Tahran Emniyet Müdürü Tuğgeneral Hüseyin Rahimi bundan böyle İslami yasalara uygun olmayan kılık-kıyafetle karşılaşıldığında cezalandırılmaya gidilmeyeceğini açıkladı. Bunun yerine kadınlar danışma merkezlerine yönlendirilecek ve İslami yasalar hakkında bilgi almaları beklenecek. İran’da kadınların İslami yasalara uygun giyinmemesi bad-hijab (Kötü kapanma) olarak adlandırılıyor.
Tahran’da danışma merkezleri
Emniyet müdürü Hüseyin Rahimi sadece Tahran’da 100’den fazla danışma merkezi olduğunu belirtiyor. Rahimi şimdiden buralarda 7913 kadının bu konuda eğitim aldırıldığını belirtti. Sayılar çok net değil ancak kaynaklara göre sadece 2015 yılının ikinci döneminde 40 bin bad-hijab vakası kaydedildiği söyleniyor.
Tahran emniyet müdürü Tuğgeneral Hüseyin Rahimi
İran’da kadınlar en çok kendi araçlarının içerisinde İslami normların dışında hareket ediyorlar. Bad-hijab durumu ile karşılaşan ahlak polisinin cezalandırma yöntemi son zamanlarda genelde para cezası ya da aracın çekilmesi oluyordu. Ancak özellike Tahran dışında, bad-hijab sebebiyle sokakta siviller tarafından birçok kadına karşı taciz ve yüzlerine asit atılması vakaları yaşanıyor.
1979 sonrası İran’da gündelik hayat
İran 1979 yılında gerçekleşen İslam devriminden sonra özellikle kadınlara karşı ayrımcı yasalar çıkarmasıyla biliniyor.Kadınların zorunlu olarak örtünmelerini gerektiren yasalardan sonra gündelik hayatta da kadınların giyim ve tavırları ahlak polisleri nezdinde denetlenmekte.
1990’lı yıllar ile birlikte kadınların ve toplumun diğer kesimlerinin İslami rejime tepkisinin artışı neticesinde, İslam’ı yasaları ve demokratik kurum ve kültürü birleştirmeyi savunan reformist Hatemi hükümeti göreve gelmişti. 1997-2005 arasında görevde kalan Hatemi yönetiminde özellikle Tahran’da kadınlar, gençler ve aydınlar daha rahat bir gündelik hayata geçiş yapmıştı. Ancak 2005’te radikallerden sayılan ve Tahran eski belediye başkanı olan Mahmud Ahmedinejad’ın Cumhurbaşkanı seçilmesiyle gündelik hayat ve şehirler yine muhafazakar politikalara terk edilmişti.
Radikaller ve Ilımlılar arasındaki mücadele
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Öte yandan, reformist Ruhani’nin 2013’te yönetime gelmesinin ardından şehirlerde tekrar bir yumuşama bekleniyordu. İran’da rejim içerisinde radikal (muhafazakârlar) ve ılımlılar (reformistler) arasında bir çekişme yaşandığı biliniyor. Ruhani 2015 yılında katıldığı bir polis konferansında “Allah’ın emirlerini polisler zorla uygulatamaz” demiş ve muhafazakâr kamp tarafından yoğun bir şekilde eleştirilmişti. Ancak İran’da cumhurbaşkanlığı makamının yetkileri oldukça dar. Bunun üzerinde yer alan ve devasa bir yetkisi olan dini lider Ali Hamaney son kararları veriyor. Hamaney ise muhafazakar kampın ve İran’da İslami rejimin en önemli temsilcisi. Bu durum ahlak polislerinin durumu üzerinde de bir çatışma yaratıyor.
İran’da ahlak polisleri üzerinde iktidar mücadelesi
İran’da yasa uygulayıcı polisler kuvveti adı verilen polis kuvvetlerinin toplam 60.000 üyesi bulunmakta. Geçtiğimiz Nisan ayında Tahran Emniyet Müdürü olan Tuğğgeneral Hüseyin Sajednia, 7000 ahlak polisinin gizli bir şekilde Tahran sokaklarında bad-hijab durumunu tespit etmek ve raporlamak için göreve hazır olduğunu açıklamıştı. Ancak Ağustos ayında bu göreve Tuğgeneral Hüseyin Rahimi atandı.
Rahimi daha önce ayrılıkçı hareketlerin de sıklıkla cereyan ettiği Beluçistan bölgesinin emniyet müdürüydü. Dini liderin de onayıyla Tahran emniyet müdürü oldu. Bu durumda bad-hijab ile ilgili iki ihtimal söz konusu olduğu konuşuluyor. Birinci ihtimal reformist-radikaller çatışmasında reformistler öne geçmiş olabilir. İkincisi ise Ali Hamaney zımni olarak yumuşamaya bu atamayla izin vermiş olabilir. İran yakın tarihini bilenler için ilk seçenek daha gerçekçi duruyor.
