Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili yasa teklifi TBMM’de kabul edilerek yasalaştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayının ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek yeni yasaya göre, 8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi olanlar için yaş şartı kaldırıldı ancak prim gün sayısı şartına ilişkin bir düzenleme yapılmadı.
Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili AKP, MHP ve BBP’nin sunduğu dört maddelik yasa teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Kanun, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onaylamasının ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek. 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olan kişiler, yaş şartı dışındaki şartları sağlaması halinde emekli olabilecek. Yasa ile birlikte, 2023 yılında yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emekliliğe hak kazanması bekleniyor.
TBMM Genel Kurulu’nda teklifin tümü üzerindeki oylamaya 395 milletvekili katıldı ve 395 milletvekili de teklifin kabulü yönünde oy kullandı.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 2 Şubat 2023’te kabul edilen EYT ile ilgili yasa teklifi, 7 Şubat’ta Genel Kurul’a gelmiş ancak Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle bugüne kadar görüşülememişti. Teklifin şubat ayı içinde yasalaşması ve emekliliğe hak kazanan kişilerin şubat ayında başvurması halinde, mart ayında aylıklarını almaya başlayacağı açıklanmıştı ancak yasanın yürürlüğe girme tarihi gecikti.
EYT düzenlemesi neyi değiştiriyor?
8 Eylül 1999’da, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin başbakan yardımcısı olduğu DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümeti döneminde Sosyal Sigortalar Kanunu’nda yapılan değişiklikle, emeklilik için yaş şartı getirildi. AKP iktidarında yapılan ve 1 Ekim 2008’de yürürlüğe giren bir başka kanun ile de emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltilirken, prim ödeme gün sayısı işçilerde yedi bin 200’e, esnaf ve çiftçilerde ise dokuz bine çıkartıldı. Kanun yürürlüğe girdiğinde kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak belirlenen emeklilik yaşı, kademeli olarak yükseltiliyordu. Buna göre, 2048 yılında, kadın ve erkek ayrımı olmadan emeklilikte yaş şartı 65’e yükselecek.
Geriye dönük hak kayıplarına yol açan bu düzenlemeye “Mezarda emekliliğe hayır” diyerek karşı çıkan EYT’lilerin mücadelesinin sonucunda, yaş şartı getirilen düzenlemenin yapıldığı 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olanlar için, yaş şartı kaldırıldı.
8 Eylül 1999 sonrası için düzenleme yok
Yeni düzenlemede, 8 Eylül 1999’dan sonra işe girenlerde kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş şartına ilişkin herhangi bir değişiklik yapılmadı. 18 yaşında bir erkek, 8 Eylül 1999’da sigortalı çalışmaya başlayıp 2024’te emekli olabilecekken, 9 Eylül 1999’da işe girmişse ancak 2041’de emekliliğe hak kazanacak. 8 Eylül 1999’da işe başlayan bir kadın 2019’da emekli olabilecekken, 9 Eylül 1999’da sigorta kaydı yapılmışsa, 2039’da emekli olacak. Böylece sigorta girişinin yapılmasındaki bir günük fark kadınlar için 20, erkekler 17 yıl daha fazla çalışmak anlamına gelecek.
“Emeklilikte prime takılanlar”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in, düzenlemede prime takılanlar olmayacağını söylemesine rağmen, prim gün sayısına ilişkin bir düzenleme yapılmadı. SGK’lıların prim gün sayısı işe başlama tarihine göre 5 bin günden başlayıp, 5 bin 975 güne kadar çıkabilecek. Prim gün şartıyla ilgili bir düzenleme olmaması, “Emeklilikte prime takılanlar: EPT” benzetmesiyle eleştirilmişti.
8 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl çalışma ile 5 bin gün prim şartı aranıyordu. Bakan Bilgin, 5 bin gün prim şartının değişmeyeceğini vurguluyordu ancak prim günü şartı SSK’lılar için 5 binden başlayarak 5 bin 975 güne kadar çıkacak. Bağkur ve Emekli Sandığı sigortalıları için kadınlarda 7 bin 200, erkekler 9 bin gün şartı var.
