Yoksullukla mücadele eden uluslararası yardım kuruluşu Oxfam’ın araştırmasına göre, son iki yılda gıda ve enerji devleri servetine servet kattı. İsviçre’nin Davos kasabasında başlayan ve iki bin 500’ün üzerinde iş insanının katıldığı Dünya Ekonomik Forumu devam ederken Oxfam, zenginlerden daha fazla vergi alınması gerektiğini savunuyor.
Oxfam’ın hazırladığı rapora göre koronavirüs salgını ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile beraber artan enerji ve emtia fiyatları, gıda ve enerji milyarderlerinin servetlerini son iki yılda 453 milyar dolar artırmasına yol açtı.
Dünyanın ekonomik ve siyasi elitleri Dünya Ekonomik Forumu için İsviçre’nin Davos kasabasında bir araya gelirken Oxfam, son 24 ayda 62 yeni gıda milyarderinin ortaya çıktığının altını çizdi.
Dünyanın en büyük gıda şirketlerinden Cargill’in 12 aile üyesi milyarder statüsüne sahip, bu sayı salgından önce sekizdi. Cargill ailesi üç diğer büyük şirketle beraber dünya tarım piyasasının yüzde 70’ini kontrol ediyor.
Geçen yıl ortalama yüzde 30’un üzerinde artan gıda fiyatlarının salgın öncesine kıyasla 263 milyon kişiyi daha açlık sınırının altında yaşamaya mahkûm etmesi bekleniyor. Tahminlere göre günde 1,90 dolardan daha az kazanan insanların sayısı bu yılın sonunda 860 milyona kadar çıkacak.
Oxfam İngiltere’nin yöneticisi Danny Sriskandarajah konuya ilişkin açıklamasında, “Doğu Afrika’da insanlar açlıktan ölürken dünyanın süper zenginlerinin fırlayan gıda ve enerji fiyatlarıyla servetine servet katması ahlaken savunulamaz. Yüz milyonlarca insanın daha sefaletle boğuştuğu bir dönemde hükümetlerin geride kalanlara yardım etmek için devasa kârlar ve servetlerle ilgili harekete geçmemesi kabul edilemez” dedi.
Oxfam, Davos’ta toplanan liderlere “son 20 yılın en büyük sefalet artışı” ile mücadele etmek için acilen servet vergileri getirmeleri çağrısında bulundu. Kuruluş, dünya devletlerinin Arjantin tarafından uygulanan tek seferlik dayanışma vergisini örnek alması gerektiğini belirtti. Arjantin, salgında servetlerini büyüten zenginlere getirdiği bu vergi ile 223 milyar peso (1,5 milyar dolar) toplamıştı.
Oxfam ayrıca tekeller ve aşırı zenginler için de kalıcı servet vergisi getirilmesini önerdi. Milyonerlerden yüzde 2 ve milyarderlerden yüzde 5 oranında alınacak vergilerle yılda 2,5 trilyon dolarlık kaynak yaratılabileceğini belirten Oxfam yetkilileri, “Bu para, 2,3 milyar insanı yoksulluktan kurtarabilir, dünya için yeterince aşı üretilebilir ve alt veya orta-alt gelir grubundaki herkes için ücretsiz sağlık hizmeti ve sosyal güvence sağlanabilir” dedi.
Kuruluşun üçüncü talebi ise krizlerden kâr etmenin önüne geçmek için büyük şirketlere geçici vergiler getirilmesi. Oxfam’a göre sadece 32 uluslararası büyük şirkete getirilecek bu tarz bir vergi 2020 yılında 104 milyar dolar kaynak yaratabilir.
Rapordak bulgulara göre salgın döneminde dünyada 573 yeni milyarder ortaya çıktı. Oxfam, koronavirüs krizinin “kayıtlı tarihte milyarder sınıfı için en iyi dönem” olduğunu belirtti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Forbes dergisinin süper zengin sıralamasına göre milyarderlerin toplam serveti 12,7 trilyon dolara tekabül ediyor. Bu değer, 2000 yılına göre üç katlık bir artışla dünya gayrisafi hasılasının yüzde 13,9’una eşdeğer. En zengin 20 milyarderin serveti ise Sahra Altı Afrika’nın gayrisafi hasılasına denk.
Malavi’nin Lumbadzi kentinde eşi, iki çocuğu ve annesi ile beraber yaşayan ilkokul öğretmeni Nellie Kumambala, “Fiyatlar geçen aydan beri çok arttı. 2 litre yemeklik yağ geçen ay iki bin 600 kwachaydı. Şimdi ise yedi bin 500 kwacha. Bir hayal edin. Dün yağ almak için markete gittim ancak alamadım, param yetmedi” dedi.
Kumambala, “Her gün evdekileri nasıl besleyeceğim hakkında endişeleniyorum, kendi kendime ‘Bugün yemek yiyebilmemiz için ne yapsam?’ diye düşünüyorum” diyerek endişelerini dile getirdi.
Kaynak: Guardian
Derleyen: Alp Selim
