TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Diyarbakır’daki Sivil Toplum Buluşması’nda “yeni çözüm sürecinin başarısı için Kürt’ün hukukunu, onurunu ve Türk’ün gururunu korumanın şart olduğunu” vurguladı. Kurtulmuş, 50 yıllık terör döneminin Türkiye’ye 2 trilyon dolar maliyeti olduğunu belirterek “Bir daha o acılar yaşanmasın diye önümüzdeki döneme bakıyoruz” dedi.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Diyarbakır’da Sivil Toplum Buluşması’nda yaptığı konuşmada yeni çözüm sürecinin temel ilkelerini ortaya koydu. Kurtulmuş, sürecin başarılı olması için “altın anahtar”ın Kürt’ün hukuku ve onuruyla Türk’ün gururunu birlikte korumak olduğunu söyledi.
Toplantıya Diyarbakır Valisi Murat Zorluoğlu, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Ayşe Serra Bucak, AKP Grup Başkanvekili Abdulhamit Gül, DEM Parti Diyarbakır Milletvekilleri Osman Cengiz Çandar ve Saliha Aydeniz, HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu ile Diyarbakır Anneleri ve Barış Anneleri katıldı.
“Bölge halkı umutlu ve sevinçli”
Kurtulmuş konuşmasına Diyarbakır sokaklarında gördüğü tabloyu anlatarak başladı, “Bugün Diyarbakır’da sokaklarda dolaştığımızda insanların gözünün içine baktığımızda fevkalade ciddi bir umut, hatta bir sevinç olduğunu gördük” dedi.
TBMM Başkanı, silahların sonsuza kadar sustuğu, sadece esenlik, barış ve kardeşliğin konuşulduğu bir döneme girilmesi temennisinde bulundu. Kurtulmuş, gelecek nesillere daha iyi bir Türkiye ve Diyarbakır bırakmanın hedeflendiğini vurguladı.
“Dünya kırılma noktasından geçiyor”
İnsanlık tarihinin en önemli kırılma noktalarından birinden geçildiğine dikkat çeken Kurtulmuş, dünyanın büyük güçlerinin mücadele alanının yine bu coğrafya olduğunu söyledi. Balkanlar’dan Akdeniz’e, Orta Doğu’dan Afrika’nın içlerine kadar uzanan hilal bölgesinde her gün farklı olaylar yaşandığını anlattı.
“İkinci Sykes-Picot ile yeniden bu coğrafya kendi iç çatışmalarıyla, iç kavgalarıyla, bölünmeleriyle uzun yıllar harcasın ve heba etsin isteniyor” diyen Kurtulmuş, bir asır önce Sykes-Picot ile çizilen sınırların tekrar değiştirilmek istendiğini ifade etti.
“Terörün maliyeti 2 trilyon dolar”
Türkiye’nin yaklaşık 50 yılına mal olan silahlı çatışma ve terör döneminin çok ağır bedeller ödettirdiğini anlatan Kurtulmuş, rakamları da açıkladı. 2013 yılında bir grup üniversite öğretim üyesiyle yaptıkları çalışmada alternatif maliyetlerle birlikte 1,3 trilyon dolar bulunan rakamın bugün en azından 2 trilyon dolara ulaştığını söyledi.
“Böyle büyük bir maliyeti Kürt de ödedi, Türk de ödedi, Sünni de ödedi, Alevi de ödedi. Türkiye’nin 86 milyon yurttaşının tamamı ödedi” diyen Kurtulmuş, bu maliyetin gelecek nesillerin payından alınan hususlarla ödendiğini belirtti.
11 siyasi parti ortak mesai yaptı
TBMM’de 5 siyasi parti grubu ve grubu bulunmayan 6 parti olmak üzere toplam 11 farklı siyasi partinin bir araya gelerek sürekli mesai harcadığını bildiren Kurtulmuş, 5 Ağustos’tan itibaren 15 farklı oturum düzenlediklerini açıkladı.
Toplumun farklı kesimlerinden insanlar dinlediklerini, 16 STK temsilcisinin Diyarbakır merkezli kuruluşlar vasıtasıyla dinlendiğini anlattı. Kurtulmuş, herkesın kendi bulunduğu yerden ve kendi anlayışı çerçevesinde konuştuğunu, saygıyla dinlendiğini ifade etti, “Bir tek kişi bile ‘artık barış olmasın, savaşlar durmasın, bu terör bitmesin’ diye bir teklif getirmedi. Herkes terörün bitmesini, silahların susmasını, kardeşliğin hakim olmasını istedi” dedi.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
“Türkiye bir yılda 6-7 yıllık süreci tamamladı”
Komisyon öncesi ve sırasında dünyadaki birçok çatışma çözümü örneğini yakından incelediklerini söyleyen Kurtulmuş, önemli bir tespitte bulundu. Devletlerle örgütler arasındaki çatışmaların bitirildiği çözüm süreçlerinde ortalama 6-7 yılda, bazılarında daha uzun sürede gelinen noktaya Türkiye’nin Ekim 2024’ten itibaren bir yılı aşmadan geldiğini vurguladı.
Parlamentoda bu konuyla ilgili bir komisyonun oluşmasını ve komisyonun bir tanesi hariç bütün partilerin ortak iradesiyle oluşmasını fevkalade değerli bulduğunu belirten Kurtulmuş, daha dikkatli ve titiz olunması gereken bir sürece girildiğini açıkladı.
“İdeolojik saplantılar değil ortak gelecek”
İdeolojik saplantılarla yol alınamayacağının 50 senedir görüldüğünü belirten Kurtulmuş, ideolojik saplantıların labirentlerinde dolaşmanın çıkmaz olduğunun tecrübeyle dendiğini söyledi. Ortak bir geleceğin nasıl inşa edilebileceği üzerinde durulması gerektiğini vurgulayan Kurtulmuş, Diyarbakır’ın Ortadoğu’nun merkez şehirlerinden biri haline nasıl getirilebileceğini sordu.
“Tek tipleştirme değil farklılıklar zenginliktir”
Herkesin kendine has bir düşüncesi, inancı, yürüyüşü ve hayat tarzı olduğunu belirten Kurtulmuş, kendi düşüncelerinin ne kadar önemliyse katılınmayan düşüncelerin de o kadar önemli olduğunu bilerek hareket edilmesi gerektiğini söyledi.
“Tek tipleştirmenin yerine zenginliklerimizi, farklılıklarımızı zenginlik olarak görmeyi başaracağız” diyen Kurtulmuş, yolun bu istikamette sürdürülmesiyle çok daha ileri noktalara ulaşılacağını belirtti.
Komisyon 138 STK ve kanaat önderini dinledi
Komisyon çalışmalarının meselenin tamamı olmadığını belirten Kurtulmuş, şimdiye kadar alınan 3 kararın ittifakla alındığını söyledi. Bu kararın da ittifakla alınarak yapılacak işlerin TBMM Genel Kurulu’na tavsiye olarak havale edileceğini bildirdi.
Meselenin bir hukuk, bir siyaset ve bir de sosyoloji tarafı olduğunu belirten Kurtulmuş, işin sosyoloji tarafının da eşzamanlı yürütülmesi gerektiğini vurguladı. Komisyon çalışmalarında yaklaşık 138 STK ve kanaat önderinin dinlendiğini açıklayan Kurtulmuş, toplumun bu sürecin yanında yer alarak ortaklaşmayı sağlaması gerektiğini söyledi.
Toplantı daha sonra basına kapalı devam etti.
