum yapmak için ADD’nin kararının tam metnini beklediğini belirtti.
Davanın geçmişi
Davaya konu olan Raja Mamiş ve Soha Sahyuni çifti, 1999 yılında Suriye’nin Humus kentinde evlendikten sonra Almanya’ya taşınmış, 2013 yılında Suriye’nin Lazkiye şehrinde bir şeriat mahkemesinde evliliklerini sona erdirmişti. Yazılı boşanmayı onaylayan Soha Sahyuni, daha sonra kocası Raja Mamiş’in boşanmayı Almanya’da resmileştirmek üzere bir Alman mahkemesine başvurması üzerine boşanmaya itiraz etmişti. Bunun üzerine davayı ADD’ye havale ededen mahkeme, Divan’dan, konuya, AB ülkelerinde uygulanan, ‘boşanma ve ayrılığa uygulanacak hukukun tayini ve uygulanması’ başlığında düzenlenen Roma III tüzüğü çerçevesinde açıklık getirilmesi talebinde bulunmuştu.
