Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Kosova’da komşuların birlikte kahve içmediği kasaba: Bujanovac

BBC’de yer alan habere göre, Kosova sınırındaki Sırp kasabası Bujanovac’ta nerede kahve içeceğiniz, hangi etnik gruptan olduğunuza bağlı.

Arnavut Valon Arifi “Arnavutlar ve Sırplar aynı bara gitmezler” diyor.

Kasaba nüfusunun çoğu Sırp, fakat Arnavutlar kasabanın geniş sınırları içinde çoğunluğu oluşturuyor. İşte tam da bu yüzden Presevo Vadisi, Sırbistan ve Kosova arasındaki düşmanlığı bitirecek bir takasın parçası olabilir mi?

Valon Arifi “[Burada insanlar] ancak birlikte iş yapıyorlarsa oturup birlikte kahve içerler” diyor, “Arkadaş gibi içmek mi? Asla!”

Ve eğer Bujanovac’ta “yanlış” bir kafeye oturup bir espresso söylerseniz, mesajı hemen alırsınız: “İnternet şifresini okuyabilirsiniz. Muhtemelen ‘Arnavutlar burada istenmiyor’ gibi bir şeydir. Ve Arnavut barlarında da Sırplara dair benzer bir şeydir.”

Toprak takası çözüm olabilir mi?

Etnik bölünme Sırbistan’ın yoksul köşelerinden Presevo Vadisi’nde hayati önemde bir konu. Nerede yaşadığınız, çocuklarınızın hangi okula gittiği, diliniz ve camiye mi yoksa kiliseye mi gittiğiniz hepsi kökenlerinize bağlı.

Sırbistan ve Kosova arasındaki kanlı savaş 1999’da bittiğinden beri iki ülke ilişkileri hep gerilimli oldu.

Avrupa Birliği, üye olmadan önce Sırbistan’ın komşusuyla bir uzlaşmaya varmasını şart koşuyor. Kosova’nın Birleşmiş Milletler üyeliği ise Sırbistan’ın müttefiki Rusya tarafından bloke ediliyor.

Sorunu bitirebilecek çözümlerden biri, etnik hatlar boyunca yapılacak bir toprak takası olabilir.

Bu muhtemel takasa göre, Kosova Presevo Vadisi’ni alırken Kuzey Kosova’da Sırpların çoğunlukta olduğu bölgeler ise Sırbistan’a verilecek. Fakat henüz bir karara varılmadı ve kimse sınırların nereden çizileceğini bilmiyor. Brüksel’deki görüşmeler durdu, gerilim yükseldi ve Kosova Sırbistan mallarına yüzde 100 gümrük vergisi koydu.

“Sırpçayı sevmiyorum. İngilizce ya da Fransızca gibi ilginç değil”

Arnavutluk’un başkenti Tiran’da tıp okuyan Aridona Shabani, tatillerde memleketi Kosova’ya dönüyor. Şu ana kadar hiç Sırp arkadaşı olmamış ve çok az Sırpça biliyor.

Sırplarla oturup kahve içmeyen fakat dillerini konuşan anne Xhevahire, “Sırpların ve Arnavutların birleşmiş olduğunun farz edildiği eski Yugoslavya’da yaşadık. Bu nesil savaş zamanında büyüdü, öfkenin tavan yaptığı zamanlarda. Bu zor hatıralar genç insanların birbirine sırtını dönmesine neden oldu” diyor.

“Sırplardan daha yakın Arnavut arkadaşlarım oldu. Ama benimle görünüp hain damgası yemek istemiyorlar”

Birkaç kilometre ötedeki Sırp köyü Rakovac’ta 20 yaşlarındaki Vukasin ise, Kosova’nın bir parçası olmak istemediklerini söylüyor.

Bölgedekilerin çoğu gibi işsiz olan Dragoslav ise sınırların yeniden çizilmesi halinde şiddetin yeniden patlak verebileceği fikrinde. Siyasetten sıkılmış Stojko Janic “Arnavutlar için 17 sene çalıştım. Sırplardan daha yakın Arnavut arkadaşlarım oldu. Hâlâ benimle arkadaş olmak istiyorlar, ama benimle görülmekten korkuyorlar. Çünkü o zaman kendi topluluklarında bir hain gibi görülecekler” diyor.

Bir yandan da Presevo Vadisi’nde dostluk köprüleri kurulmaya devam ediyor. Bir basketbol sahasında Sırp, Arnavut ve Roman gençler hep birlikte antrenman yapıyor.

Kulübün kurucusu Sırp Nenad Stajic eski günleri özlüyor: “Ben küçükken hep birlikte oynardık, ama savaş yüzünden burada işler değişti. Benim bir felsefem var: Dünyanın her yerinde çocuklar aynı şekilde ağlar, aralarında bir fark yoktur. Gençler burada birlikte yaşamayı, çalışmayı, arkadaş olmayı öğreniyorlar.”

Arnavut Hevzi İmeri de Sırp Danilo Dabetic de profesyonel basketbolcu olmak istiyor ve ik genç çok sıkı arkadaş. Akıcı Sırpça konuşan Hevzi, “Danilo benim Arnavut arkadaşlarımı sever, onun sadece dili farklı” diye konuşuyor.

Danilo, “Gider birlikte kahve içeriz, takılırız, doğum günü partilerine gideriz” diyor. Fakat tüm bunlar, Presevo Vadisi’nde sınırların yeniden çizilmesiyle değişebilir.5

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.