Dün akşam saatlerinde önce ABD Büyükelçiliği, Türkiye’den yapılan vize başvurularını süresiz olarak durduğunu açıkladı. Ardından da Türkiye aynı kararı ABD vatandaşları için aldı. Alınan bu kararların siyasi etkileri kadar ekonomik etkileri de ilk andan itibaren gündemin birinci maddesi oldu. Söz konusu gelişmeler ekonomide ilk olarak finansal piyasaları vurdu. Türk lirasında ve BİST100’de sert düşüşler yaşanırken faizler yükseldi.
Asya piyasalarının açılmasıyla birlikte dolar/TL kuru 3,85, euro/TL 4,5211’lere ulaşsa da likiditenin düşük olduğu için gözler Türkiye’deki piyasaların açılmasına odaklandı. Türkiye’de piyasaların açılmasıyla birlikte dolar/TL 3,70’in, euro/TL 4,35’in üzerinde işlem gördü. ABD’ye vizelerin askıya alınmasının ardından döviz sepeti en yüksek 4,0746’yı gördü.
10 yıl vadeli tahvilin faizi açılışta 17 baz puan artışla % 11.26’ya çıktı. Kur ve faiz cephesinde bunlar yaşanırken BİST100 de vize krizinden nasibini aldı.
Borsa 100 binin altını gördü
BİST100 endeksi güne %3,66 düşüşle 100 bin 324 puanla başladıktan sonra kısa süre içerisinde kayıplarını artırdı ve 100 binin altına geriledi. BİST100’deki sert düşüşe öncelik eden hisseler arasında %11’lik düşüşle THY ve Pegasus ile %8,5’lik düşüşle Halkbank yer aldı. Bu açılış aynı zamanda 15 Temmuz darbe girişiminden sonra BİST100’ün yaşadığı en sert düşüş olarak tarihe geçti. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) ekim vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontrat, haftaya yaklaşık yüzde 2 düşüşle başladı. Ekim vadeli endeks kontratı, açılışta en düşük 124.300 puanı görmesinin ardından önceki kapanışın 2.700 puan altında 125.700 seviyesinde dengelendi.
Şirketlerin borcu bir gecede 25 milyar TL arttı
Vize krizi ile birlikte %2,5 değer kaybeden TL en çok dolar cinsinden borcu olan şirketleri etkiledi. 215 milyar dolar net açığı olan şirketler bir gecede TL’nin yaşadığı değer kaybıyla 25 milyar TL zarar ettiler.
TCMB’den açıklama
Vize kriziyle birlikte döviz piyasalarında yaşanan sert hareketlerden sonra Merkez Bankası’ndan açıklama geldi. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Murat Uysal, sistemde döviz likiditesi anlamında bir sıkıntı olmadığını, piyasaları yakından takip ettiklerini söyledi.
Uysal’ın Reuters’a yaptığı açıklamanın öne çıkan başlıkları:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
- Swap piyasasında TL pozisyon alan bazı yatırımcıların bir miktar pozisyon ayarlama eğiliminde oldukları görülüyor, jeopolitik endişelerden kaynaklı geçici bir etki olabilir, yakından takip ediyoruz
- Sistemde döviz likiditesi ile ilgili herhangi bir sıkıntı bulunmuyor
- Mevcut durumda reel kur seviyesi açısından baktığımızda TL zaten oldukça zayıf ve rekabetçi seviyelerde
TÜSİAD: “Anlaşmazlıkların hızlı bir şekilde çözülmesi öncelikli beklentimizdir”
TÜSİAD bugün sabah saatlerinde konuyla ilgili yaptığı açıklamada sorunun hızlı bir şekilde çözülmesini istediklerini belirtti.
Açıklamada şu görüşlere yer verildi:
“ABD’nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yönelik seyahat vizesi işlemlerini durdurması kararı, son derece talihsiz bir gelişmedir.
Türkiye ile ABD, siyasal, ekonomik ve tarihi açıdan güçlü ve köklü bağlara sahiptir. NATO müttefikliği çerçevesinde bölgesel ve küresel istikrar açısından iki ülke ilişkileri belirleyicidir.
Dün gece başlayan vize krizini itidal içinde çözecek diplomatik süreçler bir an evvel başlatılmalıdır. Uluslararası ilişkilerde müttefik ülkeler arasında, belirli konular üzerinde anlaşmazlık ya da öncelik farklılıklarının bulunması doğaldır. Ancak bu anlaşmazlık ve farklılıklar, sağduyulu diplomasi ile çözüme kavuşturulmalıdır.
ABD Büyükelçiliği tarafından alınan bu karar ve mütekabiliyet ilkesinin doğurduğu sonuçlar çerçevesinde, iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların esas sorumlusu olmayan vatandaşlar ve de ülkeler arasındaki ekonomik, sosyal, kültürel ve akademik ilişkiler zarar görecektir.
Bu krizin ikili ilişkilerin temellerini sarsmadan, karşılıklı güven ve yapıcı diyalog eşliğinde hafifletilmesi, akabinde de yaşanan anlaşmazlıkların hızlı bir şekilde çözülmesi öncelikli beklentimizdir.”
