TÜİK’e göre haziran ayında işsizlik, bir önceki aya göre yüzde 0,7 puan artarak yüzde 9,2’ye yükseldi. Böylece işsiz sayısı 3 milyon 305 bin kişi oldu. İstihdam oranı ise önceki aya göre 0,6 puan azalarak önce aya göre yüzde 49,3 olarak hesaplandı. Türkiye’de istihdam edilenlerin sayısı, haziranda aylık bazda 341 bin kişi azalarak 32 milyon 522 bin oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), haziran ayına ilişkin işgücü istatistiklerini açıkladı. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaş grubunda işsiz sayısı, haziranda bir önceki aya kıyasla 234 bin kişi artarak 3 milyon 305 bin kişi oldu. İşsizlik oranı bir önceki aya göre 0,7 puan yükselişle yüzde 9,2 seviyesinde kaydedilirken geçen yılın aynı ayına göre ise 0,2 puan azaldı.
İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,6, kadınlarda yüzde 12,4 olarak tahmin edildi. Haziran ayında 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı, bir önceki aya göre 1,7 puan artarak yüzde 17,6 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranının erkeklerde yüzde 14,8, kadınlarda ise yüzde 23,2 olduğu hesaplandı. Ayrıca bazı aylara ilişkin işsizlik oranlarında revizyona gidildi.
Haziranda istihdam oranı önceki aya göre 0,6 puan azaldı
Türkiye’de istihdam edilenlerin sayısı, haziranda aylık bazda 341 bin kişi azalarak 32 milyon 522 bin oldu. TÜİK’in açıkladığı haziran ayına ilişkin işgücü istatistiklerine göre mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı, haziranda bir önceki aya göre 341 bin kişilik azalışla 32 milyon 522 bine geriledi. İstihdam oranı ise 0,6 puanlık azalışla yüzde 49,3 olarak kaydedildi. Bu oran erkeklerde yüzde 66,9 iken kadınlarda yüzde 32,1 oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış işgücü, haziran ayında bir önceki aya kıyasla 107 bin kişi azaldı, böylece 35 milyon 827 bin kişi oldu. İşgücüne katılma oranı ise 0,2 puan azalışla yüzde 54,4 olarak kaydedildi. İşgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 72,4 iken kadınlarda yüzde 36,7 olarak hesaplandı.
İstihdam edilenlerden referans döneminde iş başında olanların mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi, haziranda aylık bazda 0,1 saat artarak 44 saat olarak kayıtlara geçti.
Atıl işgücü oranı bir ayda 3,8 puan arttı
Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı, haziranda aylık bazda 3,8 puan artarak yüzde 29,2 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 20,2 iken işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı yüzde 19,5 olarak tahmin edildi.
Eğilmez: “Ekonomi stagflasyona gidiyor”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, sosyal medya hesabından paylaştığı TÜİK’in işsizlik rakamları üzerinden “Sanayi üretimi düşüyor, işsizlik yükseliyor. Ekonomi stagflasyona gidiyor” değerlendirmesinde bulundu.
Cibre: “Her üç kişiden biri işsiz”
Ekonomist İris Cibre de işsizlik oranlarının artmasını “Ekonominin hızla yavaşladığı TÜİK’in işsizlik verilerinde bile gösteriyor kendini” diyerek eleştirdi. Yüzde 29,2 olan atıl işsizliğin geniş tanımlı gerçek işsizlik oranı olduğunu ileri süren Cibre, “Çalışabilir nüfusta her üç kişiden biri işsiz. Beceremediniz, bir senemizi boşa harcadınız, iki belediye kazanmak uğruna insanları sefalete ittiniz” dedi.
Dr. Karaca: “Resmî işsizlik ve atıl işgücü oranı arasında 20 puanlık fark var”
Makroekonomist Dr. Orhan Karaca resmî işsizlik oranının yüzde 9,2, atıl işgücü oranının da yüzde 29,2 olmasına değinerek “Arada 20 puanlık fark var! Resmî işsizlik oranında da önceki aya göre 0,7 puanlık artış var. İşsizliği kısa dönemli ve kalitesiz işlerle düşük göstermek de bir yere kadar. Bakalım nereye kadar” diye tepki gösterdi.
Sönmez: “İşsizlik 10 milyonun üzerinde”
İktisatçı Mustafa Sönmez, oranlardaki artışı “ürkütücü tırmanış” diye değerlendirdi, “Haziranda iş arayan işsiz sayısı 3,3 milyona, işsizlik oranı yüzde 9,2’ye çıktı. İş aramaktan yorgun işsizlerin oranı ise bir ayda dört puan arttı ve yüzde 29,2’ye tırmandı. Sayı 10 milyonun üstünde” dedi.
Sönmez, sadece haziranda 341 bin kişinin işini kaybettiğine dikkat çekerek Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in politikalarıyla işler daraldığını söyledi. İşsiz kalanların 107 bininin eve çekildiğini, 234 bininin ise yeniden iş aramaya koyulduğunu belirten Sönmez, “İş arayan işsiz sayısı 3.3 milyona çıktı. Bunların 1.5 milyonu kadınlardan oluşuyor” dedi.
Soydan: “Siyasi risk arttı”
TÜİK verilerini “Korkulan oldu ve ekonomideki daralma işsizliği artırmaya başladı” diye yorumlayan ekonomist Barış Soydan, “İşsizliğin çift hane yolunda” olduğunu belirtti. Soydan, “Erdoğan’ın asıl dikkat ettiği verinin işsizlik olduğunu ve ekonomi yönetimi için siyasi riskin arttığını düşünüyorum” dedi.
Kara: “Asıl sabır testi şimdi başlıyor”
İktisatçı Hakan Kara ise “Ekonomi yönetimi açısından asıl sabır testi şimdi başlıyor” yorumunda bulundu.
Kubilay: “En boğucu dönemindeyiz”
Ekonomist Murat Kubilay’ın yorumu ise şöyle:
“İşsizliğin Türkiye’deki asıl ölçüsü olan geniş tanımlı işsizlik %29,2’ye çıktı. Bu oran pandemi başındaki Nisan 2020. hariç tüm zamanların en yükseği. Önümüzdeki 6-18 ay bu yüksek oranlar sürecek. Hayat pahalılığı ile birlikte işsizlikle iktisadi buhranın en boğucu dönemindeyiz.”
DİSK: “Geniş tanımlı işsizlik zirvede”
TÜİK’in haziran ayı işsizlik verilerini açıklamasının ardından DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) rapor yayımladı. DİSK-AR’ın hazırladığı raporda, geniş tanımlı işsiz sayısının pandemi döneminden daha fazla olduğu vurgulanarak, son bir ayda 1 milyon 718 bin artarak, 11 milyon 810 bin olduğu belirtildi.
DİSK’in raporunda, “Geniş tanımlı işsizlik zivrede, yüzde 29,2 ve 11 milyon 810 bin” denildi.
DİSK-AR, geniş tanımlı işsiz sayısının son bir yılda 2,7 milyon, son bir ayda ise 1,7 milyon kişi arttığına değindi.
“Son bir yılda geniş tanımlı işsiz sayısı iki milyon 668 bin arttı”
DİSK-AR’ın raporunda şöyle denildi:
“DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Haziran 2024’te 11 milyon 810 bin kişi olarak gerçekleşti. TÜİK’e göre pandemi öncesinde, 2019 Haziran’da yüzde 13,7 olan dar tanımlı işsizlik Haziran 2024’te yüzde 9,2 olarak gerçekleşti. Ancak aynı dönemde geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 19,1’den yüzde 29,2’ye yükseldi. Son bir yılda geniş tanımlı işsiz sayısı iki milyon 668 bin artarak 9,1 milyondan 11,8 milyona yükseldi. Covid-19 salgını sonrası geniş tanımlı işsizlik oranı 10 puan, geniş tanımlı işsiz sayısı ise beş milyon 205 bin kişi arttı.”
Geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 37’ye yükseldi
DİSK-AR’ın raporunda kadın işsizliğinin erkek işsizliğinden daha fazla olduğuna vurgu yapıldı. TÜİK raporunda Haziran 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,6 iken kadınlarda yüzde 12,4 olarak görüldü.
Resmî işsizlerin yaklaşık yüzde 88’i işsizlik ödeneği alamıyor
Raporda, işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması nedeniyle işsizlerin büyük çoğunluğunun yardımlardan faydalanamadığı belirtildi:
“Haziran 2024’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 305 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Haziran 2024 İşsizlik Sigortası Bültenleri verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 377 bin civarındadır. Böylece Haziran 2024’te resmî işsizlerin sadece yüzde 11,4’ü işsizlik ödeneği alabildi. Yaklaşık üç milyon işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 88,6’sının işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor.”
Geniş ve dar tanımlı işsizlik farkı 20 puan
DİSK-AR’ın raporunda geniş ve dar tanımlı işsizlik oranı arasındaki farkın açıldığına değinildi. Raporda, “Dar ve geniş işsizlik arasındaki makasın bu denli açılmasının en önemli nedeni zamana bağlı eksik istihdam sayısı, ümidini kaybedenlerin, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların ve iş arayıp işbaşı yapamayacak olanların sayısındaki artıştır. Böylece dar tanımlı işsizlik sınırlı kalırken geniş tanımlı işsizlik arasındaki fark açılmaktadır” tespiti yapıldı.
Stagflasyon nedir?
Stagflasyon kavramı “stagnasyon” ve “enflasyon” kelimelerinin birleşiminde oluşturulmuş bir ekonomik terimdir. Stagflasyon, yüksek enflasyon, yüksek işsizlik ve ekonomik durgunluğun (stagnation) aynı anda yaşandığı bir ekonomik durumu ifade eder. Normalde, yüksek enflasyonun olduğu bir ekonomide işsizliğin düşük olması beklenir, ancak stagflasyonda bu iki olumsuz durum bir arada ortaya çıkar.
