Türkiye, kamuoyunda “İstanbul Sözleşmesi” olarak bilinen “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”nden 20 Mart 2021 tarihinde yayımlanan cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile çıktı. Türkiye’nin ilk imzacısı olduğu İstanbul Sözleşmesi’nin imzalanmasının dün 11. yıldönümü idi. Türkiye’nin sözleşmeyi imzaladığı yıl kadın cinayetleri verilerinde ciddi bir düşüş olmasına rağmen, Türkiye 1 Temmuz 2021 tarihinde bu sözleşmeden resmi olarak çıktı. Sözleşmeden çıkılacağının Resmi Gazete’de yayımlandığı günden, yani 19 Mart gecesinden bu yana yaşanan kadın cinayetlerini inceledik. Türkiye’de, İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasının ardından 326 kadın erkekler tarafından öldürüldü, 270 kadın ise şüpheli olarak ölü bulundu.
Nisan ayında öldürülen 24 kadının 11’i evli olduğu erkek, üçü akrabası, biri eskiden birlikte olduğu erkek, yedisi eskiden evli olduğu erkek, biri oğlu ve biri tanımadığı biri tarafından katledildi.
Türkiye, İstanbul Sözleşmesi’nden çekildikten sonra en az 302 kadın, erkekler tarafından maruz kaldıkları saldırılarda hayatını kaybetti. Martta 28, nisanda 16, mayısta 17, haziranda 18, temmuzda 20, ağustosta 31, eylülde 26, ekimde 18, kasımda 25, aralıkta 30, Ocak 2022’de 26, şubatta 23, martta ve nisanda 24 kadın öldürüldü.
Kadın cinayetlerindeki durum böyle iken şüpheli kadın ölümleri de arttı. Türkiye, İstanbul Sözleşmesi’nden çekildikten sonra en az 270 kadın şüpheli bir şekilde hayatını kaybetti. 19 Mart’tan bu yana en fazla şüpheli kadın cinayeti Ocak 2022’de kaydedildi.
Kadınlar yine hayatlarına dair karar almak isterken, en güvende olmaları gereken yerde, evlerinde öldürüldü. Mart 2021’den bu yana öldürülen 326 kadının 201’i evlerinde katledildi.
İstanbul Sözleşmesi neden önemli?
1 Temmuz’da yürürlükten kalkan, imzalandığı ve yürürlüğe girdiği günden bu yana siyasetin gündeminde olan sözleşmenin 1. maddesi, sözleşmenin amacını şöyle tanımlıyor:
- Kadınları her türlü şiddete karşı korumak ve kadına karşı şiddeti ve aile içi şiddeti önlemek, kovuşturmak ve ortadan kaldırmak,
- Kadına karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve kadınları güçlendirmek de dahil olmak üzere, kadınlarla erkekler arasında önemli ölçüde eşitliği yaygınlaştırmak,
- Kadına karşı şiddet ve aile içi şiddetin tüm mağdurlarının korunması ve bunlara yardım edilmesi için kapsamlı bir çerçeve, politika ve tedbirler tasarlamak,
- Kadına karşı şiddeti ve aile içi şiddeti ortadan kaldırma amacıyla uluslararası işbirliğini yaygınlaştırmak,
- Kadına karşı şiddet ve aile içi şiddetin ortadan kaldırılması için bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesi maksadıyla kuruluşların ve kolluk kuvvetleri birimlerinin birbiriyle etkili bir biçimde işbirliği yapmalarına destek ve yardım sağlamak. Tarafların söz konusu sözleşmenin hükümlerini etkili bir biçimde uygulamalarını sağlama amacıyla bu sözleşmede spesifik bir izleme mekanizması oluşturulmuştur.
*Veriler, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’ndan alınmıştır.
