Taliban’ın Afganistan’da iktidara yürümesi, başta kadın hakları olmak üzere ülkedeki ifade özgürlüğü ve insan haklarını olumsuz etkileyeceğe benziyor. Ayrıca ülkenin bir kez daha küresel terörizm için bir sığınak haline gelebileceği endişeleri sıklıkla dile getiriliyor. Bu durum ABD’li dev sosyal medya firmalarını da büyük bir ikilemin içine sokmuş durumda. Taliban’ı uluslararası bir oyuncu olarak gören kimi yorumcular ise bu grubun sosyal medya hesaplarına yönelik kısıtlamaların kabul edilemeyeceğini belirtiyor.
Taliban’ın Afganistan’ı hızlı bir şekilde ele geçirmesi ve örgütün bazı hükümetlerce terörist bir grup olarak ilan edilmesi, ABD’li büyük teknoloji şirketlerini Taliban ve destekçileri tarafından oluşturulan içerikleri ele alma konusunda ikilemde bıraktı.
Sosyal medya devi Facebook dün (16 Ağustos) yaptığı açıklamada, Taliban’ı bir terörist grup olarak belirlediğini ve Taliban’ı destekleyen içerikleri platformlarında yasakladığını duyurdu. Her ne kadar Facebook, Taliban’ı destekleyen paylaşımlara platformlarında yer vermeyeceğini belirtse de Taliban, Afganlar’la doğrudan iletişim kurmak için Facebook’un uçtan uca şifreli mesajlaşma hizmeti olan WhatsApp’ı kullanmaya devam ediyor.
Bir Facebook sözcüsü, şirketin ülkedeki durumu yakından izlediğini ve WhatsApp’ın Afganistan’da yaptırım uygulanan kuruluşlarla bağlantılı olduğu tespit edilen hesapların kaldırılması da dahil olmak üzere çeşitli tedbirler alabileceğini söyledi.
Öte yandan Twitter’da, Taliban yöneticilerine ait çeşitli hesaplar ülkenin adım adım nasıl kontrol altına alındığını yüz binlerce takipçiyle paylaşıyor. Reuters’ın Taliban’ın platformu kullanımıyla ilgili sorusuna Twitter, şiddet içeren örgütlere ve nefret dolu davranışlara karşı olduklarını belirtti. Ancak Reuters’ın, bu paylaşımların nasıl sınıflandırıldığına ilişkin sorularına ise yanıt verilmedi. Twitter’ın kuralları, terörizmi veya sivillere karşı şiddeti teşvik eden gruplara izin vermemesini öngörüyor.
Trump’un hesapları da engellenmişti
Büyük sosyal medya şirketleri bu yıl, görev başındaki bazı dünya liderlerinin veya iktidardaki grupların hesaplarına yönelik bazı önemli kararlar aldı. Bunların arasında, eski ABD Başkanı Donald Trump‘ın 6 Ocaktaki Kongre baskınını teşvik ettiği iddiaları üzerine hesaplarının engellenmesi ve darbe sonrasında Myanmar ordusuna ait hesaplara getirilen yasaklar da bulunuyor.
Küresel anlamda siyasi ve ekonomik etkileri nedeniyle yasa koyucular ve düzenleyiciler tarafından şiddetli bir şekilde eleştirilen teknoloji şirketleri, sahip oldukları sosyal medya platformlarına kimlerin girebileceğini belirlemek için genellikle devletlerin veya uluslararası kurumların aldıkları kararlara bakıyor.
“Taliban, uluslararası ilişkiler düzeyinde kabul gören bir oyuncu”
Bununla birlikte, sosyal medya şirketlerinin tek tip bir şekilde hareket etmediklerini de söylemekte yarar var.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Google ve ona bağlı şirketleri bünyesinde toplayan Alphabet şirketine, Taliban’a yönelik bir yasağı veya kısıtlamaları olup olmadığını sorulduğunda bir cevap alınamadı. Fakat şirketin video paylaşım sitesinin (YouTube) uygulamasına rehberlik etmesi için ABD Dışişleri Bakanlığı’nca belirlenen “Yabancı Terörist Örgütler” (FTO) listesinin temel alındığı belirtildi.
YouTube, Taliban’ın FTO listesinde yer almadığına dikkat çekti. Bunun yerine ABD, Taliban’ı “Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist” olarak tanımlıyor. Böylelikle Taliban’la ortak hareket ettiği için kara listeye alınanların ABD’deki varlıkları dondurulabiliyor ve ABD’lilerin onlarla çalışmasına izin verilmiyor.
Derleyen: Zeynel Yıldırım
