El Pais’in haberine göre, şubat ayında referanduma sunulacak yeni Küba Anayasası’nın 224 maddesinden tek bir tanesi, Madde 68, bütün dikkati üzerine toplamış durumda. Zira 68. Madde, kilise ve ada toplumunun üzerinde hararetli tartışmalar yürüttüğü eşcinsel evliliğe izin veriyor. Görüşler çok geniş bir yelpazede envaiçeşit: LGBTİ’ler tarihi bir başarının bir adım uzakta olduğunu düşünürken konuya eleştirel yaklaşanlar yasanın pratikte bir şey değiştirmeyeceği fikrini taşıyor. Bazıları insan haklarına ilişkin bir konunun referanduma götürülmesinden şikâyet ederken farklı kiliselere bağlı pek çok insan “doğanın kurallarından bir sapma” olarak değerlendirdikleri eşcinsel evliliğe karşı alarma geçmiş durumda.
Cinsiyet belirtmeden “iki kişi arasındaki birleşme” olarak formüle edilen eşitlikçi evlilik, anayasanın getirdiği tek yenilik değil: Özel mülkiyet, yabancı yatırım, başkanlık süresinin sınırlanması diğer değişikliklerden. Fakat yasanın formüle ediliş biçimi bile başlı başına 60’lı yıllarda eşcinselleri “yeniden eğitim” kamplarına gönderen bir rejim için tartışmalı bir konu.
LGBTİ mücadelesine verdiği destekle ünlü olan, Raul Castro’nun kızı Mariela Castro’nun başında olduğu Ulusal Cinsel Eğitim Merkezi’nden Manuel Vázquez yasayı “LGBTİ haklarının saldırı altında olduğu ve cinsiyet şiddetinin gittikçe arttığı güncel Latin Amerika koşullarında olumlu bir adım” olarak değerlendiriyor. Vázquez’e göre bu yasa ile Küba toplumunda farklılıklar koruma altına alınıp, ülkedeki kapsayıcılık artacak.
“Hükümetin toplumsal bir grubun meşruiyetini ve haklarını tanıması başlı başına bir ilerleme”
Sevincini gizleyemeyen LGBTİ hakları savunucusu Susana Hernández yasaya olan muhalefetin farkında olduğunu not ederek şunları dile getiriyor: “Hükümet toplumsal bir grubun meşruiyetini ve haklarını tanıyor; bu bile başlı başına bir ilerleme. Fakat Küba cinsiyetçi ve ataerkil bir toplum olmaya devam ediyor ve mecliste hala üstesinden gelinmeyi bekleyen bir grup var. İnsan haklarına dair bir maddenin oylamaya sunulmaması gerekirdi; oylamaya sunmak, başta Evanjelistler olmak üzere bazı kiliselerin şiddetli kampanyaları sebebiyle riskli. Fakat bazı maddeleri onaylıyor olmasak da bu anayasayı kurtarmak lazım.”
Aynı zamanda LGBTİ hakları savunucusu ve Küba Komünist Partisi üyesi olan Francisco Rodríguez Cruz, Komünist Parti’nin 2012’de “cinsel yönelim nedeniyle ayrımcılığa karşı olduğunu açıkladığını” hatırlatıyor: “Bu adımlar olmadan buraya kadar gelemezdik. Toplumun bir kesiminin direnmesine rağmen devletin ortaya koyduğu irade açık. Başkan eşitlikçi evliliği destekledi, ülke yönetiminde samimi bir inanç görülüyor.” Cruz şakayla karışık “Eşcinsel evliliğe karşı çıkan Evanjelist yoldaşlar var. Başka konular yerine benim kiminle evleneceğimle meşgul olmaları onur verici” diyor.
Evanjelist kiliselerin tepkisi
Hak savunucularının karşısındaki en muhtemel tepki, Evanjelistlerden geliyor. Metodist bir kilisenin ön cephesinde asılı iki pankartta “Aile Tanrı’nın yarattığı gibidir. Evlilik erkek + kadın” yazıyor. Kilise görevlisi ise şunları söylüyor: “Başka açıklamaya gerek var mı? Gerisi safsata.”
Rahip yardımcısı Esbán Prado, “48 ve 60. maddelerdeki çeşitli paragrafların kaldırılmasını istiyoruz. Çünkü devlet, yaratılışın doğasına uygun olarak heteroseksüel ve tek eşli çiftleri desteklemeli. Oylamaya sunulan metin bizim taleplerimizi karşılamazsa ya hayır diyeceğiz ya da seçimlere katılmayacağız” diyor. Ülke genelinde 4 bin ibadethanesi olan ve gittikçe büyüdüğünü iddia eden Baptist “ordusu” sürece çelme takma tehdidinde bulunuyor: “1976’dakinden daha çok hayır oyu ya da çekimser oy olacak.”
Gökkuşağı renkleri, diğer maddelerin gri rengi ve kendi içinde eşcinsel evlilik, devletin eğitimdeki tekeli ve “yabancı bir akım olarak cinsiyet ideolojisi” gibi pek çok konuda ayrışan Katolik Kilisesi’nin moru üzerine düşüyor. Resmi söylemde yeni maddelere karşı çıkan bazı rahipler özel konuşmalarda tonlarını yumuşatarak daha uzlaşmacı olabiliyor. Havana’da merkezi bir kilisenin rahibi şunları söylüyor: “Hepsi görüntüden ibaret. Anayasa bir siyasi partinin ideolojisinin yansıması olmaya devam ediyor. Ancak kilisede yaptığımız sadece böyle eşcinsel evlilik gibi etik konular hakkında atılan yemleri ısırmak. Kadın ve erkek arasındaki evliliği ve kürtaj konusunda hayatı savunduğumuz açık, fakat neden gündelik hayatları, yiyecek ekmeği olmayan ailelerin hayatlarını savunmuyoruz?”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
