İngiltere adına casusluk yapan eski Rus istihbaratçı Sergei Skripal ve kızının sinir gazı ile zehirlenmesi olayını araştıran İngiliz yetkililer, şu ana kadar tüm bulguların suikastin azmettiricisi olarak Kremlin’e işaret ettiğini söylüyor. New York Times gazetesinin haberine göre öylesine riskli, öylesine hassas bir operasyon yürütülmüş ki, böyle bir işin altından ancak Kremlin’in onayı ile kalkılabilirmiş. Gazete, bu aşamadan sonra Londra ve Washington için sorunun, talimatın bizzat Rusya lideri Vladimir Putin tarafından verilip verilmediği olduğunu yazıyor. New York Times’ın haberinden özetle aktaralım:
Soruşturmayı yürüten İngiliz yetkililer, suikast için kullanılan sinir gazının Skripallerin evinin dış kapı koluna yerleştirildiğini düşünüyorlar. Bu varsayıma göre, Sergey Skripal ve kızı Yulia’nın zehirlendiği 4 Mart günü, İngiltere’nin Rusya adına çalıştığını düşündüğü suikastçinin Skripallerin Salisbury’nin sessiz bir sokağındaki evlerinin dış kapısına kadar yürümüş ve son derece güçlü bir türü olduğu anlaşılan sinir gazını ustalıkla kapı koluna yerleştirmiş olması gerekiyor. Bağımsız bir kimyasal silah uzmanı olan Richard Guthrie, sinir gazının kapının kolunda sürülü kalıp da hedeflenen kişinin eline yeter miktarda bulaşacağından emin olunması için, hazırlayanon ciddi bir kimya bilgisi olması gerektiğine dikkat çekiyor. Üstelik diyor Guthrie, “İngiltere’de bu maddeyle dolaşan biri var.” Suikast talimatını bizzat Putin mi verdi?
Nitekim İngiliz ve Amerikalı yetkililer, söz konusu kimyasal maddenin Rus devletinin üst düzey isimlerinin izni olmadan temin edilmesinin güç, hatta imkansız olduğunu düşünüyor. Bu kadar ustalıkla yerleştirilmesi de bağımsız bir aktörün devreye girmiş ihtimalini zayıflatan etkenlerden.
Suikast girişiminden 4 hafta sonra İngiliz ve Amerikalı yetkililer, saldırıyı bizzat Putin’in emredip emretmediğini, yahut en azından bilgisi dahilinde miydi, sorguluyorlar. Şu ana kadar Putin’in doğrudan müfahil olduğuna dair kanıt yok, ama eski bir KGB ajanı olan Rusya liderinin karda yürüyüp iz bırakmaması şaşırtıcı olmaz. Elbette, suikat için farklı yöntemlere de başvurulabilirdi. Suikastçi de zaten sinir gazı kullanıldığının tespit edileceğini ve bunun Rusya ile ilişkilendirileceğini biliyordu. Ama, yetkililere göre, Batı’ya bilgi sızdırmayı, işbirliği yapmayı, ya da Moskova ile ipleri koparmayı düşünenlere karşı en etkili, en ürkütücü mesaj verme yöntemi de buydu. Üstelik İngiltere’nin küçük eski bir kentinde düzenlenmesiyle, Rus suikastçilerden kaçabilinecek yer olmadığı mesajı da verilmiş oluyordu. Rusya komadan çıkan Yulia Skripal ile görüşmek istiyor. Yine de azmettiricinin Putin olduğunu söylemek için erken olduğunu, özellikle Dünya Kupası ve seçimler öncesinde Rus liderin böyle bir hamleyi tercih etmeyeceğini düşünen uzmanlar da var.
Rus yetkilier, Sergei Skripal’in komadan çıkan kızı Yulia ile görüşme taleplerini, “hakları olduğunu da vurgulayarak” Londra yönetimine ilettiler. İngiltere talebi uluslararası hukuk ve Yulia Skripal’in arzusu çerçevesinde değerlendirip yanıtlayacak. Sergei Skripal ise, durumu stabil olmakla birlikte, hâlâ komada. Skripallerin zehirlenmesi olayı yarın (3 Nisan) Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’nün toplantısında ele alınacak. İngiltere, ABD ve 25’i aşkın Batılı ülke, suikastten Rusya’yı sorumlu tutarak 150’yi aşkın Rus diplomatı sınır dışı etme kararı almış, Rusya da her bir ülkeye aynı sayıda diplomatını sınır dışı edeceğini duyurarak yanıt vermişti.
