Ağustos ayında merkezi yönetim bütçesi 51,3 milyar TL fazla verirken, ocak-ağustos döneminde 383,4 milyar TL bütçe açığı verildi. Temmuz ayında KKM için Hazine’den en yüksek aylık ödeme yapılmışken, ağustos ayında ödeme yapılmadığı kaydedildi. KKM ödeme yükümlüğünün temmuz ayında TCMB’ye devredilmesi nedeniyle, artık yapılan aylık ödemeler Hazine istatistiklerinde yer almayacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, ağustos ayı merkezi yönetim bütçe dengesini açıkladı. Temmuzda ek bütçeyle birlikte 48,6 milyar TL’lik fazlanın ardından, ağustos ayında da 51,3 milyar TL bütçe fazlası verildi. Bütçe giderleri önceki yılın aynı ayına göre yüzde 86 artarak 562,7 milyar TL olurken, bütçe gelirleri yüzde 100,7 artışla 614 milyar TL oldu.
2022 ocak-ağustos döneminde 33 milyar TL bütçe fazlası verilirken, 2023 yılı aynı döneminde 383,4 milyar TL bütçe açığı verildi. Bütçe dengesindeki değişme, yüzde 1257 olarak kaydedildi.
KKM’ye ödemeler TCMB’ye devredilmişti, ödemeler aylık izlenemeyecek
14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimlerinin ardından, döviz kurlarının kademeli olarak serbest bırakılmasıyla birlikte, TL’deki değer kaybı, kur korumalı mevduat (KKM) için yapılan ödemeleri de arttı. Mart 2022’den bu yana Hazine’den KKM için yapılan ödemelerde, en yüksek aylık ödeme temmuz ayında 34,5 milyar TL olmuştu ancak ağustos ayında KKM’ye ödeme yapılmadı.
AKP’nin 5 Temmuz’da TBMM’ye sunduğu torba kanun teklifinde ise KKM’de Hazine desteği uygulamasının, TCMB’ye devredilmesi öngörülmüştü. 14 Temmuz’da kabul edilen kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren açılacak KKM hesaplarında, TL’den ya da dövizden dönmesi fark etmeksizin, kur farkı ödemeleri TCMB tarafından yapılacak. Temmuz ayı itibariyle KKM’ye yapılan aylık ödemeler izlenemeyecek, bütçe verilerinde KKM’ye yer verilmeyecek.
KKM’nin bilinen maliyeti 241 milyar TL
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 8 Eylül itibariyle KKM hesaplarının büyüklüğü 3,3 trilyon TL oldu. KKM, toplam mevduatların yüzde 25,6’sını oluşturuyor ancak hükümet KKM’den çıkış için adımlar atıyor. Son olarak TCMB, altı aya kadar olan KKM hesapları için uygulanan zorunlu karşılık oranlarını yüzde 15’ten yüzde 25’e çıkarmıştı. KKM’den çıkan paranın, dövize yönelmemesi ve TL’de kalmasına yönelik tedbirler alınmaya çalışılırken, bankalar KKM’den dönüşlü TL mevduat faizlerini yükseltiyor.
En az üç ay vadeyle sisteme girilebilen KKM için, 2022 yılında TL’den dönen hesaplar için Hazine 92,5 milyar TL ve dövizden dönen hesaplar için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 89 milyar TL’lik ödeme yapmıştı. TCMB’nin 2023’te yaptığı ödemeler yıl sonunda bilançolar açıklandığında görülebilecek ancak Hazine’den yedi ayda yapılan ödemeler 59,5 milyar TL’ye çıktı. KKM’nin şimdiye kadar bilinen maliyeti, 241 milyar TL’ye ulaştı.
Vergi gelirlerinin yüzde 52’si KDV ve ÖTV’den
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
2023’ün ilk sekiz ayında bütçenin 3 trilyon TL’ye yaklaşan gelirinin 2 trilyon 596 milyar TL’lik kısmı vergi gelirlerinden elde edildi. Vergi gelirleri önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 76 oranında arttı. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) geliri 512,7 milyar TL, Katma Değer Vergisi (KDV) geliri ise 836 milyar TL oldu. 1 trilyon 349 milyar TL’ye ulaşan KDV ve ÖTV gelirleri, ocak-ağustos döneminde toplam vergi gelirlerinin yüzde 52’sini oluşturdu.
