Muhammed Asef, 27 yaşında. Afganistan’daki savaştan kaçmak için Pakistan’da ve İran’da yaşadıktan sonra Türkiye’ye geldi. Bir fabrikada işçi olan genç, hem Türkiye’ye gelirken hem de geldikten sonra bir göçmen olarak neler yaşadığını Medyascope’tan Sema Kızılarslan ve Özgün Özgül’e anlattı. İşte Muhammed Asef’in göç hikâyesi.
Muhammed Asef’in göç hikâyesi 14 yaşında başladı. Afganistan’daki savaştan kaçmak için önce Pakistan’da beş yıl yaşadı. Daha sonra İran’a göçen genç, son olarak Türkiye’ye geldi. Türkiye’de pek çok işte çalışan Asef, kaynakçılık yaptı, çöp topladı, inşaatta çalıştı. Şimdi bir tekstil fabrikasında çalışan Muhammed Asef, Türkiye’ye gelirken kaçakçıların arabaları hızlı kullanmasından dolayı düşerek ayağını kırdı. Sağlık sigortası olmadığı için bir buçuk ay boyunca kırık ayağıyla Samsun’da kalacak yer ve iş aradı. Daha sonra Ankara’da iş bulup çalışmaya başlan Asef, patronundan Kurban Bayramı’nda maaşını istedi ancak alamadı. Muhammet Asef, aylarca aynı kıyafetle yaşamak zorunda kaldığını anlattı.
Türkiye’ye gelen ve yakalanan mülteci sayısı 2020 yılında 120 binin üzerindeydi. Bu sayının 50 binini Afgan mülteciler oluşturdu. Yıllara göre baktığımızda 2019’da Türkiye’ye gelen Afgan sayısı 200 bini bulurken bu sayı 2014’te 12 bin 248 idi. İran sınırındaki geçişler, farklı rotalar ve daha küçük gruplarla devam ediyor. Van’ın Özalp ilçesinden sınırı geçen Afgan mültecilerin görüntüleri ile birlikte Türkiye’deki mülteci tartışmaları yeniden başladı. Türkiye’de uluslararası koruma başvurularında büyük bir farkla birinci sırada Afgan mülteciler alıyor. 2020 yılı verilerine göre uluslararası koruma başvurusunda bulunan 31 bin 334 mültecinin, 22 bin 606’sı Afgan. Türkiye’de ikamet izni bulunan mültecilere baktığımızda ise Afganlar 51 bin 602 kişi ile Iraklılar, Türkmenler, Suriyeliler, İranlılar, Özbekler, Azeriler ve Ruslar’ın ardından sekizinci sırada yer alıyor.
Türkiye’ye girişler 2019 yılında zirveye çıkarken (44 milyon 527 bin 385) bu sayı 2020’de 12 milyon 678 bine gerilemiş görünüyor. Türkiye’nin İran sınırında ise Afgan mültecilerin geçişi hâlâ devam ediyor. Bölgedeki kaynakların aktardığına göre haberlerin ve görüntülerin çıkmasıyla birlikte geçişler azalmadı ancak farklı rotalar oluşturuldu.
Yıllara göre Türkiye’ye gelen Afgan mülteci sayıları:
- 2014: 12 bin 248
- 2015: 35 bin 921
- 2016: 31 bin 360
- 2017: 45 bin 259
- 2018: 100 bin 841
- 2019: 201 bin 437
- 2020: 50 bin 161
- 2021 yılında ise 7 Temmuz tarihine kadar 25 bin 643 Afgan mülteci yakalandı.
- Türkiye-İran sınırından izlenimler: Güvenlik önlemleri yeterli değil, geniş bir kaçakçılık ağı var
