Cumhuriyet tarihinin dönüm noktalarından biri olarak görülen 14 Mayıs seçimlerine sayılı günler kaldı. Cumhurbaşkanı adaylarının seçim çalışmaları hız kesmeden devam ediyor. Medyascope il il gezerek seçim nabzını tutmaya devam ediyor. Sağ seçmen oy oranının yüksek olduğu Manisa’da sandıklardan Kılıçdaroğlu mu yoksa Erdoğan mı birinci çıkacak? 301 madencinin hayatını kaybettiği Soma’da AKP hâlâ favori mi? Buket Topaktaş, bu soruların cevabını bulmak için Manisa’daydı.
Osmanlı döneminde birçok padişahın şehzadelik dönemi için gönderildiği, bu nedenle “şehzadeler şehri” olarak anılan Manisa’dayız.
Geçiminin büyük çoğunluğunu tarımla sağlayan Manisa’nın en büyük sorunlarından biri tüm ülkede olduğu gibi ekonomik kriz. Görüştüğümüz yurttaşların saydığı diğer sorunlar ise imar planı ve otopark.
Kıyasıya mücadele
Manisa’da Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında kıyasıya bir mücadele var.
Manisa’da 2018 genel seçimlerinde Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 48,6, Millet İttifakı’nın adayı Muharrem İnce yüzde 34,6, Meral Akşener ise yüzde 11 oy aldı.
2019 yerel seçimlerinde AKP ve CHP, belediye başkanı adayı çıkarmadı. Yarış, MHP ile İYİ Parti arasında geçti. MHP’nin adayı Cengiz Ergün yüzde 52,77 oy alarak belediye başkanlığı koltuğuna oturdu. İYİ Parti’nin adayı Orkun Şıktaşlı ise yüzde 38,05 oy alabildi.
Sokağın nabzı
Manisa merkezde yaptığımız sokak röportajlarında konuştuğumuz yurttaşların büyük çoğunluğu seçimde Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceklerini belirtti.
40 yaş üstü yurttaşlar değişim istediklerini, geçinemediklerini bu nedenle Kılıçdaroğlu’nu desteklediklerini dile getirirken, 40 yaş altı yurttaşlar ve özellikle gençler, özgür bir hayat yaşamak istedikleri için oylarını CHP liderine vereceklerini söyledi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Erdoğan’ı destekleyen yurttaşların bunun nedenlerini sıralarkenki söylemleri ise aynıydı: “Terör”
Manisa’da Erdoğan’ı destekleyen yurttaşların çoğunda Kılıçdaroğlu’nun terörü desteklediğine dair bir inanış söz konusu.
Kılıçdaroğlu destekçisi bir yurttaş ile Erdoğan destekçisi iki yurttaş arasında yaşanan tartışmada, Erdoğan’ı destekleyenlerin söylemleri sırayla şöyleydi:
- “Ben Tayyipçiyim. Bu kadar yapılan şeyi görmüyorsa millet, nankördür. Emekliye trilyon da versen yaranamazsın. İşçiye trilyon versen yaranamazsın.”
- “CHP oy verdin mi senin hayatın bitti bitti. Gençler istiyor ki orada pavyon olsun, burada LGBTİ+ olsun, açık saçık giyinsinler. Ondan sonra ‘Bana tecavüz ettiler.'”
CHP’de yüzler gülüyor
CHP Manisa İl Başkanı İsmail Çalışkan’la il binasında görüştük. Gittiğimizde içeride birçok partili vardı ve herkesin yüzleri gülüyordu. Çalışkan ve partililer, Manisa’da sandıklardan Kılıçdaroğlu’nun birinci çıkacağını dile getirdi.
Çalışkan, Kılıçdaroğlu’nun mütevazı bir yaşamı olduğunu belirterek, “Kılıçdaroğlu hesap uzmanıdır. Hesap uzmanlığından çalışarak buralara kadar gelmiştir. Devletin her kademesinde çalışmış, her kademesinde yetkili olarak görev almış ve devletimizi idare eden hükümetlerin olmazsa olmazıydı Kılıçdaroğlu” diye konuştu.
Çalışkan, seçim çalışmalarına hız kesmeden devam ettiklerini, seçim güvenliğine yönelik eğitimler düzenlediklerini de aktardı.
“Birlik” mesajı
CHP’nin ardından ikinci durağımız İYİ Parti oldu.
İYİ Parti Manisa İl Başkanı Ali Zafer İksir, seçimin ilk turda biteceğini vurgulayarak, “Bir olduk İstanbul’u, Ankara’yı aldık. Dolayısıyla bu seçimlerde de biriz. Manisa’yı da alacağız Türkiye’yi de alacağız. Kemal Kılıçdaroğlu’nu da cumhurbaşkanı yapacağız” dedi.
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce’ye yüklenen İksir, “Cumhuriyet Halk Partisi içinden kopmuş bir kişinin cumhurbaşkanı adayı olması bizi gerçekten üzüyor” dedi.
Okuyun | Buket Topaktaş’ın Denizli izlenimleri: Rüzgar, Kemal Kılıçdaroğlu’ndan yana esiyor
İnce’ye “imza” ve “dans” göndermesi
İnce’nin cumhurbaşkanı adaylığı için gerekli olan 100 bin imzayı AKP’nin desteği ile topladığını belirten İksir, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu süreçte tek adamlık rejiminden kurtulmaya çalışırken, güçlendirilmiş ve iyileştirilmiş parlamenter sisteme geçmeye çalışırken ve bizlerle aynı bakış açısında olduğunu söyleyen, aynı yolda yürüdüğünü söyleyen bir kişinin bir dans hareketiyle gençler beni istiyor, milyonlar beni istiyor diyerek işte belki de Adalet ve Kalkınma Partisi’ndeki üyelerin desteğini alarak
100 bin oyu toplaması… Cumhurbaşkanlığına başvuruyla ilgili yatırılması gereken rakamın yatırılmasının altında da ben başka şeyler arıyorum. İki dans hareketiyle seçim kazanacak bir zamanda değiliz. Hedeflerimiz var.”
Soma’nın dönüşümü ve katliam
Takvimler 13 Mayıs 2014 gösterirken Manisa’nın Soma ilçesinde Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilen maden ocağında bir facia meydana geldi. 301 madencinin hayatını kaybettiği Soma katliamı, Türkiye tarihinin en çok can kaybıyla sonuçlanan iş kazası olarak kayıtlara geçti.
Bu nedenle seçimin nabzını tutmak için gittiğimiz Manisa’da, Soma ilçesinde de izlenimlerde bulunduk.
Tütünden madene geçiş
Soma’daki siyasi yapıyı ve dönüşümü anlayabilmek için ilk önce Çiftçiler Sendikası Başkanı Ali Bülent Erdem ile görüştük. Erdem, Soma’nın eskiden tütün üretim merkezi olduğunu, tütüncülük yasasının ardından Soma’nın madenci kentine evrildiğini belirtti:
“Tütüncülüğün bitmesiyle beraber AKP hükümeti, enerjiye ve inşaata dayalı bir kalkınma biçimi uygulamaya başladı. Burası kömür havzası ilan edildi, özelleştirmeler söz konusu oldu. Yeni maden alanları şirketlere verildi. Geçmişte hem bir tütün hem de maden kenti olan Soma giderek bu özelliğini yitirdi.”
Madenciliğin gelişmesi Soma’nın siyasi yapısını da etkiliyor. Maden ocaklarında çalışmak için kente dışarıdan çok sayıda işçi geliyor. Erdem, bu durumu şöyle açıkladı:
“Madenciliğin özel sektörün eline geçmesi dışarıdan dayıbaşları üzerinden çok fazla insanın Soma’ya gelmesine neden oldu ve Soma’nın demokratik yapısı olduğu gibi bozuldu. O noktadan sonra tarikatların ve daha gerici kesimlerin gelmesi bütün o özelliklerini dağıttı.”
Madencilerin üzerinde işveren etkisi
Soma’da 2018 genel seçimlerinde sandıklardan Erdoğan birinci çıkarken, 2019 yerel seçimlerinde de AKP’nin adayı belediye başkanlığı koltuğuna oturdu.
CHP Soma İlçe Başkanı Levent Elbinsoy, kentte 15 bine yakın maden işçisinin olduğunu belirtti. Elbinsoy, maden işçilerinin üzerinde patronların etkili olduğunu, işçilerin AKP mitinglerine zorla götürüldüğünü aktardı. Elbinsoy, “Burada 15 bine yakın maden işçisi var. Maden işçisi, işverenle iktidar arasına sıkıştırılıyor. Mitinglere götürülüyor. Şapka sallandırılıyor, yevmiyeleri veriliyor. İktidar tarafından baskıya alınmış bir maden işçisinden bahsediyoruz” diye konuştu.
Soma’nın üzerine kırmızı çizgi
Soma’da konuştuğumuz yurttaşlar kente yatırım yapılmamasından şikayetçi. Yurttaşların sosyalleşebileceği, kültürel aktivitelere katılabilecekleri alanlar yok, evlere hapsoldukları bir hayat sürüyorlar.
Soma katliamının ardından ailelerle görüşmek ve incelemeler yapmak üzere kente gelen Erdoğan, burada protestolarla karşılaşmış, bir markete sığınmak zorunda kalmıştı. Elbinsoy bu olaydan sonra Soma’nın üzerine kırmızı çizgi çekildiğini, yatırım yapılmadığını şu sözlerle aktardı: “301 maden faciasından sonra buradaki işçilerin, vatandaşların ve toplumun ayaklanması sonucu iktidar maalesef Soma’yı unuttu.”
İzleyin | Denizli’de rüzgar Kemal Kılıçdaroğlu’ndan yana mı esiyor?
Soma ailelerinden iktidara tepki
Soma katliamında hayatını kaybeden Ali Kavas’ın eşi Gülten Kavas, Soma davasında adaletin sağlanamadığını söyledi.
Gülten Kavas, “Biz beş sene gittik geldik, Türkiye’de hiç mi değerimiz yok? Hiç mi insan değeri yok? Bu devirde Ankara’da baban varsa Türkiye’de baş tacısın. Ankara’da baban yoksa ayak altındasın” dedi.
İktidarın kendilerine destek olmadığını belirten Kavas, Erdoğan’a hakkını helal etmediğini şu sözlerle dile getirdi: “Çocuklarımın, eşimin, benim hakkım varsa zehir zıkkım olsun. Bu dünyada değil öbür dünyada elbet karşılaşacağız. 10 parmağımın 10’u da yakasında.”
“CHP verdiği sözleri tutsun”
Soma katliamında hayatını kaybeden Erdoğan Köse’nin eşi Gülfidan Köse de Erdoğan’a hakkını helal etmediğini söyledi.
Gülfidan Köse, Soma davasının avukatlarından Selçuk Kozağaçlı ve Can Atalay’ın hukuksuz bir şekilde tutuklandığını, serbest kalmaları gerektiğini vurguladı.
Baskıyla susturulmaya çalışıldıklarını söyleyen Köse, kendilerine CHP’li milletvekillerinin destek olduğunun altını çizdi.
CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel’in Soma davasının ardından yaptığı açıklamayı hatırlatan Köse, “Özgür Özel’in ‘İktidara gelirsek 301 davasını kapatmayacağız’ diye bir sözü var. CHP iktidara gelirse o sözü tutmasını istiyorum” dedi.
Soma bir kez daha “Erdoğan” diyecek
Soma’da konuştuğumuz yurttaşların neredeyse hepsi seçimde Erdoğan’ı destekleyeceklerini ve AKP’den memnun olduklarını belirtti.
Manisa merkezde olduğu gibi Soma’da da Kılıçdaroğlu’nun terörü desteklediğine dair bir inanış söz konusu. Yurttaşlar terör iddiaları nedeniyle Kılıçdaroğlu’na oy vermeyeceklerini söylüyor.
Manisa’nın genelinde Kılıçdaroğlu yükselişte olsa da Soma’da hâlâ Erdoğan ve AKP favori.