Geçen hafta salı günü (24 Mart) Süveyş Kanalı’nda sıkışan ve deniz trafiğini kapatarak küresel ticarette milyarlarca dolar zarara sebep olan Ever Given isimli konteyner gemisi, altı gün süren çalışmaların sonucunda pazartesi günü (29 Mart) kurtarıldı. 400 metrelik geminin kanalda kurtarılmayı beklediği süre boyunca sebep olduğu maddi zararı kimin ödeyeceği ise tartışma konusu oldu.
24 Mart Çarşamba günü Çin’den Hollanda’nın Rotterdam bölgesine giden “Ever Given” adlı 400 metrelik konteyner gemisi, şiddetli rüzgar ve kum fırtınası sebebiyle Mısır’daki Süveyş Kanalı’nda karaya oturmuştu. Geminin kanalın geçişini kapatmasıyla bölgede deniz trafiği dururken yüzlerce gemi kanal girişinde mahsur kalmıştı. Tayvanlı Evergreen Marine şirketi tarafından işletilen 200 bin tonluk gemi, yoğun çalışmaların ardından pazartesi günü (29 Mart) tekrar yüzdürülmüş ve kanal yeniden deniz trafiğine açılmıştı.
Ever Given’ın, Süveyş Kanalı’nda karaya oturduğu altı günlük süre zarfında, kanalı çift taraflı olarak geçişe kapatması nedeniyle küresel ticarette günlük yaklaşık 9,5 milyar dolar (77 milyar TL) zarara sebep olduğu tahmin ediliyor. Süveyş Kanalı İdaresi (SCA) Başkanı Usame Rabie, dünyanın herhangi bir yerinde böyle bir sorunun en az üç aylık bir çalışmayla çözüme kavuşacağını ancak kendilerinin sorunu altı gün içinde çözdüğünü belirterek “Gemiyi rekor sürede yeniden yüzdürmeyi başardık” dese de geminin sebep olduğu maddi zararı kimin karşılayacağı tartışma konusu.
Uluslararası müfettişler, geminin karaya oturmasına neyin sebep olduğunu ve bu kazadan kimin sorumlu tutulabileceğini araştırırken Ever Given’ın teknik operatör sorumlusu olan Alman Bernhard Schulte Shipmanagement (BSM) şirketi, geminin şiddetli rüzgar nedeniyle karaya oturduğu savundu. Konu hakkında şirket tarafından yapılan açıklamada, “İlk araştırmalar, karaya oturmanın nedeni olarak herhangi bir mekanik veya motor arızası ihtimalini ortadan kaldırıyor” denildi.
Ancak kanal yetkilileri, geminin karaya oturmasına sadece şiddetli rüzgarın yol açmış olabileceğini belirten yetkililerle aynı fikirde değil. Süveyş Kanalı İdaresi (SCA) Başkanı Usame Rabie, olayda teknik bir arızadan veya insani bir hatadan da bahsedilmesi gerektiği görüşünde.
Ever Given’ın karaya oturmasına neyin sebep olduğu milyar dolarlık bir öneme sahip çünkü eğer kaza teknik bir arızadan ya da insani bir hatadan kaynaklanıyorsa, bu durumda kazanın sebep olduğu maddi zarardan, teknik operatör BSM, geminin sahibi Japon şirketi Shoei Kisen ya da işletmecisi Tayvan merkezli Evergreen sorumlu tutulabilir. Öte yandan eğer olayın sebebinin daha önce öne sürüldüğü gibi şiddetli rüzgar ve kum fırtınası olduğu ortaya çıkarsa, kanalda kötü hava şartlarında gemi geçişine izin veren SCA sorumlu tutulabilir.
Olayın sebebiyle ilgili araştırmaların uzun bir süre devam edebileceği belirtilirken yetkililere göre, gemide sorumluluk sahibi olan şirketleri hukuki süreçlerle dolu bir yıl bekliyor.
Reuters, geçen hafta yayımladığı haberde, Ever Given’ın sahibi olan Shoei Kisen’in, deniz trafiğinin tıkanmasıyla milyonlarca dolarlık tazminat ödeme tehdidiyle karşı karşıya kalabileceğini öne sürmüştü. Haberde, SCA’nın, kanalın geçişinin kapanmasıyla birlikte oluşan zararları gerekçe göstererek Shoei Kisen şirketinden tazminat talep edebileceği ve kanal girişinde bekletilen çok sayıda kargo gemisinin alıcı ve göndericilerinin de bozulan mallar ve geciken teslimatlar nedeniyle şirketten zararlarının karşılanmasını isteyebileceği aktarılmıştı.
Derleyen: Hande Sena Kandemir
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
