Siyasi bağlantılarıyla bilinen, Slovakya’nın en güçlü iş insanlarından biri olan Marián Kočner, yolsuzluk yaptığını ortaya çıkaran araştırmacı gazeteci Ján Kuciak cinayetinin azmettiricisi olarak yargılandığı davada beraat etti.
Sekiz ay boyunca ülke gündeminden düşmeyen davada karar, önceki gün çıktı. Ülkenin en ciddi davalarına bakan özel ceza mahkemesi tarafından verilen karar, Slovakya Yüksek Mahkemesi tarafından temyiz edilebilir. Ülke kamuoyunda öfkeye ve değişim çağrılarına yol açan davanın gündemi daha uzun süre meşgul edeceği düşünülüyor.
Marián Kočner‘le birlikte ve iş ortaklarından biri olan Alena Zsuzsovs da beraat etti. Cinayet mahallinde olmakla ve kaçış aracını kullanmakla suçlanan Tomáš Szabó ise suçlu bulunarak 25 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
27 yaşındaki gazeteci Ján Kuciak, nişanlısı Martina Kušnírová ile Şubat 2018’de Slovakya’nın başkenti Bratislava’nın Velka Maca köyündeki evinde vurularak öldürüldü.
Kuciak ve nişanlısının öldürülmesi, popülist Robert Fico başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin çökmesine ve ulusal polis şefinin görevden alınmasıyla sonuçlanan siyasi krize sebep olmuş ve Çekoslovakya’daki 1989 antikomünist Kadife Devrimi’nden bu yana görülmemiş büyük sokak protestolarına yol açmıştı.
Mahkeme Yargıcı Ružena Sabová, delil yetersizliğini gerekçe göstererek 4 Eylül Perşembe günü beraat kararını açıkladı. Beraat kararından sonra öldürülen gazetecinin babası Jozef Kuciak yaptığı açıklamada, “Büyük hayal kırıklığına uğradım. Adalet sistemimizden daha fazlasını bekliyordum ama kesinlikle pes etmiyoruz” dedi.
Adliye binası önünde konuşan, Kušnírová’nın annesi Zlatica Kušnírová ise karara duyduğu güvensizliği şu sözlerle anlattı: “Serbest bırakılmayacaklarını umuyorduk. Mahkemenin kararını anlamıyorum ama kötü bir karar verildi. Görünüşe göre Slovakya’da henüz adalet yok.”
Ülkedeki birçok uzman, kararın ardından Slovakya’da adalet sistemine ve hukukun üstünlüğüne güvenin büyük oranda sarsıldığını söylüyor.
Bratislava Politika Enstitüsü’nden sosyolog Michal Vasecka, “Mahkemenin kararına saygı duymama rağmen bugün adaletin yerini bulmadığını düşünüyorum. Ve daha da kötüsü, bence kimse öncelikli olarak adaleti aramadı” diye konuştu.
Cinayetler değişim çağrılarına yol açtı
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Bratislava’daki Comenius Üniversitesi’nin Siyaset Bilimi Bölümü Başkanı Erik Lastic, “Gazeteci Ján Kuciak ve nişanlısı Martina Kušnírová‘nın öldürülmesi, kitlesel bir harekete fırsat yarattı” dedi. Lastic ayrıca, Kuciak cinayetinde, mahkemenin uzun süre delilleri görmezden geldiğini söyledi.
Slovakya Başbakanı Robert Fico, protestolar sürerken istifa etmek zorunda kalmış ve yeni bir hükümetin kurulmasının yolu açılmıştı. Böylece, daha önce siyasi bir görevde bulunmamış çevre aktivisti ve avukat Zuzana Čaputová, 2019’da cumhurbaşkanlığına seçilmişti.
Gazeteci Ján Kuciak davasından beraat eden Kočner, son iki yıl içinde birçok mali suç soruşturmasının odak noktası olmuş ve şubat ayında ABD’ye ait bir televizyon kanalının dolandırılmasıyla ilgili ayrı bir davada mahkûm edilerek ve 19 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Aktuality.sk haber sitesinde çalışan, açık veriler ve kamu kaynakları ile çalışma konusunda uzman olan gazeteci Kuciak Eylül 2017’de, cinayetten altı ay önce, bizzat iş insanı Kočner tarafından tehdit edilmişti. Sitede çıkan habere göre Kočner, Kuciak’ı arayarak “Çok kişisel davranıyorsun, biri tarafından görevlendirilen kötü bir insansın ve kimin için çalıştığını öğreneceğim. Sana, annene, babana ve kardeşlerine özel ilgi göstereceğim” demişti.
Kuciak görüşmeden sonra tehdit edildiğini bildirmesine rağmen, Kočner hiçbir zaman soruşturulmamıştı.
Kuciak’ın ailesi, Slovakya’da gazetecilerin tehdit edilmesinin oldukça yaygın bir durum olduğunu düşündükleri için bu tehdidin üzerinde durmadıklarını açıkladı.
Kočner’in yargılandığı davanın ilk gününde, eski bir asker olan Miroslav Marcek, “bir tehdidi” ortadan kaldırmak için işe alındığını söyledi. Marcek , “İlk başta, Ján Kuciak’ı kaçırıp öldürmemiz gerekiyordu, böylece bulunamayacaktı” dedi. Daha sonra ise gazeteciyi evinde öldürmeye karar verdiğini söyledi.
İşlediği cinayeti soğukkanlı bir biçimde anlatan Marcek, işten dönmekte olan Kuciak’ı ve Kusnirova’yı pusuya düşürdüklerini itiraf etti.
Marcek işlediği cinayetler nedeniyle 23 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Soruşturma, savcılık tarafından derlenen, Marcek’in verdiği ifadenin, adli kanıtların, tanıkların ifadelerinin yer aldığı ve Kočner’in yolsuzluk, tehdit ve rüşvet modelini detaylandıran 25 bin sayfalık bir dava dosyasıyla desteklendi.
Bu dava dosyasına dayandırılarak, eski bir başsavcı, eski bir bakan ve bazı hâkimler hakkında soruşturma açılması da dahil olmak üzere bir dizi yeni ceza davası açıldı.
