LGBTİ+ tanışma ve partnerlik ağı Hornet’e erişim engeline AYM’den hak ihlali kararı 

LGBTİ+ tanışma ve partnerlik ağı Hornet’in internet sitesine 2020 yılında erişim engeli geldi. Anayasa Mahkemesi (AYM) 6 Şubat 2024’te yayımladığı 22 Kasım 2023 tarihli kararla, erişim engelinin ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti. Hornet adına AYM’ye başvuran avukat Kerem Dikmen, kararın emsal teşkil ettiğini söyledi. 

Ankara 8. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2020/5617 sayılı kararıyla 6 Ağustos 2020’de Hornet’in internet sitesine erişim engeli geldi. Bir yıl sonra aynı tarihte Hornet aplikasyonunu Apple’dan indirip kullanan kullanıcılar uygulamaya giremedi. Hornet, Apple kullanıcılarına yolladığı mesajda aplikasyonun “Türk mahkemelerinin kararı sonucu” Apple tarafından kaldırıldığını açıkladı.

Dünyada 35 milyondan fazla kişinin kullandığı LGBTİ+ tanışma ve partnerlik ağı Hornet’in Türkiye’de yaklaşık üç milyon kullanıcısı var. Bu kullanıcılar yaklaşık dört yıldır, erişim engelinin getirilmesiyle birlikte uygulamaya ve internet sitesine girebilmek için farklı yollar kullanıyorlar. Bu yolların başında Apple marka telefondan vazgeçip Android işlemcili telefona geçmek, VPN kullanmak, DNS ayarlarını değiştirmek geliyor. Bu süreçte Apple ve Hornet, Türkiye’deki Apple kullanıcılarının da uygulamayı kullanabilmesi için “Hornet Stories “isimli aplikasyonu çıkarttı. 

“Geç verilmiş bir ihlal kararı

Hornet’e erişim engeli gelmesiyle birlikte durumu fark edip yasal süreci başlattığını belirten avukat Kerem Dikmen, Biz 2021’de AYM’ye başvurumuzu yaptık, AYM başvuruları bir grup olarak birleştirdi. Bu başvuruların bir kısmı 2016’da yapıldı. Bütün olarak değerlendirdiğimizde bence geç verilmiş bir karar. Neden geç diyorum? Çünkü bu uygulamayı kullanan yüz binler, milyonlar var. Sadece Hornet açısından değil o kullanıcıları açısından da bir hak ihlali oluştu.”

AYM’nin hak ihlali kararını Hornet’in de olumlu karşıladığını belirten avukat Kerem Dikmen, şöyle devam etti: “Umarım kararın gereği de yerine getirilir ve kullanıcılar her uygulamaya erişebildiği gibi Hornet uygulamasına da kolaylıkla erişebilirler.”

 “Karar emsal bir karar

Kararın emsal teşkil edeceğini söyleyen Dikmen, “AYM’nin tespit ettiği iki temel mesele var. Birincisi, erişimin neden engellendiğiyle ilgili yeterli izahat yok. İkincisi, ya bu kararlar kesin olarak verildiği için itiraz yolu kapalı- biz o kapsamda değiliz- ya da itiraz eden başvurucuların itirazlarında öne sürdüğü gerekçeler, itirazı inceleyen mahkemelerde yeterince incelenmemiş -biz bu kategorideyiz-. Dolayısıyla itiraz edebileceğiniz bir makam yok. Bu nedenle AYM kararının ilk boyutu ifade özgürlüğü, ikinci boyutu etkili başvuru” diye devam etti. 

Benzer bir aplikasyon olan Grindr’a 2013’ten beri erişim engeli olduğunu hatırlatan Dikmen, bu kararın Grindr için de emsal teşkil edebileceğini söyledi. 

Hornet kullanıcıları ne düşünüyor?

“O süreçte arkadaşlarıma ulaşamayınca güvenliklerinden endişe ettim

İsmini vermek istemeyen bir Hornet kullanıcısı, Android işletim sistemine sahip telefon kullandığını bu nedenle erişim engelinden etkilenmediğini anlattı: “Bir süre boyunca bazı kullanıcılar çevrimdışı oldu. Hornet kullanıcıları bunu çok iyi bilir, çoğu zaman uygulama üzerinden konuşuruz. Süreç içerisinde iletişim bilgilerimizi ve diğer sosyal medya hesaplarımızı birbirimizle paylaşırız. Oradan tanıştığımız arkadaşlarıma ulaşamadım. Bu kadar homofobik ve transfobik bir ülkede başımıza ne zaman ne geleceğini bilmiyoruz. Arkadaşlarıma ulaşamamak çok endişe vericiydi. Sonra öğrendim ki uygulamaya girememişle, erişim engelini de böylece öğrenmiş oldum.

Erişim engelini LGBTİ+’lara yönelik bir “alan daraltma” olarak yorumlayan kullanıcı, “Bir yalnızlaştırma politikası güdülüyor. Ama unutulan bir şey var: Bizi kriminalize etmeye çalıştıkları alanların çok daha ilerisindeyiz. Belli gettoların dışına çıkmayalım istiyorlar ama biz hayatın her alanındayız” dedi.

“Hornet bambaşka bir dünya”

İsminin haberde yer almasını istemeyen bir başka kullanıcı ise uygulamayı şöyle tanıttı: “Erişim engelleri geldiğinde ben uygulamayı önceden indirdiğim için kullanmaya devam edebildim. Hornet’i arkadaşlarla iletişime geçmek için kullanmıyorum ama bunun için kullanan da var. Hornet bambaşka bir dünya, canlı yayın açıp para kazanan da var. Hornet, eşcinsel kimliği gizli olan kişiler için bir arkadaş bulma ve sosyalleşme yeri, sadece bir ‘date’ uygulaması değil. Uygulama ‘Turuncu WhatsApp’ olarak biliniyor, çok sık kullanılıyor. Özellikle seks işçileri çok sık kullanıyor, çünkü onlar için bir müşteri bulma platformu.

Erişim engeli politik bir karar ve bu çok belli” diyen kullanıcı, kararın 2015’ten bu yana süregelen LGBTİ+ karşıtı politikanın devamı niteliğinde olduğunu söyledi. LGBTİ+’ların kamusal alandan arındırılmak istediğini anlatan kullanıcı, “Sosyalleşme pratiklerimizi de kısıtlamaya çalışıyorlar. Bu yalnızlaştıran ve mutsuzluğa sürükleyen bir şey” dedi. 

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.