Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere ve Avrupa Birliği (AB), Rusya’dan tedarik edilen petrol ve gaz ithalatının kısıtlanacağını açıkladı. Peki bundan sonra ne olacak?
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, Rusya’dan ithal edilen doğalgaz, petrol ve kömür tedariklerini tamamen yasakladı. İngiltere ise Rusya’dan ithal edilen petrolün yıl sonuna kadar aşamalı olarak bırakılacağını duyurdu. İngiltere hükümeti bu sürenin yeni bir tedarikçi bulmaları için yeterli olduğunu söylüyor. Avrupa Birliği (AB) ise Rusya’dan yaptığı doğal gaz ithalatını üçte iki oranında azaltacağını duyurdu.
Rusya’nın dünyadaki petrol üretimindeki yeri
Rusya, en büyük üçüncü petrol üreticisi olarak tabloda yerini alıyor.
Her gün üretip ihraç ettiği 5 milyon varillik petrolün yaklaşık yarısı ise Avrupa’ya ihraç ediliyor. Rusya’nın petrol ithalatı, İngiltere’nin petrol ihtiyacının yüzde 8’ini karşılıyor. ABD ise diğer ülkelere oranla daha az bağımlı olsa da ithal petrollerinin yüzde 3’ü Rusya’dan tedarik ediliyor.
Alternatif petrol tedarikçileri bulunabilir mi?
Enerji politikası araştırma analisti Ben McWilliams yeni bir petrol üreticisi bulmanın doğalgaz tedarikçisini bulmaktan daha kolay olabileceğinin altını çiziyor.
Daha önce ABD, Suudi Arabistan’dan petrol fiyatlarının düşmesi için petrol üretimlerini artırmasını istemiş ancak bu isteği reddedilmişti. Suudi Arabistan, OPEC’in en büyük petrol tedarikçisi olduğundan, fiyatların belirlenmesinde OPEC’in büyük bir etkisi var.
Kısıtlama dünya için ne anlama geliyor?
Rusya günde 7 milyon varil petrol üretimiyle dünya genelindeki arzın yüzde 7’sini oluşturuyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
ABD’nin petrol ithalatı kısıtlaması ile birlikte olası senaryolar şöyle:
- Rekor fiyatlar
Reuters tarafından düzenlenen ankete katılan çoğu analist günlük fiyatların 100 doların aşağısında olacağını bekliyor. Buna rağmen JP Morgan, petrol ithalatı kısıtlamaları devam ederse 2022 yılı sonunda bir varil petrolün fiyatının 185 dolara çıkacağını öngörüyor.
- Enflasyon şoku
Doğalgaz fiyatlarının tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaşmasıyla, yükselen enerji maliyetlerinin önümüzdeki aylarda Atlantik’in her iki yakasında enflasyonu yüzde 7’nin üzerine çıkarması ve hane halkının satın alma gücünü derinden etkilemesi bekleniyor.
- Büyümeye ve gelişmeye darbe
İthalat kısıtlamaları, koronavirüs salgını sonrası toparlanmayı yavaşlatabilir.
Gelecek aylarda büyük olasılıkla bir stagflasyon bekleniyor. En iyi ihtimalle ise yüksek enflasyonla asgari bir büyüme öngörülüyor.
Rusya için hasar daha büyük. JPMorgan, Rusya’nın ekonomisinin yüzde 12,5 oranında daralacağını öngörüyor.
- Merkez Bankası etkisi
ABD Merkez Bankaları Sistemi’ne göre bu kısıtlamanın enflasyon etkisi büyük ölçüde kanıtlandı. ABD Merkez Bankaları Sistemi Başkanı Jerome Powell faiz oranlarının bu ay için artması gerektiğinin altını çizdi.
Uzun vadede ne olacak?
Rusya ve kuzey ülkeleri arasındaki çatışma, Moskova’nın Pekin ile ilişkisini tekrardan canlandırabilir ancak iki ülkenin enerji altyapısı oldukça yetersiz.
Yenilenebilir enerji, orta ve uzun vadede Rus enerjisinden uzaklaşmak isteyen ülkeler için bir seçenek olabilir. Erasmus Üniversitesi’nden Profesör Wolfgang Ketter şunları söyledi:
“Bugün bağımlı olduğumuz doğalgaz, petrol ve kömürü bir kenara bırakarak yerine yeni alternatifleri, fosil yakıt bağımlılığını azaltarak uzun vadeli enerji güvenliğini artıracak tüm alternatifleri koymalıyız.”
Rusya’dan Kuzey Avrupa’ya doğalgaz akışı kesilirse ne olur?
Isınma masrafı yüksek olmasına rağmen, fiyatlar daha da yükselebilir.
Rusya’nın doğalgazı, Avrupa’nın doğalgaz ithalatının yüzde 40’ını oluşturuyor. Doğalgaz akışının durması özellikle İtalya ve Almanya’ya zarar verebilir.
Avrupa’nın, Katar, Cezayir ve Nijerya gibi ülkelere ithalat için dönmesi olası gözüküyor ancak bu ülkelerin üretimlerini genişletmesinin önünde belli sorunlar var.
Rusya’nın doğalgazı, İngiltere’nin doğalgaz ithalatının yüzde 5’ini oluştururken ABD ise Rusya’dan ithal gaz almıyor. Bunlara rağmen İngiltere’de ve ABD’de doğalgaz fiyatları, arz kısıtlamasından dolayı artabilir.
Alternatif doğalgaz tedarikçileri bulunabilir mi?
McWilliams, alternatif doğalgaz tedarikçilerinin bulunamayacağını düşünüyor:
“Doğalgaz için alternatif bulmak oldukça zor çünkü bizim elimizde doğalgazı Rusya’dan Avrupa’ya getiren büyük borulardan var.”
Tahminlere göre, eğer Rusya’dan gaz tedariki durursa Avrupa, ABD’den daha fazla sıvılaştırılmış gaz almak zorunda kalacak.
Bunun dışında başka enerji kaynaklar kullanımlarına yönelinebilse de bu kısa vadede gerçekleşmesi zor bir seçenek.
