Uzun yıllardır ABD’de yaşayan Haiti vatandaşı Samir Handal, Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moïse‘in geçen sene evinde uğradığı suikastın şüphelisi olduğu gerekçesiyle iade talebiyle yargılanıyordu. Mahkeme, Handal’ın Haiti’ye iadesinin reddine oyçokluğuyla karar verdi. Handal tahliye edilecek.
Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moïse’in, 7 Temmuz 2021’de evinde uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybettiği suikastın şüphelisi olduğu gerekçesiyle Türkiye’de iade yargılaması yapılan Samir Handal hakkında mahkeme heyeti, kararını dördüncü duruşmada verdi. Davayı gören İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, “iade gerekçelerinin yeterli olmadığına” kanaat getirerek Handal’ın Haiti’ye iadesini reddetti. Ankara Sincan Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan Handal tahliye edilecek.
Savcı, iade talebini kabul edilebilir buldu
Duruşmada mütalaasını açıklayan iddia makamı, iade talebinin kabul edilebilir olduğunu belirterek Handal’ın tutukluluk halinin devam etmesi gerektiğini dile getirdi.
Karar oyçokluğu ile çıktı
Mahkeme ise 6706 sayılı Cezaî Konularda Uluslararası Adlî İşbirliği Kanunu’nun 11. maddesinde yer alan kötü muamele ve işkenceye dair kuvvetli şüphe bulunması ile iade talebinin, ölüm cezası veya insan onuru ile bağdaşmayan bir ceza gerektiren suçlara ilişkin olması ifadelerine atıfta bulunarak oyçokluğu ile Handal’ın iadesinin reddine karar verdi.
Haiti tarafından Türkiye’den iadesi istenen Handal hakkında Interpol’ün 15 Kasım 2021’de çıkardığı kırmızı bülten 20 Nisan’da tedbiren kaldırılsa da Handal’ın tutukluluk hali devam etmişti.
Handal’ın avukatlarından Tuğçe Duygu Köksal, en büyük argümanlarının kırmızı bültenin kaldırılması olduğunu söyledi. Mahkeme kararını Medyascope’a değerlendiren Köksal, “Haiti’de adil yargılanma hakkının olmadığını ve cezaevindeki insanların hayati risklerle karşılaştığını ortaya koyan çok sayıda BM ve ülke raporu var, bunların hepsini mahkemeye sunduk. Mahkemeye Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. maddesinden doğan pozitif haklarını hatırlattık” dedi.
“Haiti’de çetelerin adalet sistemini ele geçirmesi söz konusu”
Kırmızı bülten kalkmasına rağmen tahliye sürecinin uzamasına ilişkin, “Normalde iade yargılamaları en çok iki celse sürer fakat çok fazla yazışma oldu” diyen Köksal, mahkemenin Haiti’deki yargı sistemini göz önünde bulundurarak karar verdiğini belirtti:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Mahkemeye Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) raporlarını sunduk. Türkiye’nin Haiti’ye seyahat etmenin riskli olduğuna dair uyarısını paylaştık. Haiti’de çetelerin adalet sistemini ele geçirmesi gibi bir durum söz konusu. BMGK’nin Haiti raporuna göre ocak ayından nisan ayına kadar 54 kişi cezaevi koşulları nedeniyle hayatını kaybetmiş. Samir Bey de epilepsi hastası. Bunların hepsini anlattık.”
Türkiye’nin Haiti uyarısı
Dışişleri Bakanlığı, 28 Haziran’da bir duyuru yayımlamış ve açıklamada, “Haiti’de halihazırda olumsuz seyreden güvenlik koşulları ve suç eylemlerindeki artış muvacehesinde, vatandaşlarımızın zorunlu haller dışında bu ülkeye seyahat etmekten kaçınmalarında fayda görülmektedir” ifadelerine yer vermişti.
Handal neden tutuklanmıştı?
Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moïse, 7 Temmuz 2021’de evinde uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. 2017’de başkanlık koltuğuna oturan Moïse’in öldürüldüğü suikastın planlanması ve uygulamasına 26 Kolombiyalı suikastçının yanı sıra iki de Haiti vatandaşı katıldı. Suikastın şüphelilerinden biri Christian Emmanuel Sanon’du. Sanon, suikasttan bir gün sonra tutuklandı. Florida’da yaşayan Sanon, Haitili yetkililer tarafından cinayeti tasarlayan isimlerden biri olarak görülüyor. Sanon, suikasttan iki ay önce Samir Handal’ın Haiti’deki evini üç aylığına kiraladı ve iki ay boyunca burada yaşadı. Haitili yetkililer bu nedenle Handal’ın suikast ile bağlantısı olduğunu iddia ediyor.
Yaklaşık 20 sene Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nde (UNHCR) çalışan Handal, suikast sırasında Haiti’deydi. 27 Haziran’da ABD’deki kardiyoloğundan 13 Temmuz tarihine randevu alan Handal, suikast sonrası havalimanının kapatılacağı iddiaları nedeniyle, 9 Temmuz’da uçakla Miami’ye gitti.
ABD’ye gidişinden yaklaşık dokuz gün sonra FBI, suikast hakkındaki iddialar nedeniyle Handal’ın ifadesini aldı. İfadenin ardından Handal hakkında herhangi soruşturma açılmadı ve yaklaşık dört ay boyunca ABD’de hiçbir adli işlem uygulanmadı.
Kırmızı bülten uçak havadayken çıkarıldı
Samir Handal, Filistin’deki annesini ziyaret etmek için 15 Kasım’da ABD’den kalkan uçağa bindi. Ancak uçak kalktıktan sonra Haiti devleti tarafından ifadeye çağrıldığı gerekçesiyle Uluslararası Polis Teşkilatı (Interpol) tarafından Handal hakkında kırmızı bülten çıkarıldı. Aktarma için İstanbul Havalimanı’na inen Handal, hakkındaki kırmızı bülten nedeniyle gözaltına alındı. 40 gün süre ile geçici olarak tutuklanan Handal Maltepe Cezaevi’ne gönderildi. Ardından Ankara Sincan Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumu’na nakledildi.
Yaklaşık sekiz aydır tutuklu olan Handal’ın bugün tahliye edilmesi bekleniyor.
