Ermenistan’da Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan ve çok sayıda üst düzey komutan, Başbakan Nikol Paşinyan’ı istifaya davet eden bir muhtıra verdi. Paşinyan, ordunun istifa çağrısını “darbe girişimi” olarak nitelendirerek destekçilerine başkent Erivan’da toplanmaları için çağrı yaptı. “İstifama ancak halk karar verebilir çünkü beni halk seçti” diyen Paşinyan, ülkedeki siyasi krizi ele almak için muhalifleri görüşme yapmaya davet etti. Dünyanın pek çok farklı noktasından da Ermenistan’daki darbe girişimi ile ilgili açıklamalar gecikmedi. Rusya, “Ermenistan’daki gelişmeleri endişe ile takip ediyoruz” derken Türkiye de “Dünyanın neresinde olursa olsun darbe ya da darbe girişimlerinin karşısındayız” mesajını paylaştı.
Ermenistan Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan ve 70 üst rütbeli komutan, bugün (25 Şubat) Başbakan Nikol Paşinyan ve hükümetini istifaya çağıran bir muhtıra yayımladı. Paşinyan hükümetinin özellikle dış politikada ciddi hatalar yaptığını savunan ordu, muhtırada, “Ermenistan silahlı kuvvetleri, Başbakan Paşinyan’ın ve Ermenistan hükümetinin istifasını talep ediyor” dedi.
Ermenistan ordusunun bu hamlesinin ardından Paşinyan, ordu komutanlarının kendisine yönelik istifa çağrılarını reddetti ve “Genelkurmay Başkanı tarafından yapılan açıklama bir darbe girişimidir. Tüm destekçilerimi Erivan’daki Cumhuriyet Meydanı’na davet ediyorum, canlı yayında halka sesleneceğim” diyerek destekçilerine çağrıda bulundu.
Facebook hesabı üzerinden yaptığı açıklama ile halka seslenen Paşinyan, “Ordu, halka ve seçimle göreve gelenlere itaat etmeli” dedi. Açıklamasında, Genelkurmay Başkanı Gasparyan’ı görevden aldığını da duyuran Paşinyan, “Devrimi savunmamız gerekiyor. Çok zor bir durumdayız. Biliyorsunuz, Genelkurmay Başkanı ve yardımcısını görevden alma kararı aldım. Bu kararın nedenini meydanda açıklayacağım fakat şu an en önemli şey sivil halkın korunmasıdır” diye konuştu. Paşinyan, darbe girişimine karşı daha önceden hazırlık yaptığı ve kaçmaya hazırlandığı iddialarına ise “Biz buradayız ve hiçbir koşulda vatanımızı terk etmeyeceğiz” diyerek karşılık verdi.
Paşinyan’ın açıklamalarının ardından başbakanın destekçileri, başkent Erivan’da toplanmaya başladı.
Başbakan Paşinyan, Erivan’ın merkezinde yaptığı yürüyüşle destekçilerini selamladı ve şu açıklamayı yaptı: “Ordu, halka ve seçimle göreve gelen başbakana bağlıdır. Seçilmiş bir başbakan olarak, bütün generallere, subaylara ve askerlere emrediyorum. Ülkenin sınırlarını ve toprak bütünlüğünü koruma görevini yerine getirin.”
Yaşanan siyasi krizi ele almak için tüm taraflar ile konuşmaya hazır olduğunu vurgulayan Paşinyan, “Ordu tarafından yapılan açıklamaların duygusal bir tepki olduğunu düşünüyorum” dedi.
Paşinyan’ın Erivan sokaklarında yürüdüğü esnada muhalefet ittifakının destekçileri de sokaklara döküldü. Muhalefet kanadından gelen gruplar, sosyal medyadan yapılan “Genelkurmay’a ve silahlı kuvvetlere destek ol” ve “hain Paşinyan ve hükümetini istifaya zorla” çağrıları ile toplandı.
Paşinyan’ın Erivan’daki yürüyüşü sırasında, destekçileri ile muhaliflerin zaman zaman karşı karşıya geldikleri ve sokaklarda gerginlik yaşandığı görüldü.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Sarkisyan ve Kilise’den itidal, polis teşkilatından istifa çağrısı
Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan ise yaşanan siyasi krizi çözmek adına acil adımlar attığını belirterek “Herkesi itidal ve sağduyu göstermeye çağırıyorum. Her türlü düşünülmeden edilmiş söz veya eylem, gerilimi arttırıyor ve krizi derinleştiriyor” dedi. Devlet organlarına, kolluk kuvvetlerine, siyasilere ve tüm vatandaşlara itidal çağrısında bulunan Sarkisyan, “Gerginlikleri yatıştırmak ve durumu barışçıl bir şekilde çözmenin yollarını bulmak için acil önlemler alıyorum” diye konuştu.
Ermeni Kilisesi de olayları derin bir endişe ile takip ettiklerini belirterek liderleri müzakere masasına çağırdı: “Ordunun üst düzey liderlerinin açıklamasını ve ardından Başbakanın açıklamasını derin bir endişe ile takip ettik. Cumhurbaşkanı, Başbakan, Millet Meclisi Başkanı, hükümet üyeleri ve tüm siyasi güçlerin liderlerini müzakere masasına oturmaya ve masada siyasi krizden çıkış yolları aramaya davet ediyoruz.”
Ermenistan polis teşkilatının ise Paşinyan’ın karşısında bir tavır aldığı aktarılırken üst düzey polis görevlilerin, ülkedeki sorunların çözümünün yetkililerin istifasında olduğunu düşündükleri aktarıldı. Polis teşkilatı, konu hakkındaki açıklamasında, “Polis memurlarını Nikol Paşinyan’ın yasadışı talimatına uymamaya ve halka güç kullanmamaya çağırıyoruz” dedi.
Ermenistan Komünist Partisi de siyasi krizden tek çıkış yolunun “Paşinyan’ın istifası” olduğunun altını çizdi.
Eski Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan da halka “Paşinyan’ın istifa etmesi için orduya destek verin. Savaşı kaybederek toprağımızı verenler geri çekilmeli. Ulusumuzun yeniden doğuşu için temel şart budur” diye seslendi.
Putin, Paşinyan ile görüştü: “Tarafları sakin olmaya çağırıyoruz”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Paşinyan ile bir telefon görüşmesi yaparak tarafları sakin olmaya çağırdı. Kremlin’den yapılan açıklamada, Putin ile Paşinyan’ın Ermenistan’daki siyasi krizi değerlendirdikleri belirtildi. Kremlin’in açıklamasında “Vladimir Putin, yasalar çerçevesinde durumun çözülmesi için Ermenistan’da sükûnetin ve düzenin korunmasından yana olduğunu vurguladı” denildi.
Ermenistan’daki siyasi krize yönelik Rusya’dan gelen ilk açıklamayı ise Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov yaptı. Peskov, açıklamasında taraflara sükûnet çağrısında bulundu: “Ermenistan’daki gelişmeleri endişeyle takip ediyoruz. Ancak yaşananlar, Ermenistan’ın içişleri meselesidir.”
Türkiye’den de tepkiler gecikmedi: “Darbeleri ve darbe girişimlerini kınıyoruz”
Türkiye’den de Ermenistan’da yaşanan gelişmelere yönelik tepkiler gecikmedi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Sözcüsü Ömer Çelik ve İletişim Başkanı Fahrettin Altun’dan darbe girişimini kınayan açıklamalar geldi.
İbrahim Kalın, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Ermenistan’da yaşanan siyasi kriz için “ivedilikle normale dönme” temennisinde bulundu.
Budapeşte’de Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto ile görüşen ve görüşme sonrasında ortak basın açıklaması düzenleyen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da darbe girişimini şu sözlerle kınadı: “Biz dünyanın neresinde olursa olsun darbe ve darbe girişimlerine karşıyız. Halk yönetimin istifasını isteyebilir, bunlar doğal şeyler, ama askerlerin seçim ile işbaşına gelmiş bir hükümete bırakın darbe yapmayı, istifa çağrısında bulunması bile kabul edilemez.”
Ermenistan’da yaşanan siyasi krize bir tepki de AKP Sözcüsü Ömer Çelik’ten geldi. Çelik, bölgedeki istikrarsızlığa atıfta bulundu ve siyasi krizin sonuçlarının olumsuz olacağını söyledi.
İletişim Başkanı Fahrettin Altun da sosyal medya hesabından Ermenistan’da yaşananlara ilişkin bir açıklama yaptı ve yaşanan olaylardan ötürü endişe duyduklarını belirtti. Altun, İngilizce olarak yaptığı açıklamasında “Ermenistan’daki son gelişmelerden ötürü derin endişe duyuyoruz. Ortaya çıkan durumu bir darbe girişimi olarak görüyor ve kesin olarak kınıyoruz. Türkiye, her zaman demokrasinin ve vatandaşların özgür iradesinin yanında yer almaktadır. Bu kişiler dünyanın neresinde olursa olsun saldırı altında olabilirler” dedi.
Dağlık Karabağ’dan arabuluculuk teklifi
Dağlık Karabağ lideri Arayik Harutyunyan da Ermenistan’daki siyasi krizin çözülmesi adına arabulucuk teklifinde bulundu. Harutyunyan, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Ermenistan’daki son gelişmeler çok endişe verici. Tüm tarafları itidal ve sağduyu göstermeye çağırıyorum. Aksi takdirde yenilgimiz daha derin ve can alıcı olacaktır” dedi.
Ermenistan’da neler oldu? Krizin asıl sebebi “İskender füzeleri” mi?
Nikol Paşinyan, geçen aylarda Ermenistan’ın yenilgisi ile sonuçlanan Dağlık Karabağ savaşından sonra kendisine yönelik istifa baskıları ile karşı karşıyaydı. Paşinyan’ın “Çok acı verici bir anlaşma imzaladım” sözleri ile yenilgiyi duyurmasının akabinde Erivan’da toplanan kalabalık gruplar, Ermenistan Ulusal Meclisi’ni işgal etmişti.
Ordu ile Paşinyan arasındaki kriz, son iki günde, Rus yapımı “İskender füzeleri” nedeniyle zirveye tırmanmıştı. Paşinyan’ın 24 Şubat Salı günü yaptığı bir söyleşide, eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın, Rus yapımı İskender füzelerinin Dağlık Karabağ’da neden kullanılmadığına yönelik yaptığı eleştiriye verdiği “İskender füzelerinin neden patlamadığını ya da sadece yüzde 10’unun patladığını söyleyebilir mi? Sarkisyan, sorduğu sorunun cevabını bilmeli ve cevabını bildiği sorular sormalı” cevabının ardından, bu füzelerin 1980’li yılların teknolojisinden kalma olduğunu belirten Paşinyan’ın sözleri Rusya’da da geniş yankı uyandırmıştı.
Ermenistan basınında Genelkurmay İkinci Başkanı Tiran Kaçaryan’ın Paşinyan’ın bu açıklamalarına güldüğünü ve soruyla dalga geçtiğine yönelik yapılan haberler üzerine de Kaçaryan, 24 Şubat’ta Paşinyan tarafından görevinden alındı. Ermenistan Genelkurmay Başkanlığı ise Kaçaryan’ın Paşinyan’ın sözlerine gülmediğini ve sözlerinin bağlamından koparıldığını öne süren bir açıklama yaptı.
Rus gazetesi İzvestiya da Paşinyan’ın darbe girişimi sonrasında görevden aldığı Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan’ın, füzelerin kullanılması için Paşinyan’dan savaş sırasında birkaç kez izin istediğini ancak Başbakanın “uluslararası toplumun tepkisinden” çekinerek buna izin vermediğini aktarmıştı.
Ordunun muhtıra açıklamasındaki en büyük etkenlerden birinin de Nikol Paşinyan ile Ermenistan Genelkurmay Başkanlığı arasında yaşanan İskender füzesi krizi olduğunu konuşuluyor.
