“Bize tecavüz ediyorlar çünkü kontrol onlarda, silahları var, bizi savunacak kimse yok. Polis ya da devlet yok.” Haiti’nin başkenti Port-au-Prince’in gecekondu mahallesi Cité Soleil’de yaşayan bir kişi, silahlı çetelerin şiddetine karşı çaresizliğini böyle dile getiriyor.
Haiti’nin vatandaşlarını silahlı çetelerin cinayet ve tecavüzlerinden koruyamadığını raporlayan İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), ülkede düzenin sağlanması adına uluslararası bir müdahaleye ihtiyaç duyulabileceğini belirtti. HRW’nin yeni raporu, Haiti’de insan hakları ihlalleri artarken, otoritesini tamamen kaybetmiş Haiti devletinin halkını silahlı çetelerin vahşetinden koruyamadığı konusunda uyardı. Rapora göre, birbiriyle rekabet içindeki çeşitli suç grupları ülke üzerinde sıkı bir hakimiyet kurmuş durumda.
HRW araştırmacıları, “Bir Kabusu Yaşamak” başlıklı raporda silahlı çeteler tarafından işlenen, aralarında 11 çocuk ve 12 kadının öldürülmesinin de bulunduğu 67 cinayeti belgeledi. Ayrıca 20’den fazla tecavüz vakası da doğrulandı. Bu tecavüzlerin çoğu halkı korkutmak ve yıldırmak amacıyla birden fazla fail tarafından işlendi.
HRW’nin kriz ve çatışmalar araştırmacısı olan Nathalye Cotrino, “Bugün pek çok Haitilinin yaşadığı aşırı düzeydeki şiddeti ve hissedilir korku, açlık ve terk edilmişlik duygusunu ele almak için acilen harekete geçilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Haiti’de uzun zamandır kaos hüküm sürüyor
Başkan Jovenel Moïse’nin 2021’de suikasta kurban gitmesinin ardından yerel çeteler arasında başlayan kanlı çatışmalarla Haiti kaosa sürüklendi.
Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise, evinde uğradığı suikast sonucu öldürüldü
Korkunç insan hakları ihlallerinin sıradan hale geldiği ülkede, 4,9 milyon insan düzenli bir şekilde yeterli gıda alamıyor. Çatışmalar sürerken Kolera salgını da ülkede yayılmaya devam ediyor.
BM’ye göre çeteler 2023’ün ilk yarısında en az 2.000 kişiyi öldürdü ve 1.000’den fazla kişiyi kaçırdı.
Başkent Port-au-Prince’in kontrolü için yarışan yaklaşık 150 çete birbiriyle mücadele ederken halk kargaşa ve terör içinde yaşamaya devam ediyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
HRW, Haiti polisi ve hükümetinin Florida’dan devamlı olarak silah ve mühimmat sağlayan suçlularla olan bağlantıları nedeniyle, hükümetin çatışmaya verdiği tepkinin “zayıf olduğunu ya da hiç olmadığı” söyledi.
Haiti’de polisler ayaklandı, başbakanın özel konutuna saldırdı: Ülkede neler oluyor?
Rapordaki mevcut bilgilere göre, 2023’ün başından bu yana cinayet, adam kaçırma ve cinsel şiddetten sorumlu olanlar veya destekçileri hakkında herhangi bir kovuşturma veya mahkûmiyet kararı verilmediği belirtiliyor.
Cinayet ve tecavüzler, rakip çeteleri ve halkı korkutmak için bir silah olarak kullanılıyor. HRW, bunların arasında cesetlerin palalarla parçalanması ve ateşe verilmesi gibi terör eylemlerini de doğruladı.
Polisin çetelere karşılık verememesi, her geçen gün birçok Haitilinin korunmak için yasadışı gruplara sığınması anlamına geliyor. Bazen polisle işbirliği yapan ve çetelere mücadele edip ülkedeki düzeni korumaya çalışan bu yasadışı sivil savunma güçlerinin Haziran ayı itibariyle 200’den fazla çete üyesini öldürdüğü söyleniyor.
HRW’nin hazırladığı 97 sayfalık rapor, BM Genel Sekreteri António Guterres’in Haiti’ye uluslararası barış gücü konuşlandırılması için bir plan önermesinden birkaç gün önce yayınlandı.
Moïse’in öldürülmesinin ardından geçici lider olan Ariel Henry, geçen yıl Ekim ayında düzeni sağlamak için BM’den yardım talep etmişti. Henry hükümeti seçimleri gerçekleştiremedi ve şu anda görevde tek bir seçilmiş yetkili yok.
Kenya bu ayın başlarında ABD ve Kanada’nın desteğiyle bir görev gücüne liderlik etmeyi önermiş, ancak sivil toplum grupları Doğu Afrika ülkesindeki polisin insan hakları siciline ilişkin endişelerini dile getirmişti.
HRW’nin görüştüğü sivil toplum temsilcilerinin neredeyse hepsi durumun oldukça vahim olduğunu ve çeteleri geri püskürtmek için artık uluslararası güçlere ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.
Kaynak: Guardian
Derleyen: Ahmet Emir Sevindik
