Ülke çapında yaşanan kira krizi öğrencileri de vurdu. Farklı illerdeki üniversitelerde eğitim gören öğrenciler yeni eğitim öğretim yılına girerken fahiş zamlarla karşı karşıya kaldı. Sakarya’da dönüştürülerek öğrencilerin kullanımına açılan evlerde 4-5 kişinin bir arada kaldığı odalarda, geçen sene bin 500 TL olan bir yatağın fiyatı bu sene 5 bin 500 TL’ye fırladı. Medyascope ekibi Sakarya’daki fahiş kira artışını yerinde inceledi.
2023-2024 eğitim-öğretim dönemi öncesi üniversite öğrencilerinin barınma sorunu yeniden gündemde. İki üniversite ve bir meslek yüksekokulunun bulunduğu Sakarya’da kiralar 7 bin TL’den başlıyor. Öğrenciler de daha az ücret ödemek için ev sahiplerinin dönüştürerek, yurt havası verdikleri evlerde yatak kiralamayı tercih ediyor. Geçen seneye kadar 4-6 kişilik odalarda barınan öğrenciler için ekonomik bir seçenek olan ve Sakarya’daki üniversitelere yakın olması nedeniyle de cazip görünen bu evler yeni eğitim öğretim yılı öncesi aniden yükselen fiyatlarıyla cazibe merkezi olmaktan çıktı. Ev sahipleri, geçen sene yatak başına bin 500 TL ödeyen öğrencilerden bu yıl 5 bin 500 TL istiyor.
5 kişilik evin toplam kirası 27 bin 500 TL
Gıda mühendisliği son sınıf öğrencisi Goncanaz Bulut da kira mağdurlarından biri. Bulut, geçen sene bin 500 TL ödediği öğrenci apartına, yeni dönemde 5 bin 500 TL ödeyecek.
Bulut, iki oda bir salon evde 5 kişi kaldıklarını ve toplam 27 bin 500 TL kira ödediklerini söylüyor. Kira masrafını ailesinin karşıladığını belirten Bulut, bin 250 TL KYK kredisi ve ailesinden aldığı harçlıklarla geçimini sağlıyor.
Bulut, yurtları odalardaki kişi fazlalığı ve yemekhane yemeklerinden dolayı tercih etmediğini dile getiriyor.
“Öğrencilerin özel alan imkanı yok”
İnşaat mühendisliği son sınıf öğrencisi Feyza Şimşek de yatak başına kira ödeyen başka bir öğrenci. Yurtları, giriş-çıkış saatlerinin kısıtlayıcılığı ve özel alan imkânının olmamasından dolayı tercih etmediğini söyleyen Şimşek, şöyle devam ediyor:
“Burada iki oda bir salon evde 5 kişi kalıyoruz. Baktığımızda da aslında daireye ücret ödemiyoruz, yatak başı kira veriyoruz. Buna da öğrenci olarak bir yerde ‘tamam’ diyorsun. Özel alan olmaması beni çok etkiliyor. Bu yüzden sürekli İstanbul’a gidip geliyorum. Bir dönem staj yapmam gerekiyor. Ben aslında stajımı Sakarya’da yapmak istiyordum ama kiralar çok yüksek. Bu yüzden stajıma İstanbul’da devam etme kararı aldım.”
Birçok öğrenciden de buna benzer şikayetler duyduğunu söyleyen Şimşek, yetkililerden gerekli iyileştirmeyi talep ediyor. Ev bakma sürecinde gezdiği bir yeri anlatan Şimşek, öğrencilerin bu şartlara mecbur bırakılmasını eleştiriyor:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Ev ve yurt sahiplerine fiyat soruluyor. Fiyat fazla gelince ‘Şöyle bir yer de var’ deyip başka yerler gezdirmeye başlıyorlar. Yakın zamanda bir yer gezdik bu şekilde. Hiç kimsenin kalmaması gereken yerleri öğrencilere göstermeleri çok acı verici. Bir merdivenden iniyorsun ve indiğin gibi yaşam alanına giriyorsun. Kapısı dahi yok ve 15 kişilik bir alan. Bir lavaboyu paylaşıyor bu öğrenciler. 20 santim bir penceresi var ve öğrencilerin burada yaşaması bekleniyor ve kişi başı fiyatı 2 bin 500 TL.”
Şimşek, bir dönem kiralardaki artıştan dolayı Sakarya’daki okuluna İstanbul’daki evinden servisle ulaşım sağlamayı düşünmüş. Gelen zamlar akaryakıta da yansıdığı için o da bir çözüm olmamış.
“Serdivan’ın geçim kaynağı üniversite”
Gayrimenkul danışmanı Arif Çakır ise zamların geçmiş dönemlerde enflasyon oranına göre yapıldığını söylüyor ve kira artış sürecini anlatmaya başlıyor:
“Örnek vermek gerekirse enflasyon yüzde 50’lere geldiğinde hiçbir kiracımıza yüzde 50 zam yapmıyorduk. Yani konuşup anlaşabiliyorduk ama bulunduğumuz konumda ekonomimizin pek iyiye gitmediği bir dönemdeyiz maalesef. Burada da mal sahiplerinin daireleri boş kalıyor. Örnek veriyorum 8 bin TL’ye kiraya veriyor. Diğeri 3 bin TL’de kalıyor. Bu da mal sahibinin ister istemez canını sıkıyor. Mal sahibi ‘Benim dairem yan taraftakinden daha iyi ama benim kiram daha düşük kaldı’ diye direkt kirasını yükseltmek istiyor. Buralarda çok büyük problemler yaşıyoruz biz.”
Kira artışlarının bir sebebini de yabancı uyruklu öğrencilerin yüksek fiyatlı daireleri tutmalarına bağlayan Çakır, kiracının da karşılaştığı zam sonucunda tepkisinin haklı olduğunu söylüyor. Serdivan’ın geçim kaynağının üniversite olduğunu söyleyen Çakır, bu sorunun çözümünün devlet eliyle yapılacak bir iyileştirme olduğunu belirtiyor.
“1+0 evler 6-7 bin TL”
Öğrenci Sendikası Sakarya Temsilcisi Şevval Leyla Kocaman, şehirdeki en uygun 1+0 evlerin 6 bin-7 bin TL bandında olduğunu söylüyor. Evlerin artık üniversiteye yakınlık mesafesinin kiraya etki etmediğini söyleyen Kocaman, yakın zamanda gördüğü bir olayı şöyle aktarıyor:
“Bir arkadaşımız, 1+0 bir dairede kalıyordu. Kirası 4 bin 500 TL’ydi. Şu an 9 bin 800 TL olmuş durumda ve etabın en son kısmında yaşıyor, çok uzak bir yerde. Bu kira artışından sonra kendine ev bakmaya başladı ve bulabildiği her ev 7-8 bin TL bandındaydı. Bunları karşılayamayacağı için tanımadığı bir insanla eve çıkmak durumunda kaldı. Bir odaya, bir yatağa, 2+1 bir evde tek bir odaya şu anda 4 bin lira para ödüyor. Bu severek veya isteyerek yaptığı bir şey değil.”
Yaşanılan kira sorununun öğrenciyi üniversiteden de uzaklaştırdığına değinen Kocaman, yaşam ve eğitim kalitesinin de bu sorundan etkilendiğini söylüyor:
“Öğrenciler rahat olmadığı bir ortamda ders çalışamıyor. Rahat olmadığı alanlarda yaşamak istemiyor. Barınma problemi çektikçe stres seviyeleri yükseliyor. Bu da eğitime yansıyor. Bu tarz şeyler yüzünden eğitim seviyesi düşüyor. Barınmak, insanın en temel ihtiyacıyken, burada bizim gibi gençler yoksul ailelerin çocukları, böyle sıkıntılar yaşıyor.”
“Özel yurtlar eşit imkanda okuma olanağı sağlamıyor”
Kocaman, barınma sorununa yönelik yayımladıkları “Barınamıyoruz Genelgesi”nden şöyle bahsediyor:
“Boşta olan kamu binaları, bizler için KYK olmalı. Devletin kendi bünyesinde boş duran ve hiçbir işlevi olmayan kamu binaları var. Bunların tamamının hızlı bir şekilde çok odalı, çok yataklı KYK yurtlarına dönüştürülmesi gerekiyor. Bunun dışında bir de özel yurt muhabbeti var. Özel yurtların da eğitimi ücretlendirmeye yönelik bir çalışma olduğunu düşünüyoruz. Özel yurtların ortadan kaldırılması, gençlerin her birine eşit imkânda okuma olanağı sağlanması gerekiyor.”
Kocaman, sendika olarak barınma odaklı yaptıkları en ciddi çalışmanın iki kira mağduru öğrenciyi, sendika imkanlarıyla daha ucuz evlere yerleştirmek olduğunu söylüyor.
