Bilim insanları, dünyanın son iki kuzey beyaz gergedanından birini, neslinin tükenmesini önlemeye çalışan bir gözetim programından emekli etme kararı aldı. Kuzey beyaz gergedanı uzun zamandır nesli tehlikede hayvanlar listesinde yer alıyordu. Gözetim altında ise Najin ve Fatu adlarında sadece iki kuzey beyaz gergedanı bulunuyordu.
Kuzey beyaz gergedanlarının nesli, kaçak avlanma ve habitat kaybı nedeniyle tükenmenin eşiğinde. Dünya üzerinde sadece iki kuzey beyaz gergedanı yaşıyor. Ancak ne Najin ne de kızı Fatu, gebelik yaşayabilecek yeteneğe sahip. Türün son erkek bireyi “Sudan” ise 2018 yılında hayatını kaybetti ancak gelecekteki yumurta dölleme işlemleri için toplanan spermleri ile neslin devamında hayati bir rol oynuyor.
Nesillerinin devam etmesi için gözetim altında tutulan kuzey beyaz gergedanlarının gözetim prosedüründe, yıllarca süren araştırmalarla geliştirilen teknikler kullanılıyor. Dişi gergedanın yumurtalarını özel bir yöntemle çıkaran veteriner ekibi, daha önce ölmüş iki erkek gergedandan alınan spermlerle döllendirmek için yumurtaları İtalya’da bir laboratuvara gönderiyor.
Şimdiye kadar 12 embriyo oluşturuldu. Bilim insanları bu embriyoları taşıyıcı annelere yerleştirmeyi umuyor.
Projeye liderlik eden grup BioRescue, Najin’in yumurtalarını toplamayı durdurmaya karar vermeden önce birkaç riski birlikte tarttıklarını açıkladı. Veteriner Frank Göritz ve Stephen Ngulu, Najin’in emekli edilmesi kararı hakkında “Genellikle bir canlıyı koruma programından emekli etme kararı çok uzun süre düşünülmez. Ancak bu canlı, türünün nüfusunun yarısını oluşturuyorsa bunu defalarca düşünmek zorundasınız” dedi.
Najin, projeye hizmet vermeyi sürdürecek
İlerleyen yaşının yanı sıra Najin’in ultrason taramalarında, serviks ve rahminde birkaç küçük, iyi huylu tümör tespit edildiği ve sol yumurtalığında bir kist olduğu ortaya çıktı. BioRescue, bu emekliliğin Najin’in artık projeye faydalı olmayacağı anlamında gelmediğini belirtti. Najin, kök hücre araştırmaları için doku örnekleri sağlamak gibi başka şekillerde projeye hizmet vermeye devam edecek. Ayrıca Najin’in “sosyal bilgisini ve davranışını” gelecekteki yavrulara aktarabileceği umuluyor.
Najin, Çekya’da bir hayvanat bahçesinde doğmuş, doğumundan 10 yıl sonra koruma altında yaşadığı Kenya’daki Ol Pejeta Koruma Alanı’na taşınmıştı.
Kaynak: BBC
Derleyen: Ayhan Eren
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.