Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Sanat eserleriyle sağlık çalışanlarına teşekkür: Kahlo, van Gogh, Goya, Gleizes, Munch ve dahası

Koronavirüs salgını ile mücadelede en ön safta yer alanlar elbette sağlık çalışanları. Tüm dünya, sağlık çalışanlarının değerini yaşayarak bir kez daha hatırlarken, onlara teşekkür etmek için de birçok yol deneniyor. Biz de sanat tarihini inceledik ve sağlık çalışanlarını konu edinen eserleri onlar için derledik.

Dr. Arrieta ile Otoportre (Self Portrait with Dr. Arrieta, Francisco Goya, 1820)

Romantizm akımının önde gelen isimlerinden İspanyol ressam Francisco Goya, 1820’de kendini, doktoru Eugenio García Arrieta’nın kollarında yarı baygın bir halde resmetmişti. Üstelik portrenin altına da şöyle bir not eklemişti: “Goya, 73 yaşında onu tehlikeli bir hastalıktan kurtaran arkadaşı Arrieta’ya bu tablosu ile teşekkürlerini sunuyor.”

Bu not, Katolik kültürde yer alan “ex-voto” resimlerine atıfta bulunuyor. Ex-voto resimler, ilahi bir müdahale ya da doğaüstü güçler yoluyla çözülen felaketler sonunda bir tür adak olarak sunuluyor. Bu geleneğin temel mesajı, felaketten kurtulup hayatta kalabilen kişinin onu kurtarana her zaman minnettar kalacak olması.

Dr. Gachet’in Portresi (The Portrait of Dr. Gachet, Vincent van Gogh, 1890)

Hollandalı ressam Vincent van Gogh, 1890 yılında hayatının son zamanlarında kendisini tedavi eden Dr. Paul Gachet’i, masaya oturmuş, başını sağ eline yaslamış pozisyonda resmetmişti. Vincent, Gachet ile görüşmeye başladıktan 10 hafta sonra intihar etti. Kimi çevreler bu intihardan Gachet’i sorumlu tuttu. Oysa Gogh doktorunun uyarılarına dikkat etmemişti. Sanatçının hastalık dönemi ile ilgili kapsamlı bir kitap yazan Wilfred Arnold’a göre dönemin hiçbir doktorunun elinde Vincent’in hastalığının gidişatını tersine çevirecek herhangi bir ilaç ya da yöntem yoktu.

Kendisi de amatör bir ressam olan Dr. Paul Gachet’in, dönemin sanat çevresi ile yakın ilişkileri vardı. Ünlü doktorun Émile Bernard, Paul Cézanne, Charles Leandre, Ambroise Detrez ve Norbert Goeneutte gibi sanatçıların elinden çıkma başka portreleri de var.

Frida Kahlo’dan doktoru Leo Eloesser’a teşekkür

Hayatının büyük bir bölümünü hastalık acısı içinde geçiren Frida Kahlo, tıbbi danışmanı olarak bilinen tanınmış bir göğüs cerrahı olan Dr. Leo Eloesser’a adanmış iki eser üretti.

“Dr. Leo Eloesser’ın Portresi” başlıklı 1931 tarihli tabloda Kahlo, doktoru Eloesser’ı bir yelkenli maketinin yanında resmetmiş. Bunun sebebi, doktorun yelkenliye olan tutkusunu bilmesiydi.

“Dr. Eloesser’a Adanmış Otoportre” başlıklı 1940 tarihli ikinci tabloda ise Kahlo kendini dikenli bir kolye takmış, yalnız ve melankolik bir halde resmetmişti. Tıpkı Goya gibi Kahlo da bu resmin altına bir not düşmüştü: “Bu portremi 1940 yılında dostum ve doktorum Dr. Leo Eloesser için tüm kalbimle yaptım, Frida Kahlo.”

Munch’a Elektroterapi Yapan Dr. Jacobsen (Dr. Jacobsen electrifying Munch, Edvard Munch, 1908-9)

Norveçli sanatçı Edvard Munch, 1908’de paranoya, depresyon ve alkolizm ile boğuşurken bir psikiyatri kliniğine yatırıldı. Burada geçirdiği sekiz aylık süreçte kendini defalarca Dr. Jacobsen ve asistanı Schacke tarafından elekroterapi görürken resmetti. Bu eskizlerin birinde Munch şöyle bir not düşmüştü: “Profesör Jacobsen, ünlü ressam Munch’a elektroterapi uyguluyor, böylelikle kırılgan zihnine pozitif maskülen güç ve negatif feminen güç veriyor.”

Bonjour Professor Calne (Merhaba Profesör Calne, John Bellany, 1988)

İskoç ressam John Bellany, 1988 yılında rahatsızlandığı için hastaneye yatırıldı. İyileşip taburcu olduktan sonra kendisini tedavi eden sağlık çalışanlarının portresini çizdi. 1988 tarihli “Bonjour Professor Calne” tabloda Bellany’yi hasta yatağında bitkin bir halde görürken, Profesör Calne ve ekibini de kapıda onu gözlerken görüyoruz. Bellany’nin başının üstünde “Merhaba Profesör Calne” yazısı, elinin altında ise “Hepinize Teşekkürler” notu var. 

Parkta Yürüyen Bir Hemşire ve Bir Çocuk Çalışması (Study of a Nurse and Child Walking in the Park, Edward Hopper, 1900)

ABD’li ressam Edward Hopper’ın 1900 tarihli “Study of a Nurse and Child Walking in the Park” adlı çalışması, parkta yürüyen bir hemşireyi ve elinden tuttuğu bir çocuğu tasvir ediyor.

Köy Doktoru (Country Doctor, Horace Pippin, 1933)

Bir işçi çocuğu olan ressam Horace Pippin, 1933-1939 tarihli Country Doctor (Köy Doktoru) tablosunda, karlı bir gecede hastasına giden cesur bir köy doktorunu tasvir ediyor.

Bir Askeri Hekimin Portresi (Portrait of a Military Doctor, Albert Gleizes, 1914-15)

Fransız Kübist ressam Albert Gleizes, Birinci Dünya Savaşı sırasında orduda görev yaparken askeri hastaneden sorumlu bir cerrahı resmetmişti.

Nurses Working Novartis (Novartis’te Çalışan Hemşireler) – Mary Ellen Mark, 2012

Ana akımdan uzak kalmış insanlarla ilgili çalışmalarıyla tanınan Amerikalı fotoğrafçı Mary Ellen Mark, 2012 yılında Çin’in Guiyang şehrinde bulunan bir kamu hastanesindeki hemşireleri çalışırken fotoğraflamıştı.

Mississippi’deki Bir Klinikte Çalışan Hemşire ve Doktor (Nurse and Doctor, Health Clinic in the Mississippi Delta, Doris Derby, 1968)

ABD’li eğitimci, antropolog ve foto muhabiri olan Dr. Doris Derby, 1960’larda ve 1970’lerde Mississippi’deki Afro-Amerikalıların sosyal ve politik durumlarını belgeledi. Bu fotoğraflardan birinde de bir kamu kiliniğinde çalışan bir doktor ve hemşire yer alıyor.

Sağlık Hizmeti: Ziyaretçi Hemşire ve Hastası (Health Care: Visiting Nurse and Patients, Sol Libsohn, 1950)

Kendi kendini yetiştirmiş belgesel fotoğrafçı olan Sol Libsohn, 1950 yılında hastasını kontrol eden bir ziyaretçi hemşireyi görevinin başında fotoğraflamıştı.

Cerrahın Eldivenli Elleri (Surgeons Gloved Hands, Andy Warhol, 1954)

AIDS Suiti (The AIDS Suite, Sue Coe, 1994)

Hemşire (La nourrice, Georges Seurat, 1884-85)

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.