Afganistan’ın en büyük üçüncü kenti Herat’ta yaşayan kadın futbol takımı üyeleri, spora devam etme umuduyla Afganistan’da kurdukları hayatlarını geride bıraktı. Taliban’ın şehri ele geçirmesinden iki gün sonra bir İtalyan gazeteciye ulaşan takım kaptanı, bazı takım arkadaşlarıyla birlikte İtalya’ya getirildi.
Taliban’ın Afganistan’ın üçüncü büyük kenti Herat’ta gücü ele geçirmesinden iki gün sonra, İtalyan gazeteci Stefano Liberti, Facebook üzerinden bir mesaj aldı: “Merhaba, çok kötü durumdayız. Bize yardım edebilir misiniz?”
Mesaj, daha sonra Liberti’nin belgeseline konu olacak futbol takımının kaptanı 21 yaşındaki Susan’dan gelmişti.
Liberti ile temasa geçtikten 13 gün sonra Susan, iki takım arkadaşı, antrenörleri ve birkaç aile üyesiyle birlikte İtalya’ya getirildi. Takım üyeleri Liberti, meslektaşı Mario Poeta, Floransa merkezli bir sivil toplum kuruluşu, birkaç İtalyan milletvekili ve İtalyan savunma ve dışişleri bakanlıklarındaki yetkililer tarafından ayarlanan uçuşun ardından Roma’ya indi.
Pek çok Afgan gibi kadın futbol takımı da bu yolculuk için Afganistan’daki hayatlarını geride bıraktı. Susan, anne ve babası, iki kız kardeşi ve bir erkek kardeşiyle birlikte ülkeyi terk etmek için, İngiliz edebiyatı üzerine olan lisans eğitimini sonlandırmak zorunda kaldı.
“Taliban’ın ilk iktidar dönemi sona erdikten sonra bile kadınlar için spor yapmak bir meydan okumaya dönüşmüştü”
1996-2001 yılları arasındaki beş yıllık ilk Taliban iktidarı döneminde kadınların spor yapması yasaklanmıştı. 2001 yılından sonra da spor yapmak, Afgan kadınlar ve onların spor yapmalarına fırsat tanımak isteyen erkekler için bir meydan okuma olmaya devam etti.
“Kadınları çalıştırdığım için Taliban tarafından defalarca tehdit edildim”
Gazetecilerin takımla ilgili 2017 tarihli belgeseli “Herat Futbol Kulübü”nde, antrenör Necibullah, genç kadınları çalıştırdığı için Taliban tarafından defalarca tehdit edildiğini söylemişti.
Taliban’ın Ağustos 2021’de iktidara dönüşü, sadece kadınlar için spor kısıtlamalarının yeniden getirileceğine değil, aynı zamanda son 20 yılda yetişen kadın sporculardan adeta intikam alınacağına dair endişeleri de artırdı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Formalarınızı yakın”
2011’de Afganistan’dan ayrılan ve şu anda Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da yaşayan eski Afganistan Kadın Milli Futbol Takımı Kaptanı Khalida Popal, geçen ay sosyal medya hesabı üzerinden ülkede spor yapan kadınlara hesaplarını kapatma çağrısında bulundu. Hatta formalarını yakmalarını da tavsiye etti.
Popal, Reuters’a verdiği röportajda, “Gidecekleri, koruma talep edecekleri, tehlikede olduklarında yardım isteyecekleri kimse yok” dedi.
Herat’tan İtalya’ya gelen 19 yaşındaki Fatema, kamu yönetimi ve siyaset eğitimi görüyordu. İtalya’ya erkek kardeşiyle geldi ancak babası Kabil Havaalanı’nda kalabalığın arasından geçmeye çalışırken hastalandığı için annesini ve babasını geride bırakmak zorunda kaldı.
Fatema, “Ailem bana gitmemi, bunu geleceğim, eğitimim ve futbol için yapmamı söyledi” dedi ve ekledi: “Futbol oynamak bana güçlü hissettiriyor ve diğer kadınlara, yapmak istedikleri her şeyi yapabileceklerini göstermek için bir örnek oluyor.“
“Diğer takım arkadaşlarımızın da Kabil’den çıkabilmesini umuyoruz”
Afgan kadın futbolcular, Afganistan’ın kadın milli takımındaki çoğu arkadaşlarının Herat’tan Kabil’e geldiğini ve Avustralya üzerinden aktarma yaparak tahliye edilmelerini umduklarını söyledi.
“İnsanlar bize yanlış bir şey yapmışız gibi bakmadı”
3 Eylül’de üç takım arkadaşı Susan, Maryam ve Fatema, aile üyeleri ile birlikte İtalya’nın Floransa şehrine yerleştirildi. Aynı hafta takım oyuncularından Meryem ve Fatema ilk kez erkeklerle birlikte futbol oynadı. Fatema, “Bu bize kendimizi iyi hissettirdi, insanlar bize yanlış bir şey yapmışız gibi bakmadı” dedi.
Ne olmuştu?
Afganistan’da 2001’den sonra yeniden iktidarı ele geçiren Taliban 7 Eylül Salı günü geçici hükümeti açıklamış, kabinede kadınlara yer vermemişti. Afgan kadınlar “güvenlik” gerekçesi ile işlerinden uzaklaştırılmaya başlanırken, spor yapmaları da yasaklanmıştı.
Taliban yönetimi yasak kararına gerekçe olarak, sporun kadınlar için “uygun ya da gerekli bulunmamasını”, “kadınların spor yaparken yüzlerinin ve vücutlarının kapatılamayacağı bir durumla karşılaşılabilecek olmalarını” göstermişti.
Derleyen: Ayşen Yaman
Kaynak: The New York Times
