Anayasa Mahkemesi (AYM), Kahramanmaraş’ta 2016 yılında Alevi köylerinin olduğu bölgeye mülteciler için geçici barınma merkezi yapılmasına karşı yapılan eylemleri yasaklayan Kahramanmaraş Valiliği’nin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını ihlal ettiğine karar verdi. Yüksek Mahkeme, dört başvurucuya müşterek 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
Valiliğin eylem yasağı üç buçuk ay sürdü
Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesine bağlı Sivricehöyük Mahallesi’nin merasına Suriyeli mülteciler için 25 bin kişilik geçici barınma merkezi inşaatına başlanması üzerine Maraş Yaşam Platformu adıyla bir araya gelen bölge halkı eylemler düzenledi. O dönem basına yansıyan haberlere göre yöre halkı, ağırlıklı olarak Aleviler’in yaşadığı bölgenin demografik yapısının değiştirilmesinden endişe ettiklerini belirtti.
2016 yılının Nisan ayında köylülerin açıklamasına jandarma müdahale etti. 7-8 Mayıs 2016’da “Yaşamıma Maraşıma Obama Dokunma” çağrısıyla yapılması planlanan eylemler öncesi Kahramanmaraş Valiliği, geçici barınma merkezini protesto için yapılan her türlü etkinliği bir ay süreyle yasakladı. Yasak daha sonra üç kez daha uzatılarak 30 Eylül 2016’ya kadar sürdü.
Eylem yasağı AYM’ye taşındı
Yöre halkından dört kişi, valiliğin yasak kararının yürütmesinin durdurulması talebiyle dava açtı. Ancak yerel mahkeme bu talebi reddetti. Bölge İdare Mahkemesi’ne yapılan itirazın da reddedilmesi üzerine dört kişi, 27 Eylül 2016’da Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuruda bulundu.
Söz konusu girişimin gerek çevresel etkilerinin gerek sosyal etkilerinin çok yıkıcı olacağını ve geri dönülemez hasarlar yaratacağını belirten dört başvurucu, merkezin yapımına karşı yaptıkları etkinliklerde yasadışı bir olayın yaşanmadığını belirtti. Başvurucular, yasaklama kararıyla toplantı ve gösteri yürüyüşleri hakkının, kararın yürütmesinin durdurulması isteminin geç karara bağlanmasıyla da etkin başvuru haklarının ihlal edildiğini savundu.
Hak ihlali kararı ve tazminat
AYM, başvurucuların toplantı ve gösteri yürüyüşleri hakkının ihlal edildiğine hükmederek, dört başvurucuya müşterek 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Yüksek Mahkeme, etkili başvuru hakkının ihlal edildiği iddiasını ise kabul edilemez buldu.
“Endişelerimizin devlet tarafından giderilmesini istedik”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Maraş Yaşam Platformu’ndan Erenler Kültür Derneği Kurucu Başkanı ve Alevi Bektaşi Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Müslim İbili, o dönemki eylemlerini ve taleplerini Medyascope’a şöyle anlattı:
“Suriye’den gelen mültecilerin ya da savaştan kaçan insanların yerleştirileceği bölge Alevi vatandaşların olduğu bölgeydi. ‘IŞİD’çi midir, terör örgütü üyesi midir, [IŞİD’e] insan mı yetiştirilecek’ diyerek orada yaşayan canlarımızın can ve mal güvenliği için endişelerimiz vardı. Orası köyün merasıydı, mera vasfından çıkarılıp tepe düzleştirilip konteyner kent kurdular. Başka alanda yapılma şansı olmasına rağmen neden buraya yapıldığına dair kaygılarımız vardı. Mülteci karşıtlığı değildi. Endişelerimizin devlet tarafından giderilmesini istedik .Yasal süreci takip ettik. Devlet oraya kurduğumuz çadırları geri çekmemizi söyleyince çadırları köyün içine kurduk, son aşamada köy içindeki çadırları da kaldırınca eylemi cemevinin bahçesinde devam ettirmek zorunda kaldık. Yedi ay boyunca mücadele verdik.”
“Şu anda kültürel olarak sıkıntı görmüyoruz”
Geçen sürede bölgeye merkezin kurulduğunu belirten İbili, “Alevi ve Sünni köylerimiz karşı karşıya iletişim içinde barış içinde yaşayan toplumdu. Merkez ile kültürel dokunun bozulacağını düşündük ama şu anda herhangi bir korkulacak alan değil. Devlet kontrol altında tuttu. Şu anda kültürel olarak sıkıntı görmüyoruz” dedi.
