Türkiye ve Rusya’nın İdlib konusunda dün vardığı mutabakat konusunda temkinli bir iyimserlik var. Suriye, İran, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB), Almanya ve hatta ABD’den yapılan ilk açıklamalar olumlu. Ama aşağıda tam metnini Türkçe olarak bulabileceğiniz anlaşmanın sahada uygulanabilirliği konusunda endişe ya da kuşku da yok değil. Özetle aktaralım:
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Soçi’deki anlaşma için Şam’ın da onayını alacaklarını söylemiş ama genel olarak yöntemi destediklerini kaydetmişti. Nitekim, Suriye devlet ajansı ve televizyonuna konuşan Suriye Dışişleri Bakanlığından bir kaynak, dün anlaşma haberini memnuniyetle karşıladıklarını ama Suriye’nin her karışını geri alma mücadelesine devam edeceklerini vurguladı.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif de, Twitter’da İngilizce yaptığı paylaşımda “Ankara ve Şam’a ziyaretlerim sırasında yoğun ve sorumluluk sahibi bir diplomasi yürüttük. Ardından Tahran’daki İran-Rusya-Türkiye zirvesi ve şimdi de Soçi’deki görüşme İdlib’de savaştan kaçınırken, radikal teröre karşı sert bir kararlılık içerme konusunda başarılı. Diplomasi işe yarıyor” dedi.
Intensive responsible diplomacy over the last few weeks-pursued in my visits to Ankara & Damascus, followed by the Iran-Russia-Turkey Summit in Tehran and the meeting is Sochi-is succeeding to avert war in #Idlib with a firm commitment to fight extremist terror. Diplomacy works.
— Javad Zarif (@JZarif) September 18, 2018
İran’ın BM nezdindeki Büyükelçisi anlaşmayı “terörle mücadele ve sivillere zarar vermeden Suriye’ye barış getirme” çabaları yönünde atılmış “doğru bir adım” sözleriyle değerlendirdi. BM İnsani Yardımlardan Sorumlu yetkilisi Mark Lowcock da, anlaşma sorunsuz uygulanabilirse, “21. yüzyılın en kötü insani trajedilerinden biri”nin engellenmiş olacağını söyledi.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da BM yetkilisi gibi temkinliydi. Suriye’de geçmişte varılan anlaşmaların kalıcı çözüm sağlamadığını hatırlatarak, uygulamada sorun yaşanmamasını diledi.
AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Sözcüsü Maja Kocijancic, anlaşmanın sivilleri ve altyapıyı korumasını, insani yardımların da aksamadan sürmesine olanak tanımasını umduklarını belirtti.
Anadolu Ajansı (AA) da, ABD’li yetkililerden görüş aldı. Dışişleri Bakanlığı’ndan adını açıklamak istemeyen biri “Umarız İdlib’deki ateşkes kalıcı olur” derken, ABD Savunma Bakanlığı sözcülerinden Binbaşı Sean Robertson, “ABD Suriye’de şiddetin azaltılmasına, engelsiz bir şekilde insani yardımların girişine, DEAŞ ve diğer teröristlerin yenilmesi ile güvenli bir siyasi çözüme yönelik her ilerlemeyi destekliyor” değerlendirmesi yaptı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin’in imzaladıkları mutabakat metni de yayınlandı. Tam çevirisini paylaşıyoruz:
İdlib Çatışmasızlık Bölgesine İstikrar Kazandırmak İçin Memorandum
Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu Suriye Arap Cumhuriyeti’nde ateşkes rejiminin garantörleri olarak,
– 4 Mayıs 2017 tarihinde Suriye Arap Cumhuriyeti’nde çatşmasızlık bölgeleri oluşturmaya dönük memorandumun rehberliğinde ve Astana sürecinde elde edilen düzenlemeler çerçvesinde
– İdlib çatışmasızlık bölgesindeki durumu bir an önce istikrara kavuşturmak üzere
Aşağıdakiler konusunda anlaşmıştır:
İdlib çatışmasızlık bölgesi korunacak ve Türkiye’nin gözlem noktaları tahkim edilecek ve işlevlerini sürdürecek.
Rusya Federasyonu İdlib’e yönelik askeri operasyonlar ve saldırılardan kaçınılması için gereken tüm önlemleri alacak ve mevcut statüko devam edecek.
Çatışmasızlık bölgesinde 15-20 km derinliğinde silahsıztan arındırılmış bölge oluşturulacak.
Silahsızlandırılmış bölgenin tam sınırları müteakip konsültasyonlarla belirlenecek.
Tüm radikal terör grupları 15 Ekim 2018’e kadar silahsızlandırılmış bölgeden çıkarılacak.
Çatışan taraflara ait tüm tanklar, çoklu rokeatar sistemleri (MLRS), toplar ve ağır silahlar 10 Ekim 2018’e kadar silahsızlandırılmış bölgeden çekilecek.
Türk Silahlı Kuvvetleri ve Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetlerine bağlı askeri polis, silahsızlandırılmış bölge sınırları içinde devriye ve silahsız hava araçları (UAV) ile izleme faaliyetlerini koordineli bir şekilde yürütecek.
M4 (Halep-Lazkiye) ve M5 (Halep-Hama) karayolları 2018 sonuna kadar transit ulaşıma açılacak.
