Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve Afgan Bağımsız Gazeteciler Derneği (AIJA) tarafından düzenlenen bir anket, Taliban’ın iktidara gelmesinden bu yana Afgan medyasında radikal bir değişiklik yaşandığını ortaya koydu. Taliban’ın Afganistan’da yönetimi ele aldığı 15 Ağustos’tan bu yana 231 medya kuruluşu kapanmak zorunda kaldı ve 6 bin 400’den fazla gazeteci işini kaybetti. Erkek medya çalışanlarının yüzde 52’si, kadın çalışanların ise yüzde 84’ü artık çalışamıyor.
RSF ve AIJA tarafından düzenlenen ankete göre, Taliban’ın Afganistan medyası üzerindeki etkisi dramatik oldu. Her 10 medya kuruluşundan en az dördü kapandı, medya çalışanlarının yüzde 60’ı ise işsiz kaldı. Kadın medya çalışanlarının durumu erkeklerden daha kötü: Kadınların yüzde 84’ü işlerini kaybetti.
543 medya kuruluşundan sadece 321’si faaliyette
Yaz başında Afganistan’da 543 medya kuruluşu faaliyet gösteriyordu. Bu sayı, kasım ayı sonunda 312’ye düştü. Bu da, Afgan medya kuruluşlarının yüzde 43’ünün üç ay içinde kapandığı anlamına geliyor.
Ağustos ayında Afganistan’ın çoğu şehrinde özel sektöre ait medya kuruluşları bulunuyordu ancak şimdi bazı bölgelerde neredeyse hiç yerel medya kuruluşu kalmadı. Örneğin, Taliban’ın ülkeyi ele geçirmesinden önce kuzeydeki dağlık Parwan eyaletinde 10 medya kuruluşu vardı, şimdi ise sadece üçü çalışıyor. Ülkenin en büyük üçüncü şehri Herat’taki 51 medya kuruluşundan sadece 18’i faaliyet gösteriyor. Başkent Kabil’de ise medya kuruluşlarının yüzde 51’i kapandı. 15 Ağustos’tan önce 148 medya kuruluşu bulunan başkentte artık sadece 72 medya kuruluşu bulunuyor.
Her beş kadın medya çalışanının dördü işini kaybetti
Medya kuruluşlarının kapatılması veya faaliyetlerinin azalması, medya sektöründeki istihdamı da büyük ölçüde etkiledi. Ağustos başında Afgan medyasında çalışan 10 bin 790 kişinin (8 bin 290 erkek ve 2 bin 490 kadın) sadece 4 bin 360’ı (3 bin 950 erkek ve 410 kadın) halen görevinin başında.
İşini kaybeden kadınların oranı erkeklerin oranından çok daha fazla: Erkeklerin yüzde 52’si işini kaybederken, bu oran kadın gazeteciler için yüzde 84.
Afganistan’ın 15 şehrinde tüm kadın gazeteciler işini kaybetti
Afganistan’ın 34 şehrinin 15’inde çalışan kadın gazeteci yok. Örneğin, eskiden 112 kadının çalıştığı ve 19 medya kuruluşunun bulunduğu kuzeydeki Cevizcan eyaletinde, halen faaliyet gösteren 12 medya kuruluşunun hiçbirinde kadın çalışan bulunmuyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Taliban, yerel medyaya hiçbir kadın gazeteci çalıştırmamayı da içeren koşullar dayatıyor. Geleneksel olarak daha fazla gazetecinin bulunduğu Kabil gibi bölgelerde bile medya ortamı artık büyük ölçüde kadın gazetecilerden yoksun. Ağustos başında başkentte bin 190 kadın gazeteci çalışırken artık bu sayı 320. Bu yüzde 73’lük bir düşüşe tekabül ediyor.
RSF ve AIJFA tarafından düzenlenen anketin detaylarına buradaki linkten ulaşabilirsiniz.
Derleyen: Emine Bıçakcı
