Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği tarafından yapılan “Göçmen Mahallerinde Yaşam: Türkiye’de 2010 Sonrası Göçler ve Göçmenlerin Toplumsal Katılımı” başlıklı araştırmaya göre, Türkiyelilerin yaklaşık üçte biri yaşadıkları mahalleye veya semte aidiyet hissetmediğini söylüyor. Suriyeli göçmenlerin yüzde 18,4’ü ise Türkiye’nin başkentinin neresi olduklarını bilmediğini belirtiyor.
Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği tarafından yapılan “Göçmen Mahallerinde Yaşam: Türkiye’de 2010 Sonrası Göçler ve Göçmenlerin Toplumsal Katılımı” başlıklı araştırmanın sonuçları açıklandı. 2010 yılı sonrasında Türkiye’ye gelen Suriyeli ve diğer göçmenler odağında yürütülen araştırma, Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği Proje Koordinatörü Cem Bico koordinatörlüğünde, Prof. Dr. Deniz Yükseker, Prof. Dr. Hatice Kurtuluş, Prof. Dr. Uğur Tekin ve Dr. Esra Kaya Erdoğan’ın akademik liderliğinde hazırlandı.
Araştırma, 2022 Haziran-Ekim aylarında Suriyelilerin yoğun olarak yaşadığı 17 ilde yapıldı. 18-49 yaş arasında kadın-erkek Türkiyeli, Suriyeli ve diğer göçmenlerden oluşan toplam 3 bin 866 haneden birer kişiyle yüz yüze görüşmeler gerçekleştirildi.
Ankete katılanların yüzde 49,6‘sını Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak doğanlar oluşturdu. Ankete katılan diğer toplulukların dağılımı ise şöyle:
- Suriye vatandaşları: Yüzde 36,9
- Son 12 yıl içinde diğer ülkelerden gelen göçmenler: Yüzde 13,1
- Sonradan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı edinenler: Yüzde 0,4
Araştırmaya göçmenlerin yaşadıkları mahallelerdeki Türkiyeliler de dahil edildi. Araştırma kapsamında sivil toplum kuruluşlarının çalışanları, yerel yöneticiler, muhtarlar, sağlık çalışanları, öğretmenler, sendikalar ile işveren ve meslek örgütlerinin temsilcileri gibi yetkililerle mülakatlar yapıldı. Araştırmanın sonuçları arasında çarpıcı bulgular yer alıyor.
Türklerin yüzde 32,3’ü kendisini yaşadığı semte ait hissediyor
Türk katılımcıların yaklaşık üçte biri yani yüzde 32,3’ü kendilerini yaşadıkları semte ait hissetmediklerini söylüyor. Buna karşın Suriyelilerin 47,4 ile diğer göçmenlerin de yarısından fazlası yani yüzde 53,8’i yaşadığı semte ait hissettiğini belirtiyor.
Mülteciler toplumsal yaşamı ne kadar biliyor?
Araştırmada, katılımcıların Türkiye’deki toplumsal yaşama dair bilgi düzeyleri de soruldu. Bu amaçla, “Türkiye’de Ramazan ayında alkollü içki içmek kanunen yasak mıdır?” sorusu yöneltildi. Türkiyeli katılımcıların yaklaşık beşte dördü yani 78,5’i bu soruyu doğru olarak, yani “hayır” şeklinde cevaplarken, diğer göçmenlerin yüzde 66,8’si ve Suriyelilerin yüzde 34,3’ü “hayır” diyerek yine doğru yanıtı işaretlediler.
Bir başka deyişle, Suriyelilerin yaklaşık üçte ikisi “Ramazan ayında alkollü içki içmek yasaktır” ifadesi için “bu konuda bilgi sahibi olmadığını” belirtti. Diğer göçmenlerin üçte biri ise bu konu hakkında ya bilgi sahibi değil ya da yanlış bilgiye sahip.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Göçmenlerin Türkiye’de yaşadıkları süre arttıkça siyasi gündeme olan ilgilerinin de arttığı görüldü. Türkiye’de üç yıl ve daha az yaşamış olan Suriyelilerin siyasi gündeme ilgisi yüzde 8,8 oranındayken, dört ila sekiz yıl arasında yaşayanların yüzde 15,7, dokuz yıl ve daha fazla yaşayanların ise yüzde 22,8’e kadar yükseliyor.
Türkiyelilerin yüzde 3,2’si Türkiye’nin başkentini bilmiyor
Göçmenlerin Türkiye’nin idari yapısı konusundaki temel bilgileri Türkiye’nin başkentinin hangi kent olduğuna dair bir soruyla şekillendi. Buna göre Türkiyeli katılımcıların yüzde 3,2’si Türkiye’nin başkentini bilmiyor.
Suriyeliler’in ise yüzde 2,2’si, diğer göçmenlerin yüzde 3,8’i de Türkiye’nin başkentinin İstanbul olduğuna dair yanlış olarak sunulan bilgiyi “doğru yanıt” olarak cevapladı.
Suriyeliler yakın gelecekteki seçim tarihi biliyor mu?
Araştırmada katılımcılara seçimlerle ilgili konuları takip edip etmedikleriyle bağlantılı olarak soru da soruldu. Suriyeli katılımcıların yarısından fazlası yani yüzde 52,1’i “Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 2024 tarihinde yapılacağı” ifadesinin yanlış olduğunu bildi.
Diğer göçmenler arasında bu oran yüzde 36,2’ye düştü. Seçim tarihini bilmediğini söyleyen göçmenlerin oranıysa Suriyelilerde yüzde 46, diğer göçmenlerde yüzde 59,1 oldu. Bu oranlar Türkiye’nin siyasi yaşamına ilginin Suriyeliler arasında diğer göçmenler grubundan daha yüksek olduğunu gösterdi.
Suriyeli katılımcıların yüzde 27,5’i, diğer göçmenlerin yüzde 34,6’sı yaşadıkları şehrin belediye başkanının hangi siyasi partiye mensup olduğunu bildiğini belirtti.
Suriyeliler, okudukları Türkçe metinleri anlıyor mu?
Suriyelilerin yaklaşık yüzde 40’ı Türkçe bir evrakı okuyup içeriğini anlama, konuşma ve medya içeriklerini anlama konularında, Türkçe kullanma becerisi açısından, idare edecek düzeyde olduklarını ifade ediyor. Anlama, konuşma, okuma ve yazmada Türkçeyi kullanma becerilerinin iyi düzeyde olduğunu ifade edenlerin oranıysa yüzde 20’nin üzerinde.
Türkiyeliler ve Suriyelilerin komşulukları güçlü değil
Araştırmada, yerli katılımcıların yüzde 67’si, Suriyeli göçmenlerin yüzde 37,6’sı ve diğer göçmenlerin yüzde 52,8’i hiçbir zaman kendisiyle aynı uyruktan olmayan komşu ya da tanıdıklarının evlerine gitmediklerini söylediler.
Üniversite mezunu Suriyeli kadar ücret alıyor?
Eğitim derecesi arttıkça hane gelirlerinin de artacağı beklentisi Türkiyeli katılımcılarda geçerli. Ancak araştırmaya göre bu durum Suriyeli katılımcılar açısında geçerliliğini korumuyor. Suriyeli okuryazar olmayan katılımcıların yüzde 53,1’i 4 bin TL ve altında gelire sahipken aynı grupta hane geliri 10 bin TL ve üzerinde olan hiçbir katılımcı bulunmuyor. Yükseköğrenim ve üzerindeki mezuniyet derecelerine sahip katılımcıların ise yüzde 47,6’sı 4 bin TL ve altındaki gelire sahipken aynı grubun ihmal edilebilir düzeyde küçük bir bölümünün yani yüzde 3,9’unun hane geliri 10 bin TL ve üzerinde oldu.
Araştırmaya göre eğitim düzeyi yüksek Suriyelilerin de kayıt dışı istihdam edildikleri görülüyor.
