Editör: Cenk Narin
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin üzerinden tam bir yıl geçti. Depremin vurduğu 11 il arasında yer alan Adana, Elazığ, Kilis ve Şanlıurfa belki de depremden en az etkilenen şehirlerdi, buna rağmen bu üç ilde 873 kişi hayatını kaybetti. Depremde dört şehirde de çok sayıda bina yıkıldı, yıkılanların yerine bir yıl içinde yenilerinin yapılacağı vaat edildi. Peki, dört şehirdeki deprem konutları ne durumda?
Adana
Depremin vurduğu illerden Adana’da Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) raporuna göre 88 bina yıkıldı. Depremde 416 kişi hayatını kaybetti. Eski Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, depremden sonraki konuşmasında “Buradaki 16 bina ağır hasarlı, 93 bina orta hasarlı, 490 bina az hasarlı ve bin 365 binada ise herhangi bir hasar söz konusu değildir. İl genelinde yüzde 95 olan sağlam veya oturulabilir bina oranı, burada yüzde 94’e düşüyor” dedi.
Kirişçi, enkazdan 34 kişinin sağ kurtarıldığını, 416 kişinin ise hayatını kaybettiğini söyleyerek, “Gerekli defin işlemleri ve diğer hizmetler için çalışmalar eksiksiz sürüyor” diye konuştu.
Ayrıca şehirdeki Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi’nin binası da depremlerde hasar gördü. Binanın duvarlarında çatlak ve yarıklar meydana geldi. Hastanenin depremden 16 gün sonra boşaltılmasına karar verildi.
Adana, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın depremin ardından ilk ziyaret ettiği şehirlerdendi. Depremden iki gün sonra, 8 Şubat’ta Adana’ya giden Erdoğan, yıkılan Zeray Apartmanı’nın enkazını inceledi.
Daha önceki depremleri hatırlatan Erdoğan, “Bütün buralardaki depremleri nasıl atlattıysak hiç endişe etmeyin bundan da kısa sürede kurtulacağız. Tabii ki ölenlerimiz hepimiz için ciğerparelerimizdir” dedi.
- OHAL ilan edilen 10 ilin siyasi haritası: Belediye başkanlarının 6’sı AKP’li, 1’i MHP’li, 2’si CHP’li, 1’i kayyum
Depremin ardından TOKİ tarafından yapılan 12 bin 500 kalıcı konut ile 2 bin 500 köy evinin inşası ise hâlâ sürüyor. İlk bin konutun 2024 Ocak’taki kura çekimiyle sahiplerine teslim edilmesi bekleniyordu ancak kura çekimi ocakta yapılmadı.
Son olarak Adana Valisi Yavuz Selim Köşger, inşaatları ziyaret etti. Burada konuşan Köşger, ilk kura için şubatı işaret etti:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Toplamda Adana’da şubat ayı sonuna kadar 3 ilçemizde bin 589 konut teslim edilecek. Diğer taraftan da tamamlanan ve inşaatı devam eden etaplar da var. Şu anda sahaya baktığımızda yüzlerce işçi sahada, gece gündüz demeden, bayram seyran demeden 7/24 çalışmalarına devam ediyor. 8 bin 122 hak sahibi vatandaşımız müsterih olsunlar. Devletimiz en seri, en güzel ve en dayanıklı şekilde süresi içinde onlara hak sahibi oldukları binaları teslim edecek.”
- Depremde hasar gören Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi 16 gün sonra tahliye ediliyor
Kilis
Depremin vurduğu bir diğer il Kilis’te ise 74 kişi hayatını kaybetti. Deprem nedeniyle Kilis’te 448 bina yıkıldı, 151 bina ise “acil yıkılacak” olarak tespit edildi. Şehirde yıkım ve enkaz kaldırma çalışmaları ise yüzde 97 oranında tamamlandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kilis’i depremden üç gün sonra, 9 Şubat’ta ziyaret etti. Erdoğan, Prof. Dr. Alaeddin Yavaşça Devlet Hastanesi’nde tedavi gören yaralıları ziyaret ettikten sonra konuştu. Erdoğan konuşmasında depremde hasar alan bütün şehirlerde yeni konutların inşa edileceğini söyledi, “Hiçbir vatandaşımız, barınaksız, konutsuz kalmayacak. Bunları da çözeceğiz” dedi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, 3 Aralık 2023’te “Aralık ayı sonuna kadar 1045 evimizi hemşehrilerimize teslim edeceğiz. 6 Şubat depremlerinin yaralarını birlikte sarmaya devam ediyoruz. Her bir vatandaşımız sağlam, güvenli, iklim dostu yuvasına kavuşana kadar durup dinlenmeden çalışacağız” dedi ancak şu ana kadar teslim edilen bir konut yok.
Kilis Valisi Tahir Şahin de 2 Şubat 2024’te deprem konutlarının inşasını incelemek için alana gitti. Burada konuşan Şahin, “645 konutumuz, Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın mart ayı sonu talimatına göre bitirilerek hak sahiplerine teslim edilecek” dedi.
Şanlıurfa
Depremin vurduğu 11 ilden biri de Şanlıurfa’ydı. Şanlıurfa’da deprem nedeniyle 340 kişi hayatını kaybetti, 8 bin 919 kişi de yaralandı. Depremlerin etkisiyle Şanlıurfa’da TMMOB raporuna göre 633 bina yıkıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 11 Şubat 2023’te Şanlıurfa’yı ziyaret etti, “Allah’ın izniyle bir yıl içinde bu inşaatları, inşasını yapacağız, ihyasını da gerçekleştireceğiz. Bunu da tarihimizin her döneminde olduğu gibi yine dayanışma içinde, birlik ve beraberlik içinde hareket ederek gerçekleştireceğiz” dedi.
- Deprem bölgesinde il il son durum | Şanlıurfa’da 30 kişi yaşamını yitirdi, 1071 kişi yaralandı
- Deprem bölgesini sel vurdu: Adıyaman ve Şanlıurfa’da can kaybı 17’ye yükseldi
Depremden yaklaşık 40 gün sonra Şanlıurfa’da sel felaketi meydana geldi. Sel felaketinde Şanlıurfa’da 14, Adıyaman’da ise iki kişi hayatını kaybetti.
- Medyascope deprem bölgesinde | Ayşegül Karagöz ve Ali Macit’in Adıyaman ve Şanlıurfa izlenimleri: İnsanlar tuvalet olmadığı için hasarlı binaların arasına giriyor
Deprem sonrası incelemelerde 770 bin bina kontrol edildi, bu binaların 8 bin 263’ü ağır hasarlı çıktı. Daha sonra şehrin Birecik, Eyyübiye ve Karaköprü ilçelerinde ilk etapta 4 bin 469 kalıcı konutun inşası başladı.
Eski Şanlıurfa Valisi Salih Ayhan, AA’ya verdiği röportajda konutların 2023 Kasım’da biteceğini söyledi, “Eyyübiye, Birecik, Karaköprü ilçelerimizde konutlar hakikaten çok hızlı bir şekilde, hummalı bir çalışmayla Allah’ın izniyle kasım ayında bitecek şekilde devam etmektedir” dedi.
- Kılıçdaroğlu Şanlıurfa’da: “Her elini kolunu sallayanın müteahhit olmadığı, inşaat yapmadığı bir Türkiye istiyoruz”
Daha sonra Şanlıurfa Valisi Hasan Şıldık, konutların teslim edilmesinin beklendiği 2023 Kasım’ın sonunda yaptığı açıklamada süreyi aralık sonuna erteledi: “İlimizde inşası devam eden deprem konutu sayımız 4 bin 469, bunların inşallah 897’sini aralık sonunda, yeni yıl başlamadan önce vatandaşlarımıza teslim etmiş olacağız.”
Şıldık, Eyyübiye’de 363 Birecik’te 534 konutun teslimi için çalışmaların sürdüğünü söyledi ve “Diğerlerinin yapım çalışmaları da inşallah önümüzdeki yıl mayıs ayından itibaren tamamlanmış olacak. Mayıs ve haziran gibi diğer geri kalan bölümlerin de teslim edilmesini planlamaktayız. 4 bin 469 konutun tamamı 2024 yaz aylarından önce vatandaşlarımıza teslim edilmiş olacak. Buna ilave olarak da yeni planlamalar devam ediyor” dedi.
Elazığ
6 Şubat depremlerinin vurduğu ve daha sonra afet bölgesi ilan edilen Elazığ’da 56 bina yıkıldı. Elazığ’da depremlerde beş kişi hayatını kaybetti, 379 kişi ise yaralandı.
Depremin ardından yapılan hasar tespit çalışmalarında 10 bin 694 binanın ağır hasarlı, 102 yapının da acil yıkılması gerektiği tespit edildi. Şehirde 9 bin 500 bina, tespit çalışmalarının ardından yıkıldı.
AA’ya konuşan Elazığ Valisi Ömer Toraman, 2020’deki depremin ardından Elazığ’daki yapı stokunun yenilendiğini ve bu sebeple 6 Şubat’taki depremlerde şehirde ciddi bir yıkımın olmadığını belirtti, “Yaklaşık 11 bine yakın binanın ağır hasarlı olduğunu tespit ettik. Hasar tespit süreci bittikten sonra bunların yıkım süreci başladı. Yıkım oranı olarak yüzde 87 civarındayız. Kentte riskli yapı stokunu ortadan kaldırıyoruz” dedi.
Depremin ardından konut yapımının başladığını anlatan Toraman, “İl merkezinde bin 887 konutun inşaatında sona yaklaşıldı. İlçelerde de biten konutları dahil ettiğimizde 2 bin 255 konutun kurasını çekebilecek duruma geldik” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, önümüzdeki hafta içi Elazığ’da düzenlenecek anahtar teslim törenlerine katılacak.
