2015’ten bu yana Kanada’da başbakanlık görevini yürüten Justin Trudeau’nun 9 sene sonra görevi bırakmaya karar vermesinin ardından Liberal Parti’deki liderlik yarışının kazananı Mark Carney oldu. Mark Carney, ülkenin 24. başbakanı olarak yemin etti. Peki Mark Carney kimdir? Karşı karşıya olduğu zorluklar neler?
Kanada’nın yeni başbakanı olmaya hazırlanan Mark Carney, kariyeri boyunca krizleri yönetmesiyle tanınan bir isim. İki farklı merkez bankasında başkanlık yapan ilk lider olarak dikkat çeken Carney, şimdi Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump yönetimiyle karşı karşıya gelen Kanada ekonomisini yönlendirmek gibi belki de en büyük sınavıyla karşı karşıya.
Ekonomi ve finans alanındaki başarıları, Justin Trudeau’nun liderlikten çekilmesinin ardından Liberal Parti içinde hızlı yükselişini sağladı. Siyasete uzak bir geçmişe sahip olması, halkla bağlantı kurma konusunda bazı zorluklar yaşamasına neden olabilir.
Finans dünyasından siyasete
Harvard ve Oxford mezunu olan Carney, kariyerine Goldman Sachs’ta yatırım bankacısı olarak başladı. Burada New York, Londra, Tokyo ve Toronto gibi finans merkezlerinde görev yaptı. Daha sonra Kanada Merkez Bankası’na katılan Carney, 2008’de küresel finans krizini yönetirken aldığı kararlarla büyük övgü topladı.
Merkez Bankası başkanlığı döneminde faiz oranlarını uzun süre düşük tutacağını açıkça ilan eden ve bu stratejiyle piyasalara güven aşılayan Carney, bu başarısının ardından 2013 yılında Bank of England’a geçerek üç yüzyıllık İngiltere Merkez Bankası tarihinde başkanlık yapan ilk yabancı oldu.
İngiltere’deki görevi sırasında Brexit sürecinin ekonomik etkileriyle mücadele etti ve o dönemde “yüksek profilli bir kriz yöneticisi” olarak tanımlandı. Brexit karşıtı görüşleri nedeniyle “korku projesinin baş rahibi” olarak eleştirilmişti.
2020’de Bank of England’dan ayrıldıktan sonra Birleşmiş Milletler’de iklim finansmanı ve sürdürülebilir ekonomi üzerine çalışmalar yürüttü. Carney’nin, “karbon vergisi” ve yeşil dönüşüm politikaları gibi konulara olan ilgisi, Kanada’da muhafazakâr kesimler tarafından eleştirildi.
Siyasette nasıl yükseldi?
2015’ten bu yana başbakanlık görevini yürüten Justin Trudeau’nun görevden çekilme kararı, Kanada’da siyasi dengeleri değiştirdi. Liberal Parti içindeki liderlik yarışında Mark Carney, oyların yüzde 86’sını alarak rakiplerini geride bıraktı ve Trudeau’nun halefi oldu.
Parti lideri olarak yaptığı ilk konuşmada Carney, Kanada’nın “karanlık günlerden geçtiğini” ve özellikle Trump yönetiminin Kanada üzerindeki ekonomik tehditlerinin büyük bir kriz yarattığını” vurguladı.
Carney, Trump’ın Kanada’ya yönelik tarifelerini ve baskılarını “en büyük nesil krizlerinden biri” olarak tanımlayarak, sert bir duruş sergiledi:
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Kanada hiçbir zaman, hiçbir şekilde Amerika’nın bir parçası olmayacak. Amerikalılar kaynaklarımızı, suyumuzu, topraklarımızı istiyor. Eğer bunu başarırlarsa, bizim yaşam şeklimizi yok edebilirler.”
Trump’a karşı nasıl duracak?
Carney’nin ekonomi alanındaki deneyimi, onun en büyük avantajlarından biri olarak görülüyor. Trump’ın ticaret politikalarına karşı “dolar bazında misilleme yapacaklarını” ve Kanada’nın ticaret ilişkilerini çeşitlendirmesi gerektiğini savunuyor.
“Trump Kanada’nın pes edeceğini düşünüyor. Ama bir zorbanın karşısında dik duracağız, geri adım atmayacağız” diyen Carney, Kanada ekonomisinin Trump yönetiminin baskılarına boyun eğmemesi gerektiğini görüşünde.
Karşı karşıya olduğu zorluklar neler?
Carney’nin önünde bazı engeller de bulunuyor. Hiçbir zaman milletvekili veya bakan olmamış olması, halkla doğrudan iletişim kurma konusunda yetersiz kalabileceği yorumlarına neden oluyor.
McGill Üniversitesi Kanada Çalışmaları Enstitüsü Direktörü Daniel Beland, Carney’i “teknokrat bir lider” olarak tanımlıyor:
“Carney, genellikle karizmatik biri olarak görülmüyor. Ama şu an Kanada halkı, Trump’ın saldırıları karşısında krizleri yönetebilecek sağlam bir lidere ihtiyaç duyuyor.”
Ancak bu durum, muhalefetteki Muhafazakâr Parti’nin eline de koz verebilir. Muhafazakâr lider Pierre Poilievre, Carney’i “halktan kopuk bir elit” olarak lanse etmeye çalışıyor ve onun günlük hayatın gerçeklerinden uzak bir banker olduğunu iddia ediyor.
Carney, Trudeau’nun istifasının ardından azınlık hükümetinin başına geçecek. Ülkede bir sonraki genel seçim 20 Ekim 2025’ten önce yapılmak zorunda. Muhalefetin erken seçim için baskı yapması ya da Carney’nin kendisinin bir seçim çağrısı yapması ihtimali yüksek.
Kamuoyu yoklamaları, şu an Muhafazakâr Parti’nin seçimleri kazanmaya daha yakın olduğunu gösteriyor. Ancak Carney, ekonomide istikrar sağlayabilirse, Liberaller için yeniden bir toparlanma şansı doğabilir.
Mark Carney, Kanada tarihinde eşi benzeri olmayan bir profil çiziyor: İki büyük merkez bankasının başında bulunmuş bir teknokrat ve siyasi deneyimi olmadan başbakanlık koltuğuna oturacak bir isim.
Trump yönetiminin ticaret tehditleri, Kanada ekonomisinde belirsizlik, yaklaşan seçimler ve siyasi tecrübe eksikliği, onun karşılaşacağı en büyük sınavlar olacak.
Carney’nin başbakan olarak başarısı, halkla bağ kurma yeteneğine ve ülkeyi Trump’ın ticari saldırıları karşısında nasıl yönlendirdiğine bağlı olacak.
