Türkiye bir haftadan uzun zamandır ülkenin birçok bölgesinde devam eden orman yangınlarıyla boğuşurken yangınlara etkili şekilde müdahale edilip edilmediği en çok tartışılan konuların başında geliyor. 2000-2002 yıllarında Türk Hava Kurumu (THK) Başkanı olarak görev yapan emekli Korgeneral Erdoğan Karakuş, konuya ilişkin Medyascope’un sorularını yanıtladı. Yabancı uçaklarla yangınlara müdahale edilmesinin yanlış stratejilerin sonucu olduğunu savunan Karakuş, özel sektörden kiralanan uçakların kendi kârından olmamak için devriye uçuşu yapmadığını ve bunun da büyük bir sorun olduğunu söyledi.
Rusya’dan getirilen uçaklar arızalandı mı?
Türkiye’deki orman yangınları, ormanların yanı sıra yerleşim yerlerini de tehdit ederken yangınlara müdahale etmek için kullanılan araç ve ekipmanın yeterli olup olmadığı, başka ülkelerden yardım talep edilmesinin nedenleri tartışılıyor. İspanya ve Hırvatistan’dan gelen yangın söndürme uçakları uçuşlara başlarken Rusya’dan 153 günlüğüne kiralanan üç adet 10 ton su kapasiteli Beriev BE-200 tipi amfibik yangın söndürme uçağının ise arızalandığı iddia edildi. THK tarafından yapılan açıklamaya göre bu uçaklar halen kullanımda. Milli Savunma Bakanlığı (MSB) tarafından 1 Ağustos günü yapılan açıklamada ise Rusya’dan getirilen uçaklara talep kapsamında her türlü yardımın yapıldığı belirtildi.
“İhaleye giren firmalar arıza ihtimaline karşın yedek uçak da bulundurmak zorunda”
Olası bir arıza ihtimaline karşı yedek uçakların bulunması gerektiğinin de ihalede yer alması gerektiğini, ihaleye giren firmanın bir uçakta arıza olduğu takdirde başka bir uçağı devreye sokmasının zorunlu olduğunu vurgulayan eski THK Başkanı Erdoğan Karakuş, “Örneğin THK, 2019’da ihaleye girmek istediğinde beş uçakla girmek istediğini belirtip 10 milyon dolar istemiş ama altıncı uçağı da faal olabilecek durumdaymış” dedi.
“Rus uçakları büyük olduğu için engebeli arazide görev yapamıyor”
Rusya’dan kiralanan uçakların, teknik nedenlerden ötürü olarak orman yangınlarını söndürmede yetersiz kaldığını da belirten Karakuş, “Rus uçakları büyük olduğu için engebeli arazide görev yapamıyor. Vadiye ve tepeye giremediği için yüksekten su bırakıyor. Yüksekten atınca da su tamamen buharlaşıyor ve etkisi olmuyor. Önemli olan su taşımaktan ziyade ateşin üzerine ne kadar su atabildiği” diye konuştu.
“Türkiye’nin ormanları yabancı ülkelerin uçaklarına teslim edilemez”
Yangın söndürme faaliyetlerinde yabancı ülkelerden pilot ve uçak getirilmesinin yanı sıra, özel sektörden uçak kiralanmasını da eleştiren Karakuş, “Türkiye’nin ormanları herhangi bir şekilde yabancı ülkelerin uçaklarına teslim edilemez. Uçakları kendisini değil önce ülkesini düşünecek pilotlar uçurmalı. Başka firmalardan gelen helikopter ve pilotlarla bu iş olmaz” değerlendirmesinde bulundu. Karakuş, özel sektörden uçak kiralanması hakkında ise şunları söyledi:
“Özel sektör kendi kârından kaybetmemek için devriye uçuşu yaptırmaz”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Özel sektör kendi kârından kaybetmemek için devriye uçuşu yaptırmaz ve durduğu yerden para alır. Ancak benim zamanımda devriye uçuşu da yapılırdı ve orman yangınlarına üç-beş dakikada müdahale ederdik.”
Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) son yıllardaki ihale yöntemlerini eleştiren Karakuş, yeni kiralanan uçaklara hiç görev yapmasa bile ihalede açıklanan miktarda para verildiğini söyledi. Karakuş önceki ihalelerde ise bu durumun yaşanmadığını açıkladı. İki yıl önce ihaleye katılmak isteyen THK’nın karşısına litre engeli çıkarılmasına da tepki gösteren Karakuş, “THK büyük alımlarla ilgili Hava Kuvvetleri’nden bilgi alır ve onunla istişare yapar. Hava Kuvvetleri de eğer yangın söndürmeyle ilgiliyse Orman Bakanlığı ile ilgili irtibatı kurar. Uçaklar bu şekilde alınırdı” dedi. İki yıl önce OGM’nin açtığı ihalelere katılmak isteyen kurumlara 5 bin litre su kapasitesine sahip olma şartı koyuldu. THK’nın elindeki uçakların su kapasitesi ise 4 bin 900 litre.
“Bir pilotun yangına müdahale etmeden önce en az 700 uçuş yapması gerekir”
Eski THK Başkanı Karakuş, orman yangınlarına müdahale eden pilotların yetiştirilmesinin uzun zaman aldığını ve bir pilotun yangına müdahale etmeden önce en az 700 uçuş yapması gerektiğini söyledi. Karakuş, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) tamamen devreye sokulması gerektiğini de belirtti. Milli Savunma Bakanlığı da dün Twitter hesabı üzerinden paylaştığı açıklamada, TSK’nın da yangınların söndürülmesi için çalışmaya başladığını bildirdi.
Son üç günde toplam 54 orman yangını çıktı
OGM’nin verilerine göre son üç günde Türkiye’nin çeşitli yerlerinde toplam 54 orman yangını meydana geldi. Bu yangınların 19’u söndürülürken 24’ü kontrol altına alındı, 11’i ise devam ediyor.
