Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde “Tiananmen Meydanı Katliamı” anma törenleri ilk kez yasaklandı. Çin’de hiçbir zaman izin verilmeyen anma töreni, Hong Kong’da her yıl yapılıyordu. Geçen yıl salgın gerekçesiyle engellenmek istenen anma töreni, yasağa rağmen düzenlenmişti. Bu yıl ise güvenlik güçleri hem salgın önlemlerini hem de ulusal güvenlik yasasını gerekçe göstererek toplanmak isteyenlere müdahale etti.
Hong Kong’da Tiananmen katliamı anma törenlerini engellemek üzere yedi bine yakın polis görevlendirildi. Hong Konglu aktivist ve avukat Chow Hang Tung, insanları izinsiz olarak toplanmaya teşvik ettiği gerekçesiyle gözaltına alındı. Chow, katliam kurbanlarını anmak için düzenlenen yıllık nöbetlerin organizasyonunu sağlayan grubun başkan yardımcılığını da yürütüyordu.
Grubun bir diğer üyesi Chiu Yan Loy’un ifadesine göre Chow, Victoria Park’ta mum yakarak katliamda hayatını kaybedenleri anmak istiyordu. Ancak bu sabah ofisinin dışında, sivil polisler tarafından siyah bir araca bindirilerek götürüldü.
Gözaltına alınmadan bir süre önce BBC’ye konuşan Chow, bedel ödemeye hazır olduğunu belirterek, “Otoriter rejim altında demokrasi için savaşıyorsanız gözaltılar kaçınılmazdır. Bırakın gelsin. Demokrasi için savaşmanın bedelini ödemeye razıyım” demişti.
Gazeteci Ching Cheong anma törenlerinin yasaklanmasının, Çin yönetiminin korktuğunun bir göstergesi olduğunu söyledi: “Katliamın yıldönümünü anmanın, doğrudan komünist rejimin çöküşüne yol açacağını düşünmüyorum ancak yasaklar rejimin, işlediği vahşeti bilen insanlardan son derece korktuğunun açık bir kanıtı.”
2019 yılında suç şüphesi olan kişilerin, Çin’e iadesini öngören yasa tasarısı nedeniyle Hong Kong’da protestolar düzenlenmişti. Aylar süren protestolar, yasanın kabul edilmesini engelleyemedi. 2020’nin Haziran ayında kabul edilen yasa ile ayrılıkçılık-bölücülük, merkezi hükümete karşı yıkıcı faaliyetler, teröristler ve dış güçler ile işbirliği suç sayıldı.
Ne olmuştu?
1980’li yıllarda Komünist Parti yönetimindeki Çin’de yaşanan ekonomik kriz, enflasyon sorunu ve siyasi baskılar ülkede protestolara yol açmıştı. 1989 yılında demokrasi yanlısı aktivistlerin, Pekin’deki Tiananmen Meydanı’nda haftalar süren eylemleri bir dizi kanlı olay ile sonuçlanmıştı.
Bu eylemler kapsamında, çoğunluğu üniversite öğrencilerinin oluşturduğu bir milyona yakın kişi meydanlara akın etti. 4 Haziran 1989 sabahı Çin hükümeti, yaklaşık 200 bin askeri kalabalığa müdahale etmesi için meydana gönderdi. Çin resmi kaynaklarına göre 23, Kızılhaç’a göre 2 bine yakın, bazı uluslararası kaynaklara göre ise 3 ila 10 bin civarında kişi Tiananmen Meydanı’nda katledildi.
Olayların ardından üç tankın önünde tek başına duran bir sivilin fotoğrafı, “Tank Adam” ismi ile tarih sayfalarında kendine yer buldu ancak fotoğraftaki kişinin akıbetine ilişkin hiçbir resmi bilgiye ulaşılamadı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Derleyen: Ayşen Yaman
