Kahramanmaraş merkezli büyük depremlerin ardından gözler olası depreme hazırlanan dev metropol İstanbul’a çevrildi. Peki İstanbul büyük depreme hazır mı? Kentin öncelikli sorunu yenilenmeyi bekleyen bina stoku. Konu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) de gündeminde. Hazırlanan raporlarda olası can kaybı ve hasarlar neler? Sorunların çözümleri için neler yapılması gerekiyor?
Binaların yüzde 43’ü hasar görecek
Olası İstanbul depreminde ortalama 14 bin can kaybının meydana gelebileceği tahmin ediliyor. 7,5 büyüklüğündeki deprem meydana gelmesi üzerinden geliştirilen senaryoya göre binaların da yüzde 43’ü hasar görecek ve 25 milyon ton enkaz yığını ortaya çıkacak…
Rezerv alan tartışması
Veriler İBB’nin hazırladığı rapordan alındı. Olası depremde meydana gelecek hasarın boyutunu gözler önüne seren rapor, İstanbul’da analiz edilen 1 milyon 166 bin 330 binadan elde edilen veriler ışığında hazırlandı. İBB’nin raporunda yer alan bilgilere göre, olası depremin faturası 68 milyar TL’ye ulaşabilir. Buna yapısal olmayan hasarlar da eklendiğinde kaybın 120 milyar TL seviyelerine ulaşabileceği öngörülüyor. Özetle İstanbul’u bekleyen tehlike sanıldığından daha büyük.
Bu olumsuz tabloyu değiştirmek için İBB de, Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı da ayrı çalışma yürütüyor. Ortak hedef olası depremde zararı en aza indirmek olsa da, iki kurum da birbirinden bağımsız çalışma yürütüyor: 7 ve üzeri büyüklükteki bir depremde ağır ve çok ağır hasar alacağı tespit edilen binaların yıkılıp tekrar yapılması konusunda koordineli olması beklenen iki kurumun da çalışmaları birbirine teğet geçiyor.
Örneğin Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, merkezdeki 1,5 milyon konutu Kanal İstanbul projesinin bulunduğu hattın kuzey ve güneyine taşımak üzere harekete geçerken, İBB’nin uygulamaya koyduğu projeyle olası depremde ağır hasar alacak konutlar yerinde dönüştürülmeye çalışılıyor.
Bakanlık hem Avrupa ve Asya yakalarına 500’er bin konut için rezerv alanı oluşturup hem de İBB’ye “Yarısı Bizden” kampanyasıyla misilleme yapıyor. Yerinde dönüşüm için yapılan yeni hamleyle 1 milyon 19 bin 471 bağımsız birimde, uzlaşı sağlanan 108 bin konutun projelendirmesine başlandığını ve çoğunluğun sağlandığı binalarda dönüşüm sürecinin hemen başlayacağını duyuruyor.
Diğer yandan İBB de evini yenilemek isteyene 4 bin 500 TL kira desteği verip, düşük gelirli konut sahiplerinin binalarının yenilenmesi için faizsiz kredi uygulaması başlatıyor ve ayırdığı yıllık 2,9 milyar TL’lik bütçeyle 14 bin 77 konu dönüştürmeyi hedefliyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Ne yazık ki bir arpa boyu yol almadık”
Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu üyesi ve İnşaat Mühendisleri Odası eski Başkanı Cemal Gökçe İstanbul’da beklenen deprem ile ilgili bilgiler verdi.
Gökçe, İstanbul depremi hakkında “bir arpa boyu yol almak” yorumunda bulundu. Gökçe, İstanbul ile ilgili deprem senaryolarının 2000’li yılların başında Japon İşbirliği Ajansı ile beraber hazırlandığını, güncel nüfusla bir senaryonun olmadığını söyledi:
“Yapı stokunun durumunu bilmemize rağmen ne yazık ki bir arpa boyu yol almadık, durum bu. 20 yıl içerisinde yaklaşık olarak 11 milyon, 10 milyon mertebesinde olan İstanbul’un nüfusu 1999 yılından bu yana neredeyse 20 milyona dayandı. 2 milyon kişinin sokakta kalacağı yaklaşık olarak İstanbul’da bulunan yapı stokunun yüzde 25’nin kullanılamaz hale geleceğini, bunların da yüzde 6’sının yerle bir olacağı, yüzde 7’nin ağır hasar göreceği yüzde 12’nin de orta dereceli hasar göreceğini biz biliyoruz. 2000’li yıllardan bu yana biliyoruz.”
Depremde can kaybının yaşanabileceğine dikkat çeken Gökçe, yapıların hasar görmemesi için yapı revizyonuna gidilmesi gerektiğini söyledi:
“Her yapıda 10 daire olsa 500 bin yapı olur. Her yapıda dört kişi olsa 2 milyon mertebesinde insan demek. Yüzde 25 mertebesinde de yapılarımızın hasar göreceğini, yüzde 6’sının yerle bir olacağını, yüzde 7’sinin de ağır hasar göreceğini biliyoruz. Can kaybı son derece fazla olacak. 50 bin yapıyı ortaya koymuş olduğu 50 bin veya 90 bin yapının yerle bir olmasıyla ortaya çıkacak. Can kaybı, her bir yapıda bir kişi-iki kişi olsa 180 bin. İki-üç kişi olsa 270 bin, dört kişi olsa 500 bin mertebesinde can kaybı yapar.”
Deprem esnasındaki yangın riski deprem kadar önemli
Depremden sonraki en büyük tehlikenin yangın olduğuna dikkat çeken Gökçe, “İstanbul’da bir sürü dar sokak var. İstanbul’da deprem esnasında yangın çıkacak. Ana arterler üzerinde bulunan yapıların ve deprem güvenliklerinin olmadığını biliyoruz. Bu yapılar yıkılacak. Yolları kapayacak. Ulaşmak mümkün olmayacak. Yangın İstanbul’un en büyük belalarından birisi” dedi.
Olası İstanbul depremi | İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gökçe: “318 binamız durduğu yerde çökebilir”
