Euro bölgesinin en yüksek enflasyon oranları karşısında Avrupa Merkez Bankası, tarihinin en yüksek faiz artışını yaptı. 11 yıl sonra, ilk kez temmuzda yapılan 50 baz puanlık artışın ardından gelen 75 baz puanlık artış ile Avrupa’nın faizi yüzde 1,25’e yükseldi. Avrupa Merkez Bankası, faiz artışını euronun değerini korumak ve yüzde 2’lik enflasyon hedefine ulaşmak için yaptığını açıkladı.
Euro bölgesi enflasyonu Temmuz 2021’den bu yana hedeflenen yüzde 2’lik enflasyonun üzerinde ve gitgide yükseliyor. Bölgede enflasyon, ağustos ayında yüzde 9,1 ile rekor kırdı. Yüksek enflasyon karşısında tedbir aldıklarını açıklayan Avrupa Merkez Bankası (European Central Bank-ECB), tarihinde ilk kez 75 baz puanlık artış yaptı. Avrupa para birliğinin oluşması ve ECB’nin kurulmasından bu yana, sadece 2008 Küresel Krizi döneminden sonra enflasyon ilk defa Ekim 2021’de yüzde 4’ü geçti. Dolar karşısında tarihinin en düşük seviyelerini gören euronun değerini koruyabilmek ve yüzde 9,1 ile rekor kıran enflasyonu dizginleyebilmek için ECB, rekor faiz artışına gitti. 1 Haziran 1998’de kurulan ECB, en son Temmuz 2011’de faiz artırmış ve yüzde 1,5 seviyesindeki faizi Mart 2016’ya kadar, kademeli olarak yüzde sıfıra indirmişti. 10 yılın ardından ilk kez 21 Temmuz 2022’de 50 baz puan faiz artıran ECB, daha önce hiç 75 baz puanlık artışa gitmemişti.
ECB Başkanı: “Faizleri artırmaya devam etmeyi öngörüyoruz”
ECB Başkanı Christine Lagarde, kararın ardından yaptığı açıklamada, talebi azaltmak ve enflasyonu kontrol altına almak amacıyla “Faizleri artırmaya devam etmeyi öngörüyoruz” dedi. Enflasyonun, hedeflerinin üzerinde olduğuna dikkat çeken Lagarde, “Enflasyon yakın vadede daha da yükselebilir. Enflasyonu şuan etkileyen faktörler azaldıkça, para politikasının normalleşmesi fiyat oluşumuna etki ettikçe enflasyon da aşağı yönlü hareket edecektir” diye konuştu.
Euronun güç kaybetmesinin, enflasyonist baskı oluşturduğunu vurgulayan Lagarde, enerji tedariğindeki bozulmaların ekonomideki yavaşlamayı güçlendirdiğini ve işsizliğin de artabileceğini söyledi.
Fed’den yine 75 baz puan artış bekleniyor
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) enflasyona karşı ABD Merkez Bankası (Federal Reserve-Fed), ECB’den daha önce faiz yükseltmeye başladı. Bazı iktisatçılar, doların euro karşısında değer kazanmasını, Fed’in faiz artışları ile enflasyonu kontrol altına almakta erken davranması ile açıklıyor.
ABD enflasyonu, Haziran 2022’de yüzde 9,1 ile 41 yılın zirvesini görmüştü. Temmuzda yüzde 8,5 olarak açıklanan enflasyon Mart 2021 itibariyle ivmelenmeye başlamış ve Fed’in hedef enflasyonu olan yüzde 2’nin üzerine çıkmıştı. Mart ayından bu yana Fed, dört toplantı ile faizi 225 baz puan artırarak yüzde 2,25-2,50 aralığına çıkardı. Fed Başkanı Jerome Powell, faiz artırmaya devam edeceklerini açıklarken, enflasyonun hızı yavaşladı.
Fed’in bir sonraki faiz kararı 21 Eylül’de açıklanacak. 2022’nin beşinci toplantısı için piyasa beklentileri, yüzde 81 ile 75 baz puan artışa ve yüzde 19 ile 50 baz puan artışa göre şekilleniyor. 2022 sonuna kadar faizin yüzde 4’e kadar çıkması bekleniyor.
Dünyada faiz artışı, TCMB’den faiz indirimi
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
ABD, 2022 birinci çeyrekte yüzde 1,5 ve ikinci çeyrekte yüzde 0,9 küçülerek teknik olarak resesyona girdi. Pek çok ülkenin merkez bankası resesyon riskini göze alarak, enflasyonu kontrol etmek için faiz artışlarına devam ederken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 18 Ağustos’ta faizi 100 baz puan indirerek yüzde 13’e düşürdü. Enflasyon raporu toplantısında TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, “Faiz kararlarımız doğru, kimin yanlış yaptığını zaman gösterecek” demişti.
Avrupa ve ABD para politikalarının, Türkiye’ye etkisi
Enflasyonu kontrol altına almak için art arda faiz artıran Avrupa ve ABD merkez bankalarının kararları, euro/dolar paritesinin en düşük değerlerini görmesine de yol açtı. Euronun dolar karşısında değer kaybetmesi, ihracat gelirlerinin büyük bir bölümü euro ve ithalat harcamalarının önemli kısmı dolarla olan Türkiye için olumsuz sonuçlar doğuruyor. Dış ticaret açığının büyümesini körükleyecek gelişme ile Türkiye, daha fazla cari açık ve enflasyon riski ile karşı karşıya kalıyor.
