Sağlık Bakanlığı, koronavirüs salgını dolayısıyla sağlık çalışanlarına yönelik izin ve emeklilik işlemlerine 27 Ekim 2020 tarihinde kısıtlama getirmişti. Bu yasak, 20 Ocak 2021’de kaldırılmıştı. Sağlık Bakanlığı’nın 3 Mart 2021’de yayımladığı yazıda,” koronavirüs salgınının kamu sağlığı için ciddi bir tehdide dönüşmesi tehlikesinin kontrol altına alındığı ve buna bağlı olarak pek çok kısıtlamanın kaldırıldığı” açıklanmıştı. Türk Tabipleri Birliği (TTB) bugün konuya ilişkin bir açıklama yaparak Devlet Memurları Kanunu’nu hatırlattı ve istifa hakkının engellenemeyeceğini belirtti. Medyascope’a konuşan bir TTB yetkilisi, hekimlerden, sağlık idarecilerinin istifa hakkının kullanılmasını önlemeye yönelik adımlar attığına dair şikayetler aldıkları için bu açıklamayı yapmaya gerek gördüklerini söyledi. Yetkili, hekimlerin çalışma haklarının engellenmeye çalışılmasından ve kendilerine mobbing uygulanmasından da şikayet ettiğini belirtti.
Hekimler ve sağlık yöneticilerine seslenilen TTB açıklamasında, “Hekimlerin istifa hakkı vardır. Hekimlerin istifa haklarını kullanmalarını önlemek için idarenin kanuna aykırı eylemlerinin suç teşkil edeceğinin, kanuna aykırı emre uyulmamasının da devlet memurlarının yükümlülükleri arasında olduğunun unutulmaması gerekir. Devlet memurları, kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler” denildi.
Açıklama metninin tamamı şöyle:
“Devlet Memurları Kanunu’nun amaçlarından biri ‘Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak’tır. Kanun ile getirilen sistem, kamudaki diğer sözleşmeli çalışma biçimleri ve İş Kanunu’na göre yapılan çalışma biçimlerinden bu güvence sayesinde farklılaşmaktadır. Devlet Memurları Kanunu’na göre esas olan güvencedir, disiplin cezası olarak belirlenen devlet memuriyetinden çıkarılma dışında esas olan memurun kendisinin işi bırakması, yani istifa etmesidir. Kanunda kısıtlı olarak sayılan kimi durumlarda da memurun müstafi sayılması yani çekilmiş sayılması benimsenmiş ancak burada da işveren olarak idarenin iş aktini sonlandırma iradesi esas alınmamıştır.
Kanunun 20. maddesine göre, devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler. İstifa kanun ile verilmiş bir haktır. Devlet memurluğunda en çok iki kez istifa etmiş olmak yeniden memuriyete girişi engellememektedir. Bir başka anlatımla, ikiden fazla istifa edilmemiş olması halinde yeniden memuriyete girmek mümkündür. Memurlar, atandıkları görevlerine mazeret sunmaksızın süresinde başlamazlarsa, yurtdışındaki eğitim sürelerinin sonunda göreve başlamazlarsa, aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin kalkmasını izleyen on gün içinde görevine dönmez ise memuriyetten çekilmiş sayılırlar. Kanunun ‘çekilmeyi’ (istifayı) düzenleyen 94. maddesine göre, devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir.
İzin almadan veya kurumlarınca kabul edilen bir mazeret göstermeden 10 gün işe gidilmemesi durumunda ayrıca bir yazılı başvuru aranmaksızın memurun çekilme isteğinde bulunduğu (müstafi) kabul edilmektedir. Dolayısıyla 10 gün işe gidilmemesi halinde de işveren olan idare bir işten çıkarma yapmamakta ve memurun istifa ettiğinin kabul edilmesi suretiyle işlem yapmaktadır. İstifa edecek memurun yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam etmesi esastır. Nihayet yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Her iki durumda da kişiler yeniden memuriyete girme hakkına sahiptir ancak ‘kurallı istifa’ diye bilinen dilekçe ile başvuru ve gerekiyorsa en fazla bir aylık çalışma durumunda yeniden memuriyete girme süresi altı ay iken ‘kuralsız istifa’ denilen durumda bu süre bir yıldır.
Meslektaşlarımızdan sağlık idarecilerinin istifa hakkının kullanılmasını önlemeye yönelik farklı uygulamalar yaptığı, dilekçeyi kayda almamak, başvuran hekimlere yönelik haklarında dava açılacağına dair asılsız bilgilendirme yapmak veya Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS) kaydının gerçeğe aykırı resmi kayıt oluşturularak değiştirilmemesi suretiyle hekimlerin çalışma haklarının Anayasa’ya ve kanuna aykırı yolla engellenmesi girişimlerinde bulunulduğu, mobbing uygulandığı yönünde şikayetler gelmektedir.
Hekimlerin istifa hakkı vardır. Hekimlerin istifa haklarını kullanmalarını önlemek için idarenin kanuna aykırı eylemlerinin suç teşkil edeceğinin, kanuna aykırı emre uyulmamasının da devlet memurlarının yükümlülükleri arasında olduğunun unutulmaması gerekir.”
