Merkez Bankası (MB), politika faizini 150 baz puan düşürerek, yüzde 9’a indirdi. Para Politikası Kurulu (PPK) açıklamasında, ağustos ayında başlatılan faiz indiriminin “sonlandırılmasına” karar verildiği belirtildi. Erdoğan, “Yıl sonunda temennim tek haneli faiz” demişti, faiz yıl bitmeden tek haneye düşürüldü.
Faiz indiriminin açıklandığı Para Politikası Kurulu (PPK) kararında küresel risklere ve enflasyon gelişmelerine dikkat çekildi. Kararda, “Kurul, mevcut politika faizinin, küresel talebe ilişkin artan riskleri dikkate alarak yeterli düzeyde olduğunu değerlendirmiş, ağustos ayında başlatılan faiz indirim döngüsünün sonlandırılmasına karar vermiştir” denildi. PPK, politika faizi indirilirken kredi faizlerinin yükselmesine ilişkin yeni tedbirlere işaret ederek, kararda şu ifadelere yer verdi:
“Son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının ilan edilen makroihtiyati tedbirlerin katkısı ile geldiği denge yakından takip edilmektedir. Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edecek ve ilave tedbirleri devreye alacaktır. Uygulanacak politikalar aralık ayında açıklanacak olan 2023 Yılı Para ve Kur Politikası metninde kapsamlı olarak ilan edilecektir.”
Erdoğan’ın tek haneli faiz temennisi gerçekleşti
MB, Eylül 2021’den Aralık 2021’e kadar, yüzde 19 olan faizi, yüzde 14’e kadar indirmiş ve 2022’nin ilk yedi ayında sabit tutmuştu. Ağustos ve eylül aylarında 100’er baz puanlık faiz indirimlerinin ardından, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, indirimlerin devam edeceğini söylemişti. MB bağımsızlığının ortadan kaldırıldığı yorumları yapılırken, 28 Eylül’de katıldığı televizyon programında Erdoğan, “Ben enflasyondan önce faize bakıyorum. Faizi yüzde 12’ye indirdik. Artık yukarı çıkma yok, daha aşağı inecek. Temennim odur ki, yıl sonuna faizi tek haneli rakama indirmeliyiz” diye konuşmuştu.
Erdoğan’ın sözlerinin ardından, 20 Ekim’deki ilk PPK kararıyla 150 baz puan daha indirilerek faiz yüzde 10,5’e düşürülmüş ve PPK kararında “Kurul, takip eden toplantıda da benzer bir adım atıldıktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesini gündeme almıştır” denilmişti. Kasım ayında MB’den 150 baz puanlık bir indirim daha geldi.
Faiz yarıya indi, enflasyon dört katının üzerine çıktı
Son bir yıldaki faiz indirimleriyle aradaki makas açılırken, enflasyon oranı dört katına çıktı. Ağustos 2021’de, faiz yüzde 19 iken, yıllık enflasyon yüzde 19,25’ti. Bir yılın ardından, faizin yüzde 13’e indirildiği Ağustos 2022’de, Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre enflasyon yüzde 80,21’e ulaştı. Ekim ayı enflasyonu ise TÜİK’e göre yüzde 85,5’e ulaştı. TÜİK verilerinin güvenilirliğinin tartışmalı bulanlar, başka enflasyon hesaplamalarını da dikkate alıyor. Buna göre ekim ayında yıllık enflasyon, Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) göre yüzde 185,3 ve İstanbul Ticaret Odası’na göre (İTO) yüzde 108,8 oldu.
