Boğaziçi Üniversitesi mezunları, üniversitelerine atanan rektör Prof.Dr. Melih Bulu hakkındaki intihal iddialarını raporlaştırarak Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) iletti.
Gece yarısı yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yılın başında Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğüne atanan Melih Bulu’ya ve oluşturduğu ekibe karşı üniversitede protestolar sürerken, üniversitenin mezunları da Bulu hakkındaki intihal (bir kişinin eserinde başka kişilerin ifade, buluş veya düşüncelerini kaynak göstermeksizin kendine aitmiş gibi kullanması) iddialarını raporlaştırarak YÖK’e yolladı.
“İntihal hatadan ibaret değil, sistematik”
Boğaziçi Üniversitesi İçin Mezunlar Girişimi (BUİM), konuyu kamuoyuna şöyle duyurdu: “Bulu’nun yüksek lisans ve doktora tezlerinde tırnak işareti kullanılmadan doğrudan, düzgün referanslama yapılmadan alıntılanan bölümleri, orijinal metinlerle karşılaştırarak ortaya çıkaran mezunlar, her iki tezde de intihalin birkaç arızi hatadan ibaret olmadığını, yanıltıcı referansların hacminin çok büyük olduğunu, hatta sistematik sayılabileceğini gördükten sonra, 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun ilgili maddeleri çerçevesinde, YÖK’e intihal inceleme raporlarını ilettiklerini ve Etik İnceleme ve Soruşturma Komisyonu’ndan detaylı araştırma talebinde bulunduklarını açıkladılar.”
Melih Bulu hakkında, yüksek lisans ve doktora tezlerinde intihal yaptığı yönünde iddialar, atanmasının hemen ardından gündeme gelmişti. Tezinde yaptığı alıntılara tırnak işareti koymadığı belirtilen Bulu, katıldığı bir televizyon programında iddiaları “iftira” olarak niteleyerek şu yanıtı vermişti:
“Orada teknik bir şey gibi duruyor ama benim doktora tezimde literatür kısmı vardır. Oradaki her şey diğerlerinden alıntıdır. En sonunda kaynaklar yazılmıştır. Bütün dert tırnak içine almamış olmam. Bizim önümüzde böyle yapılacak diye bir format da yoktu. Formatlar sürekli değişir. İşin özü aldığınız şeyin kaynağını yazmış mısınız? Yazmışız sonuçta.”
“Paragraf paragraf kopyala-yapıştır yapmış”
Bulu ile ilgili iddiaları rapor haline getiren ekipten, Boğaziçi Üniversitesi mezunu bir akademisyen Medyascope’a konuştu ve buldukları intihallerin Bulu’nun anlattığından çok daha fazlası olduğunu söyledi. Üniversitenin 40-45 mezununun Bulu’yu YÖK’e şikayet ettiği bilgisini paylaşan akademisyen, “tırnak işareti” tartışmasını şöyle açıkladı:
“Bulu, doktora tezinde APA denilen formatı kullanmış. Tırnak içinde doğrudan alıntı yapmıyorsanız, ‘paraphrase’ edersiniz yani alıntı yaptığınız kişinin söylediklerini farklı ifadelerle yazarsanız. Ama tırnak kullanılmıyorsa, hemen arkasından parantez içinde yazarın ismi, tarih, sayfa yazılır, bunu yapmamış. Bu yöntem, Türkçe’de ‘bkz.’ diye kullandığımız şey. Fakat fark ettik ki ‘paraphrase’ de yok, paragraf paragraf ‘kopyala yapıştır’ yapmış. Böyle yaptığı zaman tırnak içine almak zorunda. Orijinal yazarın referans verdiği kişileri kaynak göstermeden, arka arkaya metinleri farklı yerlerden kopyalamış, arada kendine ait cümle yok. Farklı yerlerden kopyaladığı için dil bütünlüğü de yok.”
Medyascope’a konuşan mezun, 131 sayfada 70 intihale rastladıklarını ve bunları belgelediklerini söyledi. YÖK’ün normal şartlarda 30 gün içinde cevap vermesini beklediklerini söyleyen kişi, cevap gelmezse de YÖK’e şikayetlerini hatırlatacaklarını belirtti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“En iyi ihtimalle gözden kaçmış”
Söz konusu intihal iddiaları doğru ise tezin Boğaziçi Üniversitesi’ndeki tez komitesi tarafından nasıl kabul edildiğini sorduğumuz akademisyen, Bulu’nun yüksek lisans tezini teslim ettiği 1998 ve doktora tezini teslim ettiği 2003 yıllarında, üniversitede intihalleri tespit edebilen elektronik imkânların bulunmadığını söyledi.
“En iyi ihtimalle, gözden kaçmış” diyen mezun, sözlerine şöyle devam etti: “Madem ki Boğaziçiliyiz, madem ki her şey şeffaf diyoruz, her şey kendini dahi sorgulamaya dayanıyor, o zaman böyle bir hata varsa Boğaziçi ‘hata yapmışız’ der. Bunun kuruma bir zararı olmaz.”
Medyascope’a konuşan kişi, Bulu’nun, “formatların sık değiştiği, virgülün önemli olmadığı” yolundaki sözlerini de şöyle değerlendirdi: “Bu açıklamaların hiçbiri doğru değil. Boğaziçi Üniversitesi’nde daha birinci sınıfta ödev yazma yönergesi verilirdi. Birden fazla format kullanılırdı ve bunlarla ilgili bilgi verilirdi. Enstitülerde de tezlerden önce, formatlara dair kitapçıklar verilirdi.”
Melih Bulu’nun doktora tezi, YÖK’ün sitesinden indirilemiyor. Teze, Boğaziçi Üniversitesi Kütüphanesi’nin veri sistemi üzerinden erişilebiliyor.
