Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Bir dakikada gitti, altı saatte döndü: “Dünkü kesinti, bu uygulamalara güvenimizi keskin bir şekilde sarstı”

Facebook ve ona bağlı Instagram ve WhatsApp gibi sosyal medya uygulamalarına dün (4 Ekim) akşam saatlerinden itibaren altı saat boyunca erişim sağlanamadı. Altı saat boyunca yaşananlar, dünyadaki birçok insanın sosyal medya uygulamalarına ne denli bağımlı hale geldiğini göstermesi bakımından önemli.

4 Ekim pazartesi günü TSİ 18:40 sıralarında başta Facebook, Instagram ve WhatsApp olmak üzere bazı uygulamalara erişim sağlanamadı. Sosyal medya uygulamaları dakikalar içinde erişilebilir olmaktan çıktı ve bu durum altı saat boyunca devam etti. Şirket, hizmetlerin erişime açılmasının zaman alacağı konusunda kullanıcılarını uyardı ve tüm uygulamaların erişime açılması beş saatten fazla zaman aldı. Yaşananların etkisi ise geniş kapsamlı ve şiddetli oldu.

Facebook, mesajlaşma, canlı akış, sanal gerçeklik ve sunduğu diğer birçok dijital hizmetle kendisini zaman içinde bir temel platform haline getirdi. Öyle ki Myanmar ve Hindistan gibi bazı ülkelerde Facebook, internet ile eş anlama geliyor. Dünya çapında 3,5 milyardan fazla insan, arkadaşları ve ailesiyle iletişim kurmak ve reklam ve sosyal yardım yoluyla işlerini yürütmek için Facebook, Instagram, Messenger ve WhatsApp gibi uygulamaları kullanıyor.

Sorun temel internet altyapısındaki değişiklikler nedeniyle meydana geldi

Teknoloji kesintilerinin meydana gelmesi normal ancak aynı anda dünyanın en büyük sosyal medya şirketinden bu kadar çok uygulamanın erişim dışına çıkması ise oldukça sıradışıydı. Facebook’ta bu denli kapsamlı erişim sıkıntısı en son 2019’da yaşanmıştı. Yaşananlar bir kez daha, teknik bir problemin en güçlü internet şirketlerini bile derinden etkileyebileceği gösterdi.

Facebook, pazartesi günü (5 Ekim) geç saatlerde yaşanan aksaklığın nedenini açıkladı ve sorunun veri merkezleri arasındaki trafiği koordine eden temel internet altyapısındaki değişiklikler nedeniyle meydana geldiğini duyurdu. Şirket, bu durumun iletişimi kesintiye uğrattığını, diğer veri merkezlerine kademeli olarak yayıldığını ve “hizmeti durma noktasına getirdiğini” belirtti.

“Üzgünüz, bizimle birlikte olduğunuz için teşekkür ederiz”

Konunu uzmanı üç kişilik bir ekibin, şirketin Santa Clara-Kaliforniya’daki veri merkezindeki sunucu bilgisayarlarına erişmesinin ardından uygulamalar hizmete dönmeye başladı.

Facebook yaşanan aksaklık için özür diledi. Şirket, uygulamalar tekrar erişilebilir olmaya başladıktan sonra bir diğer sosyal medya platformu Twitter’da, “Üzgünüz. Bizimle birlikte olduğunuz için teşekkür ederiz” paylaşımında bulundu.

“Bugünkü kesinti, bu uygulamalara güvenimizi keskin bir şekilde sarstı”

Kesinti Facebook’un bir süredir yaşadığı zorluklara bir yenisini ekledi. Şirket, binlerce sayfa şirket içi araştırmayı kamuoyu ile paylaşan eski Facebook çalışanı Frances Haugen’in iddialarıyla haftalardır mücadele ediyordu. Haugen, Facebook’un hizmetlerinin neden olduğu birçok zararı bildiğini söylüyor. Haugen’in, Facebook’un genç kullanıcılar üzerindeki etkisi hakkında bugün (5 Ekim) Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Kongresi’nde ifade vermesi bekleniyor.

ABD’nin Cornell Üniversitesi’nde iletişim profesörü olarak görev yapan Brooke Erin Duffy, “Bugünkü kesinti, Facebook’a ve onun WhatsApp ve Instagram gibi uygulamalarına güvenimizi keskin bir şekilde sarstı. Kesintisinin ani olması, giderek dijital olarak aracılık edilen iş ekonomimiz üzerinde sarsıcı güvensizliğin meydana gelmesine neden olabilir” dedi.

İşletmeler kötü etkilendi

Müşterilere ulaşmak için Facebook ve Instagram kullanan Mark Donnelly, “Facebook’un erişim dışı kalması satışlarda binlerce azalmaya sebep oldu. Başkalarına çok fazla gelmeyebilir ancak dört veya beş saatlik aksama, elektrik faturasını ödemek veya ayın kirasını ödemek noktasında bizi zorluyor” diye konuştu.

Delhi’de yemek dağıtım hizmeti yapan bir şirketin sahibi Samir Munir ise işlerini Facebook sayfası üzerinden işletmesini yürüttüğünü ve WhatsApp üzerinden sipariş aldığını belirtti. Müşterilere ulaşamadığını ve siparişleri karşılayamadığını söyleyen Munir, şikayetini “Uygulamaların erişim dışı kalması, tüm işimi sekteye uğrattı” diyerek dile getirdi.

“Facebook’un itibarı için yüksek bir risk”

Facebook’ta çalışanlar da yaşanan kesintiden paylarına düşeni aldı. Çalışanlara gönderilen ve The New York Times ile paylaşılan bir iç yazışmaya göre, şirketin küresel güvenlik ekibini “tüm Facebook dahili sistemlerini ve araçlarını etkileyen bir sistem kesintisi konusunda” bilgilendirdi. Yazışmada, bu araçların güvenlik sistemleri, dahili bir takvim ve zamanlama araçlarını içerdiği belirtildi.

Facebook’un küresel güvenlik operasyonları merkezi, kesintinin “kullanıcılar için ‘yüksek’ bir risk, şirket varlıklarına sahip olanlar için ‘orta’ bir risk ve Facebook’un itibarı için ‘yüksek” bir risk” olduğunu belirledi.

Kullanıcılar soluğu Twitter’da aldı

Erişim engeli ortaya çıktığında Facebook ve Instagram kullanıcıları, uygulamaları kullanamadıkları için yakınmak ve eğlenmek için hızla Twitter’a yöneldi. “Facebook çöktü” etiketi kısa süre içinde trend topic oldu. Yaşananlar ile ilgili eğlenceli paylaşımlar da yapıldı. 

Ayrıca, sosyal medya platformlarının resmi hesapları birbirleriyle Twitter üzerinden etkileşimde bulundu.

Sayan: “Yerli ve milli mesajlaşma uygulamalarını kullanın”

Yaşananlar hakkında açıklamalarda bulunan Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, “WhatsApp, Facebook ve Instagram servislerinde dünya genelinde erişim sorunu yaşanmakta olup, global kaynaklı sorundan ülkemizdeki kullanıcılar da kısmen etkilenmektedir” dedi.

İkinci paylaşımında “yerli ve milli mesajlaşma uygulamalarının önemini” gündeme getiren Sayan, “Bu mecralarda sıkça yaşanan kesintiler, tüketici hakları yönünden yeni bir düzenleme ihtiyacı olduğunu gösteriyor. Bu tür sorunlar, yerli ve milli mesajlaşma uygulamalarımızın önemini bir kez daha ortaya çıkarıyor. Tüm vatandaşlarımızı yerli ve milli uygulamalarımızı kullanmaya davet ediyorum” çağrısında bulundu.

Facebook’un hisselerinde sert düşüş

Facebook, WhatsApp ve Instagram’da dünya genelinde yaşanan erişim sorunu, her üç sosyal medya platformunu çatısında barındıran Facebook’un New York borsasında işlem gören hisselerini de olumsuz etkiledi.

Bir süredir, Facebook’un binlerce iç yazışmasını ve belgesini basına sızdıran eski çalışanı Frances Haugen’in açıklamalarıyla halihazırda düşüşte olan Facebook’un hisseleri, uygulamalara erişim sorunu devam ederken yüzde 5’in üzerinde değer kaybetti.

Şirket bir süredir altyapısını güçlendirmek için çalışıyordu

Bazı Facebook çalışanları, kesintiyi “kar yağışı olan bir gün” diyerek değerlendirdi ve bu yorum, Instagram’ın başkanı Adam Mosseri tarafından da paylaşıldı.

Facebook, yıllar içinde, altyapısını ve hizmetlerini geliştirmek için milyarlarca dolar harcamış ve Prineville, Fort Worth gibi şehirlerde muazzam veri merkezleri kurmuştu. Şirket ayrıca birkaç yıldır Facebook, WhatsApp ve Instagram’ın temel teknik altyapısını birbirlerine entegre etmeye çalışıyordu.

Kaynak: The New York Times

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.