Avrupa Birliği (AB) Komisyonu çarşamba günü (23 Eylül) üye ülkelere yeni bir göç ve iltica anlaşması önerisinde bulundu. Teklif, daha önce belirlenen kota sistemini uygulamaya isteksiz üye ülkeleri ikna etmeyi hedefliyor. Taslak, mültecileri kabul etmeleri karşılığında üye ülkelere nakit yardımının yanı sıra, sığınma talebi reddedilen kişilerin bu ülkelerden daha hızlı sınır dışı edilmeleri sözünü veriyor.
Derleyen: Özge Çakır Somlyai
AB’nin yürütme organı olarak görev yapan Avrupa Komisyonu’nun “Yeni Göç ve İltica Anlaşması” (New Pact on Migration and Asylum) başlıklı teklifi, beş yıl önce üzerinde anlaşılan ve her üye ülkenin kabul etmesi gereken mülteci sayısını belirleyen kota uygulamasını sonlandırmayı hedefliyor. Komisyon, çarşamba günü sunduğu yeni teklifin kota sistemi yerine 26 üye ülkenin her birinin dahil olacağı ortak bir sistem oluşturmayı hedeflediğini belirtti.
Tasarı metninde, “Açıkça görülüyor ki, mevcut sistem işe yaramıyor” denilerek, beş yıl önce kabul edilen ve Macaristan gibi bazı AB üyelerinin hiçbir ceza almadan sorumluluklarını reddettiği kota sisteminin işlevsizliğine dikkat çekildi. Ancak taslakta, yeni düzenlemeye katılmayı reddeden ya da kota sisteminde olduğu gibi sorumluluklarını yerine getirmeyen AB üyelerini ne gibi yaptırımların beklediğine dair detaylı bilgiye yer verilmedi.
AB Komisyonu’nun teklifi, çok sayıda göçmenin yasadışı yollardan Avrupa kıtasına ulaşmak için ilk durağı olan İtalya, İspanya ve Yunanistan gibi Güney Avrupa ülkeleri üzerindeki yükü azaltmaya yönelik herhangi bir detay içermiyor. Sözkonusu ülkeler, geçen beş yıl içinde, sığınma taleplerine olumlu ya da olumsuz herhangi bir yanıt verilene kadar çok sayıda mülteciyi sınırlarına kabul etmek durumundaydı. Sığınmacıların taleplerine yanıt alıncaya kadar, kimi zaman neredeyse bir yıl boyunca yaşamak zorunda bırakıldıkları mülteci kamplarının durumu ise AB’nin acil önlemler almasını gerektiriyor.
Komisyon, yeni plan çerçevesinde Danimarka, Avusturya, Polonya ve Macaristan gibi kota sistemini uygulamakta isteksiz davranan ülkelere, kabul ettikleri her bir mülteci için 10 bin euro ödemeyi teklif edecek. Taslakta, bu miktarın mültecilerin ülkeye ilk seyahatleri, barınma ve gıda masraflarını karşılayabilmeleri için ödeneceği belirtiliyor.
AB Komisyonu bunun yanı sıra üye ülkelere, sığınma talepleri reddedilen kişilerin geldikleri ülkeye gönderilmelerine ilişkin süreyi kısaltmak amacıyla, komisyonla işbirliği yapmaları çağrısında bulunuyor. Ayrıca AB Komisyonu, Avrupa kıtasına seyahat eden sığınmacıların en yoğun olarak geldiği 20 Asya ve Afrika ülkesiyle görüşerek, vatandaşlarını geri kabul etmeleri konusunda uzlaşmayı hedefliyor.
AB Komisyonu’nun önerdiği bu yeni göç ve iltica planının kabul edilmesi için bir sonraki adımı Avrupa Parlamentosu’nun ve Avrupa Komisyonu’nun atması gerekecek. Taslağın kabul edilmesi için, AB’nin yasama organları olarak bilinen bu iki birimin teklifi inceleyerek kabul etmesi gerekiyor.
