Le Monde’dan Arnaud Leparmentier’nin 25 Nisan 2020’de yayımlanan Jeff Bezos portresini Zehra Lâl Şimşek özetleyerek çevirdi.
Amazon’un patronu Jeff Bezos, hissedarlarına yazdığı mektupta bir çocuk kitabı yazarından alıntı yaptı: “Başımıza kötü bir şey geldiğinde yapabileceğimiz 3 şey vardır: Bunun sizi tanımlamasına, sizi yok etmesine ya da sizi güçlendirmesine izin verebilirsiniz. Bunlardan hangisini seçeceğimiz konusunda çok iyimserim.”
Koronavirüsün sebep olduğu ekonomik daralma, e-ticaret şirketi Amazon’u oyunun merkezine taşıdı. Böylece Amazon’un kurucusu Jeff Bezos, imajını düzeltmek için iyi bir fırsat yakalamış oldu. Ekonominin daraldığı bu dönemde Amazon’un piyasa değeri, kârının yüz katını aşan 1.2 trilyonluk değere ulaştı ve Jeff Bezos’un bireysel serveti de 145 milyar dolar oldu. Böylece dünyanın en zengini Bezos, rakipleriyle arasını iyice açtı. 19. yüzyılda Rockefeller’ın petrolde, Carnegie’nin çelikte başardığı gibi; sıfırdan başlayarak 1994’te kurduğu internet kitapçısını bir imparatorluğa dönüştürdü.
Her ne kadar Amazon, 2000’li yıllarda Amerika Birleşik Devletleri (ABD) halkının ihtiyaçlarına karşılık vermek için temposunu oldukça artırsa da çalışanlarına, tedarikçilerine ve sendikalara karşı tutumu hep tepki çekmiştir. Önceleri belli belirsiz kabul ettiği bu kötü imajını düzeltmek için 10 yıl sonra koronavirüs salgınıyla Bezos’un eline bir şans geçti.
Jeff Bezos yaptığı bağışlarla hayırsever bir kişiliğe büründüğü dönemde, 2019 Eylül ayında, kendisini karbon salımını azaltmak için bir plan yapmaya çağıran çalışanlarıyla yollarını ayırmayı düşünmüştü. Aynı yıl 28 Şubat’ta ise Twitter hesabından, Emmanuel Macron ile iklim ve sürdürülebilirlik konularını ele aldıkları buluşmadan bir fotoğraf paylaştı.
Seattle’ın virüs yuvasına haline geldiği kriz döneminde şirket seyahatleri durduruldu ve evden çalışmaya geçildi. Bezos mart ortalarından itibaren toplam 175 bin çalışanı işe alarak 590 bin çalışana ulaştı ve Walmart’tan sonra ABD’deki ikinci büyük patron oldu. Aynı zamanda yıllardır “sefalet maaşı” ödemekle suçlanan Amazon; Bernie Sanders’ın saatte 15 dolar talebinin de üzerine çıktı, asgari saatlik çalışma ücretini 2 dolar artırarak 17 dolara çıkardı.
Bu süreçte, Demokrat Parti’nin Queens aday adayı ve eski gazeteci Michelle Caruso-Cabrera, daha önce 3 milyar dolarlık vergi indirimi karşılığında New York merkezini Queens’e inşa etmesi teklifini reddeden Amazon’dan, 25 bin istihdam teklifini tekrar gözden geçirmesini istedi. Ancak Jeff Bezos’un kararı değişmedi.
Amazon salgınla birlikte, depo çalışanlarının işe gelmemesinden dolayı sıkıntı yaşadı. Tedarikçilerden öncelikli olmayan ürünlerin satışının durdurulması istendi.
Amazon’un sadece karantinada olan ya da testi pozitif çıkan çalışanlarına hastalık ödemesi yapması ve diğer çalışanlarını çalıştırmaya devam etmesiyle birlikte virüs Amazon depolarına yayıldı. Amazon’un bu cimriliği tepki uyandırdı ve şirket KOBİ’lere uygulanan federal yasaları dahi ihlal etmekle suçlandı.
Şirket hakkında yapılan eleştirileri temelsiz bulduğunu açıklamış olsa da, 2 Nisan’da çalışanlarını korumak için 130 yeni tedbir aldı. Amazon çalışanları Emily Cunningham ve Maren Costa maske dağıtımı ile ilgili bilgilendirme toplantısı organize etmek istedikleri gerekçesiyle işten çıkarıldı. Meslektaşlarının pozitif çıkması üzerine mesainin durdurulması talebi yönetim tarafından reddedilen ve ücretli izinle karantinaya alınan Chris Smalls da 30 Mart’ta organize ettiği küçük gösteriden sonra, karantinasını ihlal ettiği gerekçesiyle işten çıkarıldı. Bu haksız işten çıkarmalar New York savcısının ve valisinin tepkisini çekti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Şirket avukatı, Chris Smalls’un davranışının tehlikeli ve hatta yasadışı olduğunu, bu konunun gündemde tutulmasının Smalls’un değil şirketin işine geldiğini açıkladı. Daha sonra şirketin iç kurallarını hatırlatarak “Bay Smalls’u 15 kişilik bir gösteri düzenlediği için kovmadık, birçok uyarıya rağmen başkalarının güvenliğini ve sağlığını tehlikeye attığı için kovduk’’ diye açıklama yaptı. İşten çıkarılanlar, bu hamlenin temelinde iklim değişikliği konusundaki anlaşmazlıkları olduğuna inanıyor.
Şu sıralar iklim için savaş da, tekelleşme iddiaları gibi sessizliğe büründü. Bezos fahiş fiyatlara karşı savaşan “iyi taraf” rolünü üstlendi.
Amazon’un 2019’da Fransa’nın toplam Ar-Ge harcamasının yarısına karşılık gelen 36 milyar dolarlık Ar-Ge yatırımı, şirketi 2020’nin tartışmasız kazananlarından biri haline getiriyor. Bezos, dağıtım merkezlerini ülke çapına yayarak şirketini geleceğe hazırlıyor.
