Hükümetin İsrail’de yaşayan ve İsrail vatandaşları ile evli olan Filistinliler’e vatandaşlık verilmesine engel olan yasanın geçerlilik süresinin uzatılmasına yönelik sunduğu yasa tasarısı, meclisten geçemedi. Yasa tasarısının reddedilmesi, üç haftadır yönetimdeki, ideolojik olarak birçok farklı partinin oluşturduğu koalisyon hükümetine yönelik ilk darbe olarak değerlendirildi.
120 milletvekilinin olduğu İsrail Parlamentosu’nda (Knesset), oylar 59-59 olmak üzere ikiye bölündü ve basit çoğunluk sağlanamadı. Sağ ve sol kanattan partilerin yanında Arap Partisi’ni de içeren sekiz partili koalisyonun ilk sınavını verdiği yasa tasarısı oylaması sonrası aşırı sağcı kimliğiyle tanınan İsrail Başbakanı Naftali Bennett, tasarının geçmemesini “İsrail’in güvenliğine bir darbe” olarak nitelendirdi.
Oylamadan önce, Bennett ve koalisyon ortakları arasında uzun süren görüşmeler yaşanırken İslamcı Ra’am partisinin üyeleri ve solcu Meretz Partisi, uzatılmak istenen ve 2003 Yasası olarak bilinen düzenlemeden dolayı İsrailli Arap vatandaşların ayrımcılığa uğradığını savundu. Yasaya göre Filistin bölgesinde yaşayan biriyle evlenen İsrailli bir vatandaşın eşi, İsrail’de kalıcı oturum izni alamıyor ve İsrail vatandaşlığına geçme hakkı engelleniyor.
Buna karşılık koalisyon lideri Bennett, yasanın uzatılmasının, Filistinliler’in İsrail’e girişini ve “ülkede terörist saldırı düzenlemelerini” engellemek için gerekli olduğunu söyledi. Görüşmeler sonucu Birleşik Arap Listesi’nden iki milletvekili çekimser oy kullanırken Bennett’in kendi partisinden bir milletvekili de tasarıya ret oyu verdi.
12 yıl başbakanlık yaptıktan sonra geçen haziranda yönetimi koalisyon hükümetine devretmek zorunda kalan Binyamin Netanyahu’nun lideri olduğu muhalefetteki sağcı Likud Partisi’nin tasarıya karşı oy kullanması dikkat çekti. Daha önceden sürekli yasanın uzatılması lehine oy kullanan partinin koalisyon hükümetini zayıflatmak amacıyla tasarıya karşı tutum sergilemesi, İsrail’de yaşayan binlerce Filistinli’nin lehine oldu.
“Yasa, İsrail’in Yahudi kimliğini güvence altına alıyor”
Mart 2002’de İsrail vatandaşı ile evli bir Filistinli’nin Hayfa şehrinde yaptığı intihar saldırısı sonrası 17 kişi hayatını kaybetmişti. İkinci İntifada sürecinde de yaşanan benzer bombalı saldırılardan sonra, 2003 yılında, söz konusu yasa meclisten geçmişti. Böylece, İsrail vatandaşları ile evlenen Filistinliler’e vatandaşlık yolunun önü kapatılmış, İsrail’de sürücü belgesi almaları ya da yasal bir işte çalışmaları da engellenmişti. 2003 yılından beri her yıl yasanın süresinin uzatılması için meclise tasarı sunuluyordu.
Yasanın savunucuları 2003 Yasası’nın İsrail’in “Yahudi kimliğini” korumasına yardımcı olduğunu söylüyor. Son yaşanan oylamadan önce koalisyonun en büyük ortağı olan Yeş Atid Partisi’nin lideri ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid, bu yasanın “İsrail’deki Yahudi nüfus çoğunluğunu güvence altına alan en önemli araçlardan biri” olduğunu ve yasanın yokluğu halinde “Filistin terörünün artacağını” savunmuştu.
Birçok kişi tarafından eleştirilen yasa, İsrail nüfusunun yüzde 21’ini oluşturan Arap nüfusa ve onların Filistinli eşlerine karşı ayrımcılık olarak değerlendiriliyor. Bu kapsamda birçok İsrailli, yasanın yenilenmemesinden çok memnun.
Yasa tasarısının yeniden oylanması bekleniyor
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Koalisyonun ilk başarısız sınavından sonra Başbakan Bennett’in yasa tasarısının yeniden oylanması için görüşmelere devam etmesi bekleniyor. Bu boşlukta ise Bennett, geçici bir düzenleme ile yasanın içerdiği politikaları altı ay uzattı.
Bu kapsamda İsrail’de yaşayan ve İsrail vatandaşı ile evli olan bin 600 Filistinli’ye geçici oturum izni verildi. Geçici düzenleme ile kurulan bir komite kapsamında ise İsrail’de yaşayan 10 bin Filistinli’nin sınırlı oturum izinlerine yönelik çözüm getirilmeye çalışılacak.
Muhalefet ise daha kalıcı bir göç yasasının çıkarılması için çalışmalar yaptıklarını açıkladı.
Yasa tasarısının reddedilmesi, üç haftadır iltidarda olan ve ideolojik olarak birçok farklı partinin oluşturduğu koalisyon hükümetine yönelik ilk darbe olarak değerlendirildi.
Derleyen: Aydın Ulu
