Son günlerde çocuklara ve gençlere yönelik şantaj, cinsel istismar ve şiddet içerikleriyle gündeme gelen popüler mesajlaşma ve sosyal medya platformu Discord’a erişim engeli geldi. Discord, bu tür suçların önlenmesi amacıyla erişime kapandı. İfade Özgürlüğü Derneği’nin kurucularından Prof. Dr. Yaman Akdeniz ve NewsLab Türkiye Direktörü Dr. Sarphan Uzunoğlu, Medyascope’a erişim engelini değerlendirdi.
Discord, Amerika merkezli, anında mesajlaşma, sesli ve görüntülü konuşma, içerik paylaşılabilen bir uygulama. Kullanıcılar uygulama içinde kurulan “sunucular” sayesinde kendi topluluklarını oluşturuyor ve paylaşım yapıyor.
Discord neden gündeme geldi?
Semih Çelik’in İkbal Uzuner ve Ayşenur Halil isimli iki genç kızı 4 Ekim’de öldürmesinin ardından Discord, Türkiye’de de gündeme geldi. Çünkü, Çelik’in Discord’da bir Incel (Involuntarycelibate/İstemsiz Bekarlık Projesi) grubuna üye olduğu ortaya çıktı.
Cinayetin ardından Discord’da suç unsuru içeren paylaşım ve grupları sosyal medya kullanıcıları teşhir etti. Bazı grupların suça özendirdiği bildirildi. Çocuklar ve gençler için şantaj ve istismar iddiaları gündeme geldi. Bu durum, kamuoyunda büyük bir tepki yarattı.
Ardından, Adalet Bakanı, 9 Ekim’de X hesabından paylaşım yaptı. Tunç, Discord’un erişime engellendiğini duyurdu. Erişim engeli, “Çocukların cinsel istismarı ve müstehcenlik suçlarının işlendiğine dair yeterli şüphenin bulunması” gerekçesiyle getirildi.
Dün, (8 Ekim) Rusya da benzer bir karar aldı. Rusya, uygunsuz içeriklerin kaldırılmaması üzerine erişim engeli getirdi. Bu olaylar, dijital platformların denetimi üzerine önemli tartışmalar başlattı.
Yaman Akdeniz ve Sarphan Uzunoğlu: “Kapatmak çözüm değil”
İfade Özgürlüğü Derneği’nin kurucularından Prof. Dr. Yaman Akdeniz ve NewsLab Türkiye Direktörü Dr. Sarphan Uzunoğlu, Discord’un kapatılmasının toplumsal sorunları çözmeyeceği konusunda hemfikir. Uzunoğlu ve Akdeniz, platformların yasaklanması yerine, topluluklar ve kullanıcıların neden olduğu sorunlara odaklanılması gerektiğini savunuyor.
Akdeniz, yasaklama zihniyetinin demokratik bir çözüm olmadığını belirterek, “Bir platformu kapatmak sorunu çözmüyor. O platform VPN gibi yöntemlerle hâlâ erişilebilir durumda. Böylece yasal kullanımı da engelliyorsunuz” diye konuştu. Uzunoğlu da benzer şekilde, “Discord’da yapılanlar, yarın başka platformlarda yapılabilir. Sorun platformların kendisinde değil, bu platformları kullanan topluluklardadır” dedi.
Her iki isim, platformların hassas konulardaki yasal sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini belirtti. İkili, esas çözümün suç işleyen topluluklar ve veri açıklarıyla mücadelede yattığını vurguladı. Akdeniz ve Uzunoğlu, platform kapatmalarının geçici etkiler yarattığını vurguladı. Uzmanlara göre asıl çözüm, toplulukların kontrolü ve etkin yaptırımlar.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Demokratik toplumlarda kabul edilemez”
Akdeniz, yasaklama zihniyeti ile toplumsal sorunların çözülemeyeceğini belirtti. Instagram’ın kapatıldığı dönemde kullanıcıların maddi ve manevi zarar gördüğünü hatırlatarak, Discord’a getirilen yasağın “incel” sorununu çözmeyeceğini söyledi. Akdeniz, platformları kapatmanın Türkiye’nin itibarına da zarar verdiğini şu sözlerle anlattı:
“Bu şekilde problemi tamamen yer altına itiyorsunuz. Bunu yaparken yasal kullanımı da engelliyorsunuz. Sorunlar elbette ki var. Ama o sorunların çözümü bu platformların engellenmesi değil. ‘İncel’ sorunu dün ortaya çıkmadı. Dünya genelinde, özellikle pandemi döneminde daha görünür oldular. Yurtdışında daha görünürlerdi. Ama Türkiye’de de vardılar. Şimdi ben Discord kullanıyorsam, ben de mi zan altındayım?”
“Mesele platform değil, topluluklar”
Uzunoğlu, Discord’un kapatılmasının platformlarla devlet arasındaki politik tartışmaların bir devamı olduğunu belirtti. Verilerin istismar edilmesinin platformun sorumluluğu olduğunu vurguladı. Ayrıca Uzunoğlu, Discord’u kapatmanın aceleyle alınmış bir tedbir olduğunu söyledi.
Uzunoğlu, “İstismar gibi konularda logların ve kullanıcı verisinin paylaşımına dair evrensel standartlar var. Discord, bu konuda gönüllü olmadıysa, kararın bu kitleleri durdurmakta etkili olmasa da suçun gerçekleşmesini engelleme mantığı taşır” diye devam etti.
Bu tarz grupların her geçtikleri platformda popülasyon kaybı yaşayacağını ve bunun suçun engellenmesine olumlu katkı sağlayacağını belirten Uzunoğlu, “Birçok insan, ortak iletişim kanallarının kapanmış haline uyandı. Mesele platform değil, topluluklarla ilgili. Bu durum, geçmişteki politik yasaklamalarla aynı sınıfta tutulmamalı” diye konuştu.
Discord’un kapatılmasına sosyal medya tepkisi
Discord’un kapatılmasının ardından, platformu iş, eğitim ve ticari amaçlarla kullananlar tepkilerini dile getirdi. Kullanıcılar, bu kararın yanlış ve haksız olduğunu vurguladı. İletişim ve işbirliği için büyük önem taşıyan bu platformun kapatılmasının birçok projeyi olumsuz etkileyeceğini belirttiler. Kullanıcılar, eğitim alanında yürütülen derslerin ve ticari görüşmelerin nasıl etkileneceği konusunda endişeliler. Alternatif iletişim yollarının yetersiz kalabileceğini belirten kullanıcılar, platformun yeniden erişime açılması için çağrıda bulundu.
