Polonya Anayasa Mahkemesi, bazı Avrupa Birliği (AB) yasalarının ülkedeki anayasa ile çeliştiğine karar verdi. Alınan bu kararın Varşova ile Brüksel arasındaki anlaşmazlığı artırması bekleniyor. Uzmanlar bu adımla Polonya’nın yasal bir “Polexit” sürecine doğru adım atacağını düşünüyor.
Yargıç Bartlomiej Sochanski, AB yasalarının bazı hükümlerinin ve mahkeme kararlarının ülkenin anayasasıyla çeliştiğini belirterek, “AB Anlaşması, Polonya’daki hukuk sisteminde anayasaya tabidir. Bu yüzden ülkedeki hukuk sisteminin diğer parçaları gibi, anayasaya uymak zorundadır” dedi.
“Yasal bir devrim”
Rotterdam’daki Erasmus Üniversitesi’nden Uluslararası Hukuk ve Avrupa Hukuku Profesörü Rene Rapasi, alınan bu kararı “yasal bir devrim” olarak nitelendirdi. Rapasi, “Kabul etmek gerekir ki alınan bu karar, AB’den yasal bir çıkışa doğru atılmış en ileri adım” diye konuştu.
Alınan bu karar Brüksel’de şaşırtıcı bir hamle olarak görülmedi. Avrupa Komisyonu perşembe günkü (7 Ekim) açıklamasında, kararın birlik içinde “derin endişe” uyandırdığını belirtti. Komisyon yazılı açıklamasında, “AB hukuku, anayasal hükümler de dahil olmak üzere, uluslararası hukuka göre önceliklidir” dedi ve Avrupa Adalet Divanı kararlarının ulusal mahkemeler de dahil olmak üzere tüm üye devlet makamlarını bağlayıcı olduğunu hatırlattı.
“Birliğin parası, ortaklaşa kararlaştırılan kuralları reddeden hükümetleri finanse etmemeli”
Öte yandan Avrupa Parlamentosu’ndaki Avrupa Halk Partisi’nden Jeroen Lenaers, hukukun üstünlüğünün Polonya hükümeti tarafından göz göre göre çiğnendiğini ve birlik ülkelerinin boş durmaması gerektiğini vurguladı. Lenaers, “Birliğin parası, ortaklaşa kararlaştırılan kurallarımızla alay eden ve reddeden hükümetleri finanse etmemeli. Polonya’daki gayrimeşru anayasa mahkemesi, AB anlaşmalarının Polonya hukukuna uygun olmadığını ilan ederek ülkeyi Polexit yoluna sokmuştur” dedi.
Avrupa Parlamentosu’nun bütçe komitesinde bulunan Alman Yeşiller Milletvekili Daniel Freund da Polonya’nın Avrupa hukuk düzenine veda ettiğini söyledi.
Polonyalılar’ın AB’ye desteği yüksek
Polonyalılar’ın yüzde 80’inden fazlasının AB’ye üyeliğinin devam etmek istediğini gösteren kamuoyu anketlerine rağmen iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi (PiS), basın özgürlüğünden insan haklarına, bağımsız yargıdan LGBTİ+ haklarına kadar birçok konuda birlik ile tartışmaya devam ediyor.
PiS lideri Jaroslaw Kaczynski gazetecilere verdiği demeçte, “Polonya’daki en yüksek yasa anayasadır ve AB düzenlemeleri ülkenin anayasasına uymak zorundadır” dedi.
Avrupa Birliği’nin Polonya ve Macaristan hakkında, ilerleyen zaman diliminde nasıl adımlar atabileceğini daha önce hazırladığımız haberimizden okuyabilirsiniz.
Kaynak: Guardian
