Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Britanya’da üniversiteye geçiş için uygulanan puan hesaplama algoritması tartışma konusu oldu: Ekonomik olarak alt düzeydeki öğrenciler mağdur

Britanya, üniversiteye geçiş puanının hesaplanması için yapılan lise bitirme sınavlarının koronavirüs sebebiyle iptal edilmesinden sonra öğrencilerin üniversiteye giriş puanlarını belirlemek için geliştirilen algoritmayı konuşuyor. Öğrencilerin sınav puanlarını ve yerleştirme sonuçlarını düzenleyen yetkili kurum olan Yeterlilik ve Sınav Yönetmeliği Dairesi (Ofqual) tarafından geliştirilen algoritma, öğrencilerin okul dönemi boyunca aldıkları notların ve bireysel başarılarının yanında, okudukları okulun “tarihsel başarısına” göre öğrencilere bir giriş puanı atadı. Aldıkları başarılı notlara rağmen okudukları okulun tarihsel başarısının düşük olması sebebiyle algoritma tarafından puanı düşürülen binlerce öğrenci mağdur oldu.

Britanya’da öğrencilerin üniversiteye giriş puanlarının hesaplanmasında önemli faktörlerden biri olan A-level (İleri düzey) lise bitirme sınavları, bu sene koronavirüs nedeniyle gerçekleştirilemedi. Üniversiteye geçmeye hazırlanan öğrenciler, sınavlardan aldıkları notlarla değil, öğretmenlerinin lise dönemi boyunca kendilerine verdikleri notların ortalamasını istatiksel bir metodla düzenleyen algoritmanın sunduğu sınav puanlarıyla üniversite tercihi yapmak zorunda kaldı.

Telegraph’ın haberine göre, Ofqual tarafından uygulanan puan hesaplama algoritması, ülke genelinde binlerce öğrenciyi mağdur etti. Açıklanan verilere göre, İngiltere’de üniversite tercihleri yapacak öğrencilerin yüzde 35,6’sının puanı algoritma nedeniyle bir puan düşerken yüzde 3,3’ünün iki puan, yüzde 0,2’sinin ise üç puan düştü. 

En çok etkilenenler ekonomik olarak alt düzeydeki öğrenciler

Öğrencilerin okul dönemi boyunca aldıkları notlarla beraber algoritmadaki iki önemli hesaplama detayından biri olan “okulun tarihsel başarı puanı” nedeniyle, ülkedeki özel okullarda okuyan öğrencilerin üniversiteye geçiş puanlarında somut değişimler olmazken yeni kurulan ya da yoksul bölgelerdeki okullarda okuyan öğrencilerin üniversite giriş puanlarında önemli düşüşler yaşandı.

Uygulanan puan hesaplama algoritmasından negatif yönde en çok etkilenen öğrenciler ekonomik olarak alt düzeydeki öğrenciler oldu. Düşük sosyoekonomik gruptaki öğrencilerin yüzdelik puanı ortalama 10,4 oranında düşerken orta ve üst sosyoekonomik gruplardaki öğrencilerin puanlarında sırasıyla ortalama 9,5 ve 8,3 civarında düşüş yaşandı. 

Britanya’da “bağımsız okul” (independent) statüsünde geçen ve daha üst gelir grubundaki ailelerin çocuklarının okuduğu özel okullardaki öğrencilerin üniversite geçiş puanları ise geçen yıla oranla yüzde 4,7 puan arttı.

Britanya’nın pek çok bölgesinde öğrenciler, uygulanan algoritmayı protesto etmek için geniş katılımlı gösteriler düzenledi: “Beni posta kodumla değil derslerimle değerlendir!”

Puanlarda genel bir yükseliş var ancak dağılım eşitsiz

Ofqual tarafından yapılan açıklamada, öğrencilerin puanları hesaplanırken yalnızca öğretmenlerin verdikleri skorlar dikkate alınmış olsaydı öğrencilerin yüzdelik puanlarında ortalama 12 puanlık bir yükseliş olacaktı. Kurum, puanlardaki bu dengesiz yükselişten kaçınmak için bu algoritmayı geliştirerek yükselişi “iki puan bandında” tutmak istedi. 

Ofqual yetkililerine göre, sınavların yapılamamasından dolayı ortalama puan bazında “tarihi bir yükseliş” oldu. Üniversiteye giriş puanlarında en yüksek notlar olan A* ve A notlarını alan öğrencilerin oranı, yüzde 27,6 ile 2001 yılından bu yana görülen en yüksek orana ulaştı.

Ancak İngiltere’deki Okul ve Üniversite Liderleri Birliği (ASCL) Başkanı Geoff Barton’a göre, yüksek notlar genelindeki bu artışa rağmen hem okul hem de öğrenci düzeyindeki notlarda hem büyük hem de son derece adaletsiz bir düşüş var.

İskoçya iptal etti, İngiltere kararın arkasında

Üniversiteye geçiş sistemi hakkındaki soruları yanıtlayan İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Ofqual tarafından uygulanan puan hesaplama algoritmasını savunarak, puanların “sağlam bir şekilde” hesaplandığını söyledi. Ancak puan hesaplamalarında adaletsizlik olduğunu ve daha iyi puan alabileceğini düşünen öğrencilerin hâlâ notlarını yükseltme şansına sahip olduklarının altını çizen Johnson, öğrencilerin sonbahar aylarında sınavlara girebilmesini umduğunu söyledi. 

Muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Keir Starmer ise öğrencilerin puanlarını hesaplayan algoritmayı eleştirerek “Bu seneki hesaplamalarda korkunç yanlışlıklar var. Öğrencilerin neredeyse yüzde 40’ının puanları düştü ve gelecek hayalleri altüst oldu” diye konuştu.

İngiltere, Kuzey İrlanda ve Galler’de büyük tepkiyle karşılanan hesaplama algoritması İskoçya’da da büyük tartışmalara sebep olmuştu. Gelen tepkiler üzerine, İskoç hükümeti geçen hafta, mağdur olan bütün öğrencilerden özür dileyerek algoritmadaki okul başarısı faktörünün geçerliliğini iptal etmiş ve öğrencilerin puanlarının yalnızca öğretmenlerin verdikleri notlar üzerinden hesaplanacağını açıklamıştı.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.