İngiltere merkezli The Guardian gazetesi, 27 haber kuruluşuyla birlikte yürüttüğü “Rus varlık takibi” isimli bir haber projesi başlattı. Proje kapsamında, en zengin Rus oligarklar ve siyasetçiler ile bağlantılı Rusya dışındaki varlıklar araştırıldı. Araştırma sonucunda hazırlanan rapora göre, off-shore banka hesapları, yatlar, özel jetler ve lüks mülkler de dahil olmak üzere 17 milyar dolardan fazla küresel varlık, 35 oligark ve Vladimir Putin ile yakın bağları olduğu iddia edilen Rus yetkililerle bağlantılı.
Rapor, Rus muhalefet lideri Aleksey Navalni tarafından Putin’i desteklediği iddia edilen 35 kişilik listeye odaklanarak başlıyor. Söz konusu kişilerden 27’si Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği’nin (AB), Rusya’nın Ukrayna’ya saldırılarıyla birlikte yaptırım uyguladığı kişiler arasında yer alıyor.
17 milyar dolarlık küresel varlığın izini sürmenin çok zor olduğu vurgulanan haberde, bunun nedeni olarak da oligarkların genellikle malvarlıklarını vergi cennetlerinde bulunan paravan şirketler ve tröstler aracılığıyla gizlemesi gösterildi.
Oligarkların dünyanın dört bir yanındaki mülkleri
Gazete, bugün Navalni’nin 35 erkek ve kadından oluşan listesiyle ilgili araştırmasının ilk bölümünü açıkladı. Araştırmaya göre, İngiltere’de, Rus oligarklar Roman Abramovich, Alisher Usmanov, Oleg Deripaska ve Igor Shuvalov’yle bağlantılı toplam yarım milyar doları aşan mülk ve arazi tespit edildi.
Araştırmanın sonucuna göre söz konusu oligarklar, 35 konak, 43 daire ve 27 diğer gayrimenkulden oluşan 145’ten fazla varlığının çoğunu 2020’den sonra elde etmiş. Ayrıca, toplam değeri 2 milyar dolar olan yedi yat, 11 özel jet ve helikopter ise sadece altı kişiyle bağlantılı.
Tespit edilen malvarlıklarının bir kısmı ise kamuya açık. Örneğin, Derispaka’nın Londra’nın merkezinde bulunan malikanesi geçen hafta protestocuların hedefi olmuştu.
Diğer oligarklar Usmanov, Gennady Timşenko ve Igor Sechin ile bağlantılı Dilbar, Lena ve Amore Vero yatları kamuya açık malvarlıkları arasında.
Diğer mülklerin çoğu ise tamamen gizli.
Gazetenin İngiltere dışında tespit ettiği malvarlıkları ise şöyle:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
- 26 varlık, Putin’in favori fabrikatörü olduğu söylenen Oleg Deripaska ile bağlantılı: Milyarlarca dolarlık hisse, Avusturya Alpleri’nde bir otel, bir süper yat, Londra, Paris, Vaşington ve New York’ta helikopter pisti ve lüks mülkleri bulunan 60 metrelik bir destek gemisi ve Sardinya’da dört villa.
- 65 milyon dolarlık Gulfstream G650 ve Bombardier Global Express olmak üzere iki özel jet, eski Rusya Başbakan Yardımcısı ve şu anda devlet kalkınma şirketinin başkanı Igor Shuvalov’a bağlı. Shuvalov ayrıca, Avusturya’nın Salzkammergut kentinde, İtalya’nın Toskana bölgesinde ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Dubai kentinde bulunan ve toplam değeri yaklaşık 35 milyon dolar olan üç lüks mülkle de bağlantılı.
- Devlet kontrolündeki boru hattı şirketi Transneft’in başkanı Nikolay Tokarev’in yanı sıra Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov’un aileleriyle bağlantılı mülk holding şirketleri bulunuyor. Tokarev’in şirketleri, Hırvat adası Lošinj’de lüks mülklere sahip gibi görünürken, Peskov’un şirketi Paris’te bulunan lüks bir dairenin sahibi.
Daha az bilinen varlıkların çoğu, off-shore gizlilik yetki alanlarında ve güven fonlarında bulunan paravan şirketler tarafından tutuluyor ve bu durum da malvarlıklarını tespit etmeyi zorlaştırıyor.
Oligarklar ne diyor?
Guardian’ın sorularına Deripaska’nın bir sözcüsü şu yanıtı verdi:
“Bu tür bir ‘varlık envanteri’ yayımlamanın kamu yararına nasıl hizmet edebileceği belirsiz. Elbette, ‘kamu yararı’ derken, Deripaska’nın akrabalarına ait Londra’daki bir evde olduğu gibi insanları özel mülkü işgal etmeye teşvik etmeyi kastetmiyorsanız. Derispaka’nın sahip olduğu tüm mülk ve varlıklar adil yollarla satın alındı.”
Usmanov’un bir sözcüsü ise “Usmanov’un sermayesinin tamamı, başarılı, bazen riskli yatırımların yanı sıra işin özü olan varlıklarının etkin yönetimi yoluyla inşa edildi. Bu nedenle, parasının kaynağını ‘şeffaf olmayan’ olarak nitelendirmek doğası gereği yanlıştır ve Usmanov’un dürüst bir girişimci ve hayırsever olarak itibarına zarar verir” diye konuştu.
Abramovich, Tokarev, Peskov ve Shuvalov ise Guardian’ın sorularına henüz yanıt vermedi.
Kaynak: Guardian
Derleyen: Emine Bıçakcı
Bu haberlerimize de göz atabilirsiniz:
- Rus oligark Abramovich’in diğer yatı da Marmaris’e demirledi
- Yaptırımların hedefindeki Rus oligark Abramovich’in yatı Bodrum’da
- Özel jetiyle 10 günde iki kez İstanbul’a gelen Rus oligark Roman Abramovich, sabah saatlerinde Moskova’ya döndü
- BeşiBirYerde (79): En zengin beş Rus oligark, kaç paraları var, nasıl zengin oldular?
- Öner Günçavdı yazdı: “Beşli çete”
- Kılıçdaroğlu’nun “Beşli çete” dediği holdingler Cengiz, Limak, Kalyon, Kolin ve Makyol’un aldığı kamu ihaleleri
- Ağır Ekonomi (153): Rus oligarklar ve “beşli çete”
- Burak Bilgehan Özpek yazdı: Oligark kimin parasını harcar?
